Kathimerini.gr
Γνωρίζετε πόσο υψηλή ή χαμηλή είναι η πίεσή σας; Το πιθανότερο είναι πως μάλλον όχι.
Στις ΗΠΑ, σχεδόν 50% των ενηλίκων έχουν υπέρταση, αλλά εκτιμάται ότι μόνο το ένα τρίτο των ατόμων που έχουν υψηλή πίεση το γνωρίζουν. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η υπέρταση μπορεί να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία, προκαλώντας πάχυνση του τοιχώματος και σκλήρυνσή τους, και ενδεχομένως να βλάψει την καρδιά, τον εγκέφαλο και τους νεφρούς.
Πολλές φορές δεν έχουμε εικόνα για την πίεσή μας, επειδή την ελέγχουμε μόνο στο πλαίσιο ιατρικών επισκέψεων. «Επομένως, δεν ξέρουμε εάν οι τιμές μας είναι υψηλές ή οριακά υψηλές, και αν συμβαίνει αυτό, κατά πόσον πρόκειται για ξαφνική μεταβολή ή για μια συνεχή κατάσταση που συμβαίνει εδώ και καιρό», λέει η δρ Katherine Sakmar, ειδική στην αντιμετώπιση της υπέρτασης στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Massachusetts General Hospital. «Αυτό σημαίνει ότι πολλοί πάσχοντες δεν λαμβάνουν την απαραίτητη θεραπεία».
Το πρόβλημα αυτό μπορεί να διορθωθεί εύκολα, ελέγχοντας την πίεσή σας στο σπίτι. (Βλ. «Πώς να επιλέξετε ένα οικιακό πιεσόμετρο»). Τα οικιακά πιεσόμετρα δεν είναι ακριβά και η χρήση τους είναι εύκολη. Με αυτά μπορείτε να ανιχνεύσετε αλλαγές οι οποίες χρήζουν ιατρικής προσοχής. «Επίσης, οι μετρήσεις της πίεσης στο σπίτι πολλές φορές είναι πιο ακριβείς από τις μετρήσεις που πραγματοποιούνται στα ιατρεία, επειδή το στρες και η νευρικότητα που προκαλούν τα ιατρικά ραντεβού είναι δυνατόν να αυξήσουν την πίεση», λέει η δρ Sakmar.
Ωρα για δράση
Η εφαρμογή ορισμένων πρωτοκόλλων μπορεί να διασφαλίσει την ακρίβεια των μετρήσεων. Τουλάχιστον 30 λεπτά πριν από τη μέτρηση, αποφύγετε την κατανάλωση καφεΐνης, το κάπνισμα ή την άσκηση. Επισκεφθείτε την τουαλέτα (αν η ουροδόχος κύστη είναι γεμάτη, η πίεση αυξάνεται) και αποφύγετε ερεθίσματα όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης ή οι συνομιλίες. Όταν χρησιμοποιείτε το οικιακό σας πιεσόμετρο, ακολουθήστε τα εξής βήματα:
• Χρησιμοποιήστε το μη κυρίαρχο χέρι σας (δηλαδή το αριστερό σας χέρι, αν είστε δεξιόχειρες), εκτός αν ο γιατρός σας σας συμβουλεύσει να χρησιμοποιείτε το άλλο χέρι.
• Στηρίξτε τον πήχη σας ακουμπώντας τον πάνω σε ένα τραπέζι, με τον αγκώνα στο ύψος περίπου της καρδιάς.
• Αφού σηκώσετε το μανίκι σας, τοποθετήστε την περιχειρίδα του πιεσόμετρου 2,5 εκατοστά πάνω από τον αγκώνα σας.
• Τραβήξτε αρκετά την άκρη της περιχειρίδας, ώστε να είναι τόσο σφιχτή, που κάτω από το επάνω άκρο της να χωρούν να περάσουν μόνο οι άκρες δύο δαχτύλων σας.
• Καθίστε με τα πέλματά σας να ακουμπούν στο πάτωμα, χωρίς όμως να σταυρώνετε τους αστραγάλους σας, επειδή μπορεί να επηρεαστεί η φυσιολογική ροή του αίματος.
• Πατήστε το κουμπί ενεργοποίησης της συσκευής και παραμείνετε ακίνητοι κατά τη διάρκεια της μέτρησης. Η περιχειρίδα θα φουσκώσει κι έπειτα θα αρχίσει σιγά σιγά να ξεφουσκώνει. Όταν ολοκληρωθεί η μέτρηση, θα εμφανιστεί στην ψηφιακή οθόνη του πιεσόμετρου η ένδειξη της πίεσης και των παλμών σας.
• Περιμένετε πέντε λεπτά κι επαναλάβετε τη μέτρηση.
• Υπολογίστε τον μέσο όρο των δύο μετρήσεων και καταγράψτε αυτόν τον αριθμό.
Η δρ Sakmar συνιστά να μετράτε την πίεσή σας δύο φορές την ημέρα, μία το πρωί και μία το βράδυ, για αρκετές ημέρες, προκειμένου να έχετε μια μέτρηση αναφοράς. (Η πίεσή σας θα πρέπει να είναι χαμηλότερη όταν ξυπνάτε και κατά κανόνα υψηλότερη αργά το απόγευμα και το βράδυ.)
Στη συνέχεια, ανάλογα με τον στόχο που έχετε θέσει για την πίεσή σας και τη σύσταση του γιατρού σας, θα μπορούσατε να τη μετράτε τουλάχιστον μία ή δύο φορές την εβδομάδα, καθώς και κάθε φορά που αισθάνεστε ότι η πίεσή σας ενδεχομένως να αλλάξει ξαφνικά, για παράδειγμα, αν νιώσετε ζάλη ή έχετε ξαφνικό πονοκέφαλο.
Παρακολούθηση των τιμών σας
Ως φυσιολογική πίεση ορίζεται η πίεση που δεν ξεπερνά τα 120 mm Hg για τη συστολική πίεση (η επάνω ένδειξη) και τα 80 mm Hg για τη διαστολική πίεση (η κάτω ένδειξη). Η πίεση θεωρείται υψηλή εάν η τιμή της συστολικής πίεσης είναι 130 mm Hg ή υψηλότερη είτε η διαστολική είναι 80 mm Hg ή υψηλότερη.
Οι περισσότεροι μεγαλύτερης ηλικίας ενήλικες θα πρέπει να έχουν ως στόχο μια τιμή αρτηριακής πίεσης που να μην ξεπερνά τα 120/80 mm Hg, σύμφωνα με τη δρα Sakmar. «Μερικοί όμως μπορεί να μην έχουν κανένα πρόβλημα, αν οι τιμές είναι ελαφρώς υψηλότερες ή χαμηλότερες. Ο γιατρός σας μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε ποιο είναι το ιδανικό εύρος τιμών για την πίεσή σας».
Γενικά, θα πρέπει να ειδοποιήσετε τον γιατρό σας εάν παρατηρήσετε οποιεσδήποτε αλλαγές εκτός αυτού του εύρους, που διαρκούν περισσότερο από μερικές ημέρες, ακόμη κι αν λαμβάνετε φάρμακα για την πίεση. «Η παρακολούθηση της πίεσής σας μπορεί επίσης να αποκαλύψει την ανάγκη προσαρμογής της φαρμακευτικής αγωγής σας ή αν θα πρέπει να λαμβάνετε τα φάρμακά σας συγκεκριμένες ώρες της ημέρας», λέει η δρ Sakmar.
Να έχετε υπ’ όψιν ότι συγκεκριμένες συμπεριφορές μπορεί να επηρεάσουν την πίεση και να αλλοιώσουν τις μετρήσεις σας. Για παράδειγμα, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, η κατάχρηση μη συνταγογραφούμενων παυσίπονων, όπως ιβουπροφαίνης ή ναπροξένης, ή η χρήση αποσυμφορητικών, όπως η ψευδοεφεδρίνη ή η οξυμεταζολίνη. Η υπερβολική κατανάλωση νατρίου μπορεί επίσης να προκαλέσει την απότομη αύξηση της πίεσης.
Πώς να επιλέξετε ένα οικιακό πιεσόμετρο
Μπορείτε να βρείτε οικιακά πιεσόμετρα σε ηλεκτρονικά καταστήματα ή στα περισσότερα φαρμακεία σε τιμές από 40 έως 60 ευρώ. Προτιμήστε τα πιεσόμετρα με αυτόματο φούσκωμα της περιχειρίδας. Αποφύγετε συσκευές με περικάρπιο ή αισθητήρες δαχτύλου, καθώς οι μετρήσεις τους δεν είναι το ίδιο ακριβείς.
Η περιχειρίδα είναι στο κατάλληλο μέγεθος αν ο αεροθάλαμος καλύπτει πλήρως τουλάχιστον 80% του γυμνού σας βραχίονα όταν φουσκώνει. Εάν η περιχειρίδα είναι πολύ μικρή, η μέτρηση μπορεί να είναι ψευδής. Πολλά μοντέλα αποθηκεύουν μετρήσεις έως και δύο εβδομάδων. Τα πιο ακριβά μπορούν να στέλνουν τα δεδομένα της μέτρησης μέσω εφαρμογής στο κινητό σας τηλέφωνο, διευκολύνοντας την παρακολούθηση των μεταβολών και τη διαβίβαση πληροφοριών στον γιατρό σας. Μπορείτε βέβαια να καταγράφετε εύκολα τις μετρήσεις σας σε ένα τετράδιο ή να τις φωτογραφίζετε με το κινητό σας τηλέφωνο.
Θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι πολλά οικιακά πιεσόμετρα δεν θεωρούνται αρκετά έγκυρα ως προς την ακρίβεια των μετρήσεών τους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2022, στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού JAMA. Επισκεφθείτε τον ιστότοπο αξιολογήσεων του Αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου στη διεύθυνση www.validatebp.org, όπου διατίθεται κατάλογος των πιστοποιημένων εταιρειών οικιακών πιεσόμετρων.
Μπορείτε επίσης να ελέγξετε την ακρίβεια του πιεσόμετρού σας, αν το έχετε μαζί σας στην επόμενη ιατρική σας επίσκεψη και συγκρίνετε τις ενδείξεις του με τη μέτρηση που θα πραγματοποιηθεί στο ιατρείο. Η μέτρηση ενός οικιακού πιεσόμετρου θεωρείται ακριβής, εάν η απόκλισή της είναι μικρότερη από 10%.
