Kathimerini.gr
Οπως υποδηλώνει το όνομά του, το σύνδρομο «ραγισμένης καρδιάς» μπορεί να εμφανιστεί ως απόκριση στο πένθος ή άλλα έντονα συναισθήματα. Τα συμπτώματα –τα οποία περιλαμβάνουν αιφνίδιο πόνο στο στήθος, σαν σφίξιμο και δύσπνοια– μιμούνται αυτά της καρδιακής προσβολής.
Ωστόσο, αυτή η συχνά αναστρέψιμη αλλά δυνητικά σοβαρή πάθηση προκαλείται συχνότερα από σωματικό στρες λόγω μιας σοβαρής νόσου ή χειρουργικής επέμβασης. Τα περισσότερα περιστατικά του συνδρόμου εμφανίζονται σε γυναίκες. Ωστόσο, η αναλογία των περιστατικών που έχουν αναγνωριστεί σε άνδρες έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2024, στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology.
Τα ευρήματα προέρχονται από ένα διεθνές μητρώο περίπου 4.000 ατόμων τα οποία διαγνώστηκαν με την πάθηση μεταξύ 2004 και 2021. Το μητρώο χρησιμοποιεί τον αρχικό (και προτιμώμενο σήμερα) όρο σύνδρομο Τakotsubo, τον οποίο υιοθέτησαν οι Ιάπωνες ιατροί που πρώτοι το περιέγραψαν στις αρχές της δεκαετίας 1990. Κατά τη διάρκεια ενός επεισοδίου, η καρδιά παίρνει ασυνήθιστο σχήμα που μοιάζει με tako-tsubo (παγίδα για χταπόδια), ένα παραδοσιακό πήλινο δοχείο το οποίο χρησιμοποιούν οι ψαράδες για να παγιδεύσουν τα χταπόδια.
Παράγοντες πρόκλησης του Τakotsubo
Με τα χρόνια, η καταγραφή σωματικών παραγόντων πρόκλησης του συνδρόμου Τakotsubo αυξήθηκαν από το 39% στο 58% των περιστατικών. Περιλάμβαναν σοβαρές ιατρικές παθήσεις όπως εγκεφαλικό επεισόδιο, χειρουργείο, λοίμωξη, καρκίνο και κακώσεις. Περίπου το ένα τρίτο των περιστατικών αποδόθηκαν σε συναισθηματικούς παράγοντες, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονταν είτε από πένθος ή απώλεια, θυμό ή απογοήτευση, ή διαπροσωπικές συγκρούσεις. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός προκλήθηκε από θετικά γεγονότα, ένα φαινόμενο που αποκαλείται «σύνδρομο χαρούμενης καρδιάς», το οποίο, για άγνωστους λόγους, παρατηρήθηκε κυρίως σε άνδρες, λέει ο δρ Osborne. Τα αίτια που αναφέρθηκαν σε τέτοια περιστατικά περιλάμβαναν γάμους, πάρτι έκπληξη και γέννηση ενός εγγονιού.
Ολοι αυτοί οι παράγοντες πρόκλησης ενεργοποιούν την απόκριση πάλης ή φυγής του οργανισμού, η οποία δίνει μια εντολή για έκλυση ορμονών του στρες όπως η αδρεναλίνη. «Αυτό το κύμα ορμονών προκαλεί σοκ στα τριχοειδή αγγεία της καρδιάς, με συνέπεια τον περιορισμό της ροής του αίματος σε τμήμα της καρδιάς», εξηγεί ο δρ Osborne. «Αυτή η βλάβη μπορεί να τροποποιήσει προσωρινά το σχήμα της αριστερής κοιλίας, της κύριας κοιλότητας της καρδιάς που λειτουργεί σαν αντλία. Συνήθως, η κάτω άκρη της καρδιάς «φουσκώνει» προς τα έξω, ενώ η επάνω άκρη στενεύει, δημιουργώντας το σχήμα της παγίδας για χταπόδια. Μερικές φορές, όμως, «φουσκώνει» το μέσο τμήμα της κοιλίας, δημιουργώντας ένα σχήμα που μοιάζει περισσότερο με αμφορέα, το αρχαιοελληνικό αγγείο. Ο επιπολασμός αυτού του λιγότερο κοινού σχήματος της καρδιάς αυξήθηκε από 18% έως 28% κατά τη διάρκεια της μελέτης του μητρώου.
Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως εντός μερικών εβδομάδων έως μηνών. Τα δεδομένα του μητρώου υποδηλώνουν όμως ότι εκείνοι που επίσης πάσχουν από άλλες σοβαρές παθήσεις αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου εντός δύο μηνών έπειτα από μια διάγνωση συνδρόμου Τakotsubo.
Διάγνωση του προβλήματος
Οι γιατροί ξεκινούν την αξιολόγησή τους με ένα ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ), μια εξέταση που καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς. Το ΗΚΓ μπορεί να δείξει ανωμαλίες που είναι χαρακτηριστικές μιας βλάβης του μυοκαρδίου, οι οποίες είναι δυνατό να προκύψουν είτε από καρδιακή προσβολή είτε από σύνδρομο Τakotsubo. Και οι δύο καταστάσεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν αύξηση του επιπέδου τροπονίνης στο αίμα, μιας πρωτεΐνης που εκλύεται από τον καρδιακό μυ όταν αυτός έχει υποστεί βλάβη.
Επιδιόρθωση μιας ραγισμένης καρδιάς
Η αντιμετώπιση του συνδρόμου Τakotsubo συχνά περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιυπερτασικών φαρμάκων, μεταξύ των οποίων αναστολείς ΜΕΑ, αποκλειστές υποδοχέων αγγειοτασίνης, και βήτα αποκλειστές, οι οποίοι συμβάλλουν στη μείωση του φορτίου της καρδιάς και αμβλύνουν την απόκριση του οργανισμού στο στρες.
Δεν τεκμηριώνεται με άμεσο τρόπο το ότι η μείωση του στρες μπορεί να προλάβει το σύνδρομο Τakotsubo ή την επανεμφάνισή του. Ωστόσο, πολλά στοιχεία υποδηλώνουν ότι πρακτικές όπως ο διαλογισμός και οι βαθιές αναπνοές μπορούν να βοηθήσουν τροποποιώντας τη δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που αποκρίνονται στο στρες, λέει ο δρ Osborne. Πέρα από μια μικρή επένδυση του χρόνου σας, δεν υπάρχουν μειονεκτήματα στην εξάσκηση σε τεχνικές καταπολέμησης του στρες – και μπορεί να μειώσει τον κίνδυνό σας για άλλες σχετιζόμενες με την καρδιά παθήσεις. Η έκθεση των εκδόσεων του Χάρβαρντ για την Υγεία, με τίτλο Διαχείριση του Στρες (Stress Management), (www.health.harvard.edu/sc) περιλαμβάνει λεπτομέρειες και συμβουλές.
