Οι Αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, φαίνονταν να μας προετοιμάζουν για την πιθανότητα να κρατήσουμε κομμένη την ανάσα μας για κάποιες μέρες, ακόμα αφού τόσο οι δημοσκοπήσεις και οι μεταδημοσκοπήσεις (exit polls), έδειχναν την Καμάλα Χάρις και τον Ντόναλτ Τραμπ στήθος με στήθος σε πολλές Πολιτείες και ιδιαίτερα κάποιες που θεωρούνται ως ταλαντευόμενες (swing states) και που τα αποτελέσματα τους αναμενόταν να είναι καθοριστικά για την έκβαση του τελικού αποτελέσματος. Τελικά γίναμε μάρτυρες ενός θρίλερ που δεν υπήρξε αφού ο Ντόναλτ Τραμπ εξασφαλίζει από νωρίς την εκλογή του, έχοντας βελτιώσει την επίδοσή του σε διάφορες κρίσιμες και αποφασιστικές αναμετρήσεις και κυρίως κερδίζοντας σε Πολιτείες όπως η Πενσυλβάνια που είχαν κρίνει την επικράτηση του Τζο Μπάιντεν το 2020.
Οι εκλογές γίνονται με ένα πολύπλοκο και ιδιότυπο εκλογικό σύστημα, που εκπηγάζει από το πολιτειακό και συνταγματικό πλαίσιο των ΗΠΑ, όπως διαμορφώθηκε από την ανεξαρτησία μέχρι σήμερα. Οι μαιάνδροι του πολυεπίπεδου ομοσπονδιακού συστήματος επιβάλλουν τον συγκερασμό των εξουσιών των Πολιτειών, η κάθε μια με τους δικούς της νόμους και διαδικασία εκλογής των εκλεκτόρων της και την αναγκαιότητα μιας αέναης διαλεκτικής σχέσης με το ομοσπονδιακό επίπεδο. Ο μαγικός αριθμός των 270 εκλεκτόρων που απαιτούνται για την εξασφάλιση της εκλογής, που πολλές φορές δεν ανταποκρίνεται στην πλειοψηφία των ψηφοφόρων της χώρας (το 2016 η Χίλαρι Κλίντον έχασε τις εκλογές παρά το ότι πήρε περισσότερους ψήφους από τον Ντόναλτ Τραμπ) είναι το άθροισμα ετερόκλητων μεθόδων καταγραφής και καταμέτρησης της επιθυμίας των ψηφοφόρων. Η επιστολική ψήφος, η πολλαπλότητα των εκλογών (ταυτόχρονη εκλογή για διάφορα πολιτειακά και ομοσπονδιακά αξιώματα και τοπικά δημοψηφίσματα) και μια σειρά από άλλες ιδιομορφίες συμβάλουν επίσης στην δαιδαλώδη εικόνα που παρουσιάζεται.
Η ανακοίνωση επίσημων αποτελεσμάτων παίρνει εβδομάδες και η ανακήρυξη του Προέδρου ακόμα περισσότερο. Τα αποτελέσματα που συνήθως βλέπουμε τις ώρες και τις μέρες μετά τις εκλογές είναι κατά κανόνα εκτιμήσεις και προβλέψεις ειδησεογραφικών πρακτορείων και άλλων οργανισμών που στηρίζονται σε επιμέρους ανεπίσημα δεδομένα καταμετρήσεων. Επιτρέπουν ωστόσο την επαγωγική γενίκευση και προβολή του αναμενόμενου αποτελέσματος, κατά κανόνα με μεγάλο βαθμό ακρίβειας, και δίχως ιδιαίτερες εκπλήξεις.
Η χαώδης προεκλογική εκστρατεία και η σχεδόν άνευ προηγουμένου πόλωση, έχουν σε μεγάλο βαθμό αναστατώσει το εκλογικό σώμα και δεν είναι τυχαίο που πάνω από το θέμα των αμβλώσεων και ακόμα και την οικονομία, πρωταρχικός παράγοντας θεωρείται το θέμα της κατάστασης της δημοκρατίας και της πρυτάνευσης του κράτους δικαίου Είναι ίσως η πρώτη φορά που είναι τόσο διάχυτη η ανησυχία για την παραδοσιακή και θεωρούμενη δεδομένη ικανότητα του πολιτικού συστήματος να απορροφά κλυδωνισμούς και ακραίες πολιτικές συμπεριφορές μέσω ελέγχων και ισορροπιών (checks and balances) και εγγενείς ασφαλιστικές δικλείδες. Η νταηλίδικη συμπεριφορά του Ντόναλτ Τραμπ και οι σοβαρές κατηγορίες και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί που ανταλλάγηκαν δεν προσιδιάζουν στην παραδοσιακή μας αντίληψη για την λειτουργία της δημοκρατίας στην Αμερική, όπως της περιέγραφε ο Αλέξης ντε Τοκβίλ .
Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίστηκαν ως ιστορικές. Η ειρωνεία είναι όμως πως πιθανόν το κρίσιμο αυτό ραντεβού να αφήσει βαθύτερες χαρακιές, την κοινωνία περισσότερο διαιρεμένη και την χώρα να βρίσκεται δίχως πυξίδα και σε θολό τοπίο την ώρα που κλιμακώνονται οι μεγάλες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της ειρήνης και της ασφάλειας και του ρόλου των ΗΠΑ στο κόσμο, της τεχνολογίας και των διευρυνόμενων κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων, της πολιτικής ανάπτυξης και της ποιότητας ζωής. Ο ανθρωπισμός, η ενσυναίσθηση, η αισθητική, αρχές και αξίες, συνθλίβονται με τον εκχυδαϊσμό της πολιτικής. Το αύριο είναι αβέβαιο, τα σημεία των καιρών θαμπά και το πεδίο ομιχλώδες.
