Kathimerini.gr
Η κατάθλιψη μπορεί να γίνεται συχνότερη καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν, αλλά η μεγαλύτερη απειλή για την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων είναι το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς δεν αναγνωρίζουν τα συμπτώματα και τη σοβαρότητα της κατάθλιψης.
Μελέτη του 2020 που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της έρευνας GeneSight Mental Health Monitor διαπίστωσε ότι 61% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω που ανησυχούν μήπως έχουν κατάθλιψη δεν αναζητούν θεραπεία. Περίπου το ένα τρίτο πιστεύουν ότι μπορούν να την ξεπεράσουν μόνοι τους.
Εξαιτίας αυτής της συχνής στάσης, πολλοί άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν χωρίς λόγο από μια πάθηση η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί.
«Η κατάθλιψη εξακολουθεί να συνοδεύεται από στίγμα, ιδίως στους ηλικιωμένους, οι οποίοι δυσκολεύονται να παραδεχτούν ότι έχουν πρόβλημα», δηλώνει η δρ Caroline Bader, γηριατρική ψυχίατρος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ McLean Hospital. «Πρόκειται ωστόσο για ένα συχνό και αντιμετωπίσιμο πρόβλημα, και οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι μόνοι τους και δεν χρειάζεται να υποφέρουν σιωπηρά».
Οι νέες προκλήσεις της ζωής
Οι ηλικιωμένοι συχνά αντιστέκονται στην πραγματικότητα της κατάθλιψης, θεωρώντας την ένα ακόμη πρόβλημα που εμφανίζεται με την ηλικία, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα. «Η κατάθλιψη δεν είναι κάτι που έρχεται φυσιολογικά με τη γήρανση», παρατηρεί η δρ Bader.
Παρότι η κατάθλιψη πλήττει και τα δύο φύλα, οι ηλικιωμένοι άνδρες είναι περισσότερο ευάλωτοι. Οι άνδρες που είναι σήμερα ηλικιωμένοι υπήρξαν παραδοσιακά οι «κουβαλητές» κατά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους και, έτσι, η ενέργειά τους, ο σκοπός της ζωής τους και η ταυτότητά τους ήταν συνυφασμένα με τη δουλειά τους.
Μετά τη συνταξιοδότηση, μπορεί να έχασαν την αίσθηση του εαυτού τους, σύμφωνα με τη δρα Bader. «Είναι μια τεράστια αλλαγή για πολλούς άνδρες, οι οποίοι δεν ξέρουν πώς να γεμίσουν το κενό», προσθέτει η δρ Bader. «Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια αίσθηση απόγνωσης και έλλειψης σκοπού, που συχνά συμβάλλει στην κατάθλιψη».
Αναζήτηση θεραπείας
Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι να αναγνωρίσετε τα συμπτώματα και να μην τα αγνοήσετε (βλ. «Αναζητήστε τα σημάδια»). Συζητήστε με τον γιατρό σας εάν εμφανίζετε κάποια από αυτά τα συμπτώματα.
Ο γιατρός σας μπορεί να κάνει διάγνωση και να σας συνταγογραφήσει αντικαταθλιπτικά, εάν χρειάζεται. Πολλοί άνθρωποι ανταποκρίνονται καλά στη φαρμακευτική αγωγή και μπορεί να προτιμούν αυτό το είδος θεραπείας.
«Μιλώντας ανοιχτά σε φίλους και συγγενείς, μπορείτε επίσης να καταλάβετε εάν τα συμπτώματα της κατάθλιψης δημιουργούν πρόβλημα στη ζωή σας και πρέπει να ζητήσετε περισσότερη βοήθεια», παρατηρεί η δρ Bader.
Υπάρχουν και άλλοι τρόποι να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματά σας. Παρακάτω παρουσιάζονται μερικές μέθοδοι που μπορείτε να δοκιμάσετε. «Όταν αποδεχτείτε την κατάθλιψη ως κάτι πραγματικό και αντιμετωπίσιμο, μπορείτε να αρχίσετε να βελτιώνετε πολλές πλευρές της ζωής σας», σχολιάζει η δρ Bader.
Κάντε μικρές αλλαγές. Οργανώνοντας καλύτερα το καθημερινό σας πρόγραμμα, μπορείτε να αποφύγετε ή ακόμη και να αντιμετωπίσετε ορισμένα πολύ συχνά συμπτώματα. «Δεν χρειάζεται να κάνετε σαρωτικές αλλαγές», επισημαίνει η δρ Bader. «Μικρές προσαρμογές μπορούν συχνά να έχουν μεγάλο αντίκτυπο».
Για παράδειγμα, δώστε προτεραιότητα στην καθημερινή άσκηση (π.χ. περπάτημα 10 λεπτών), αναμειχθείτε ενεργά στην κοινότητα ή συλλογικότητα στην οποία ενδεχομένως ανήκετε ή γίνετε εθελοντές. Ακόμη και στη διάρκεια της πανδημίας, μπορείτε να συμμετέχετε διαδικτυακά σε διαδικασίες της κοινότητας αυτής ή να γίνετε εθελοντής κάνοντας τηλεφωνικές κλήσεις ή συμμετέχοντας στο γράψιμο επιστολών στο πλαίσιο κάποιας εκστρατείας ενός οργανισμού ή μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης.
«Αυτό βοηθά να βρείτε έναν σκοπό στη ζωή σας», παρατηρεί η δρ Bader.
Δοκιμάστε την ενσυνειδητότητα ή τον διαλογισμό. Οι πρακτικές αυτές σας διδάσκουν πώς να αντιμετωπίζετε το στρες, το οποίο μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης ή να τα επιδεινώσει.
Υπάρχουν πολλές οδηγίες και εφαρμογές στο διαδίκτυο για να μάθετε τα βασικά. Παραδείγματα σχετικών ιστότοπων είναι τα εξής: Calm (www.calm.com), Ten Percent Happier (www.tenpercent.com) και Headspace (www.headspace.com), τα οποία προσφέρουν όλα δωρεάν περίοδο δοκιμής.
Δοκιμάστε την ψυχοθεραπεία μέσω διαδικτύου. Η πανδημία έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση της χρήσης της τηλεϊατρικής, ιδίως μέσω του διαδικτύου. «Η θεραπεία συζήτησης μπορεί να είναι μια θετική εμπειρία για πολλούς ανθρώπους και βοηθά στην αντιμετώπιση προβλημάτων που πυροδοτούν τα συμπτώματα», εξηγεί η δρ Bader.
«Επιπλέον, η προσέγγιση αυτή μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για άνδρες που διστάζουν περισσότερο να μιλήσουν κατά τη θεραπεία διά ζώσης».
Ζητήστε από τον γιατρό σας να σας συστήσει κάποιον ειδικό σε θέματα ψυχικής υγείας και ζητήστε διαδικτυακές συνεδρίες. Εάν ο συγκεκριμένος θεραπευτής δεν τις προσφέρει, θα μπορούσε να σας δώσει ονόματα συναδέλφων του που τις προσφέρουν.
Αναζητήστε τα σημάδια
Εάν εμφανίζετε αρκετά από τα παρακάτω τις περισσότερες ημέρες για τουλάχιστον δύο εβδομάδες, μπορεί να έχετε κατάθλιψη και να πρέπει να ζητήσετε βοήθεια:
– απώλεια της ευχαρίστησης από τις αγαπημένες σας δραστηριότητες,
– επίμονη λυπημένη διάθεση ή αίσθημα «κενού»,
– αυξημένη πλήξη και απάθεια,
– κόπωση ή απώλεια ενέργειας,
– ανησυχία ή ευερεθιστότητα,
– αϋπνία ή παραμονή πολλές ώρες στο κρεβάτι,
– αισθήματα απελπισίας ή απαισιοδοξίας,
– δυσκολία στη συγκέντρωση ή στη λήψη αποφάσεων,
– μη επιδιωκόμενη απώλεια ή αύξηση βάρους.
