Κάθε Ιανουάριο, εκατομμύρια άτομα δεσμεύονται να απέχουν από την κατανάλωση αλκοόλ (μπίρας, κρασιού και άλλων οινοπνευματωδών) για έναν μήνα. Η πρωτοβουλία δημόσιας υγείας «Dry January» (Ιανουάριος αποχής από το αλκοόλ) εγκαινιάστηκε το 2021 από τον οργανισμό Alcohol Change UK, με σκοπό να μελετήσει τον ρόλο που παίζει το αλκοόλ στις ζωές και στην υγεία των ανθρώπων.
«Ο Ιανουάριος αποχής από το αλκοόλ μπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο που θα βοηθήσει τα άτομα να αλλάξουν τη σχέση τους με το αλκοόλ», λέει ο δρ Rocco Iannucci, διευθυντής του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων Fernside στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ McLean Hospital. «Ο κόσμος συμμετέχει στην πρόκληση του Ιανουαρίου αποχής από το αλκοόλ σαν ένα βήμα προς την κατεύθυνση της τροποποίησης των συνηθειών τους ως προς την κατανάλωση αλκοόλ ή για να διερευνήσουν την επίδραση που μπορεί να έχει το διάλειμμα ενός μήνα στην υγεία τους».
Οφέλη διαφόρων ειδών
Ανεξάρτητα από τη σχέση τους με το αλκοόλ, πολλοί παρατηρούν και αισθάνονται ορισμένα οφέλη μετά έναν μήνα χωρίς αλκοόλ. «Σύμφωνα με κάποια στοιχεία, έπειτα από 30 ημέρες χωρίς ποτό, άτομα που το επιχείρησαν αναφέρουν ότι κοιμούνται καλύτερα, έχουν περισσότερη ενέργεια, έχουν χάσει βάρος και έχουν μειώσει την αρτηριακή τους πίεση», λέει ο δρ Iannucci.
Ακόμη και όσοι κάνουν περιστασιακή κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να ανακαλύψουν ορισμένα οφέλη. «Για κάποιους, ο Ιανουάριος αποχής από το αλκοόλ αποτελεί μια πρόκληση σύντομης διάρκειας παρόμοια με άλλα εγχειρήματα με αφορμή το νέο έτος, όπως το να ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα άσκησης και να τρώνε πιο υγιεινά», λέει ο δρ Iannucci. «Δεν υπάρχει αρνητική πλευρά στο να κάνετε μια δοκιμή».
Προτείνει να προσεγγίσετε τον Ιανουάριο αποχής από το αλκοόλ σαν μια διδακτική εμπειρία. Καταγράψτε για ποιους λόγους θέλετε να το κάνετε. Για παράδειγμα, θέλετε να πετύχετε απόλυτη αποχή; Να μειώσετε την ποσότητα και τη συχνότητα με τις οποίες πίνετε αλκοόλ; Να χάσετε βάρος; Ή απλώς να αλλάξετε το πώς αντιμετωπίζετε το αλκοόλ, όπως, π.χ., να μη θεωρείτε απαραίτητο να πιείτε ένα ποτό σε κοινωνικές συγκεντρώσεις;
Έναν μήνα μετά, αφιερώστε λίγη σκέψη στις συνήθειές σας όσον αφορά το ποτό, πώς αισθάνεστε και πώς επιθυμείτε να προχωρήσετε. Θέλετε να επανέλθετε σε μια μετρημένη κατανάλωση αλκοόλ ή να το μειώσετε περισσότερο; Ή μήπως αυτή η εμπειρία σάς έκανε να θέλετε να το κόψετε εντελώς; Αντικαταστήσατε την κατανάλωση αλκοόλ με μια άλλη συνήθεια, όπως την κατανάλωση περισσότερων σνακ; Πώς νιώσατε σωματικά και ψυχικά;
«Μπορεί να αποφασίσετε να συνεχίσετε τον Ιανουάριο αποχής από το αλκοόλ για έναν ακόμη μήνα και να επανεκτιμήσετε την κατάσταση», λέει ο δρ Iannucci.
Συμβουλές για να παραμείνετε «στεγνός»
Διαβάστε μερικές συμβουλές του δρα Iannucci για το πώς να εφαρμόσετε τον «Ιανουάριο αποχής από το αλκοόλ». Μια σημαντική προειδοποίηση: όσοι καταναλώνουν καθημερινά αλκοόλ θα πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν σταματήσουν να πίνουν. Η απότομη διακοπή του αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει δυνητικά επικίνδυνα συμπτώματα στέρησης σε άτομα με εξάρτηση από το αλκοόλ.
Βρείτε ένα υποκατάστατο μη αλκοολούχο ποτό. Σε κοινωνικές περιστάσεις ή όταν αισθάνεστε έντονη επιθυμία για ένα κοκτέιλ, σερβίρετε στον εαυτό σας ένα αναψυκτικό χωρίς αλκοόλ, όπως ανθρακούχο νερό, σόδα ή «virgin» κοκτέιλ (παραλλαγές ποτών χωρίς αλκοόλ). Η μπίρα ή το κρασί χωρίς αλκοόλ αποτελούν επίσης μια επιλογή, αλλά μερικές μάρκες έχουν περιεκτικότητα έως 0,5% αλκοόλ κατά όγκο, γι’ αυτό ελέγξτε την ετικέτα. Σε αυτά τα ποτά συχνά περιέχεται επιπρόσθετη ζάχαρη για βελτίωση της γεύσης, επομένως επιλέξτε προϊόντα με λίγη ζάχαρη.
Αποφύγετε τους πειρασμούς. Κρατήστε το αλκοόλ μακριά από το σπίτι σας. Όταν σας καλούν σε άλλα σπίτια, πάρτε μαζί σας μη αλκοολούχα ποτά.
Δημιουργήστε μια ομάδα υποστήριξης. Ενημερώστε τους φίλους και την οικογένειά σας για τις προθέσεις σας και παροτρύνετέ τους να σας θέτουν προ των ευθυνών σας. Ακόμα καλύτερα, επιστρατεύστε κάποιον για να συμμετέχετε μαζί στην πρόκληση.
Παρακολουθήστε την πρόοδο που κάνετε μέσω του τηλεφώνου σας. Μία επιλογή είναι η εφαρμογή «Try Dry» (κατεβάστε την από τον ιστότοπο www.health.harvard.edu/dryjanuary). Αυτή η δωρεάν εφαρμογή παρακολουθεί την κατανάλωσή σας, σας βοηθά να ορίσετε ατομικούς στόχους και παρέχει πληροφορίες για ενθάρρυνση, όπως μέτρηση θερμίδων και χρημάτων που εξοικονομείτε όταν απέχετε από το αλκοόλ. Μπορείτε να τη χρησιμοποιήσετε είτε για μείωση είτε για διακοπή του αλκοόλ, ανάλογα με το ποιος είναι ο στόχος σας.
Μην εγκαταλείπετε. Εάν «κυλήσετε», μην αισθανθείτε ενοχές. Απλώς ξεκινήστε ξανά την επόμενη μέρα.
Εάν δυσκολεύεστε κατά τη διάρκεια του μήνα αποχής ή παραιτηθείτε μετά από μία εβδομάδα περίπου, μπορεί να χρειάζεστε επιπλέον υποστήριξη για να μειώσετε το αλκοόλ. «Η εμπειρία μπορεί να αποκαλύψει ένα υποκείμενο ζήτημα με την κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο αγνοούσατε και απαιτεί ιατρική φροντίδα», επισημαίνει ο δρ Iannucci. «Μπορεί να μη συνειδητοποιείτε πόσο τακτικά πίνετε, πριν προσπαθήσετε να το κόψετε».
Είναι το αλκοόλ υγιεινό;
Μερικές μελέτες παρατήρησης σε άτομα που κάνουν ήπια κατανάλωση –όχι περισσότερα από ένα με δύο ποτά της συνήθους δόσης την ημέρα για τους άνδρες– έχουν δείξει μια συσχέτιση μεταξύ πρόσληψης αλκοόλ και καλύτερης καρδιακής υγείας. Ωστόσο, αποτελέσματα πιο πρόσφατων μελετών υποδηλώνουν ότι το αλκοόλ δεν προσφέρει καρδιοπροστασία και, αντίθετα, μπορεί τελικά να συντελεί στην εκδήλωση προβλημάτων υγείας. Βέβαια, καμία από αυτές τις μελέτες δεν αποδεικνύει αιτιώδη σχέση. Οι ερευνητές υποθέτουν πως οι γενικές συνήθειες των ατόμων όσον αφορά την υγεία τους ενδέχεται να παίζουν σημαντικό ρόλο στο κατά πόσο το αλκοόλ βοηθά ή βλάπτει. Επί του παρόντος, υπάρχει γενική συναίνεση ότι, εάν κανείς δεν καταναλώνει αλκοόλ, δεν υπάρχει λόγος υγείας να το ξεκινήσει. Εάν πίνετε περιστασιακά και μόνο, μην αυξήσετε την κατανάλωσή σας.
