Kathimerini.gr
Η επιστήμη «διαφημίζει» ήδη τα οφέλη που έχουν στην υγεία της καρδιάς οι φυτοφαγικές διατροφές, όπως η μεσογειακή διατροφή ή οι δίαιτες MIND και DASH*. Πλέον οι ερευνητές έχουν στρέψει την προσοχή τους στον τρόπο με τον οποίο η φυτοφαγική διατροφή μπορεί επίσης να παρεμποδίσει την άνοια, συμπεριλαμβανομένης της νόσου Αλτσχάιμερ.
Μια κατηγορία θρεπτικών συστατικών στις φυτικές τροφές που εξακολουθεί να ξεχωρίζει είναι τα φλαβονοειδή. «Όσο περισσότερα μαθαίνουμε για τον ρόλο των φλαβονοειδών στην υγεία, τόσο περισσότερο διαπιστώνουμε ότι μπορεί να διαθέτουν σημαντικές δυνατότητες για την προστασία του εγκεφάλου που γηράσκει», λέει η δρ Tianshin Yeh, ερευνήτρια στον τομέα της Διατροφής και της Γνωστικής Λειτουργίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ T.H. Chan School of Public Health.
Μια κατηγορία από μόνα τους
Τα φλαβονοειδή είναι φυτοχημικά που συναντώνται συνήθως στις φυτικές τροφές. Έχουν έξι υποκατηγορίες: ανθοκυανιδίνες, φλαβαν-3-όλες, φλαβονόνες, φλαβόνες, φλαβονόλες και πολυμερή.
Διάφορα φρούτα και λαχανικά περιέχουν φλαβονοειδή. Σημαντικές ποσότητες απαντώνται στα μούρα, στα μήλα, στα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, λεμόνια), στα σταφύλια, στο σπανάκι, στα όσπρια, στο kale, στο μπρόκολο, στη σόγια, στα κρεμμύδια, στο τσάι, στο κακάο και στο κρασί (βλ. πίνακα «Τρόφιμα που περιέχουν φλαβονοειδή»). Μερικές τροφές περιέχουν μόνο μία υποκατηγορία φλαβονοειδών, ενώ άλλες έχουν περισσότερες.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα φλαβονοειδή μπορεί να βοηθούν τον εγκέφαλο με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα, μελέτες δείχνουν ότι μειώνουν τις ελεύθερες ρίζες που είναι επιβλαβείς για τα κύτταρα και καταπραΰνουν τις φλεγμονές. «Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα φλαβονοειδή μπορεί να δρουν προστατευτικά στα εγκεφαλικά κύτταρα», λέει η δρ Yeh. Μελέτες σε πειραματόζωα πρώιμου σταδίου έχουν δείξει ότι τα φλαβονοειδή είναι δυνατό να εμποδίσουν τη συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, ένα από τα χαρακτηριστικά της νόσου Αλτσχάιμερ.
Τα φλαβονοειδή ενδέχεται επίσης να ενισχύουν την αιμάτωση του εγκεφάλου. «Ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν ότι η πρόσληψη φλαβονοειδών έχει αντιστρόφως ανάλογη συσχέτιση με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, και ό,τι είναι καλό για το καρδιαγγειακό σύστημα είναι καλό και για τον εγκέφαλο», λέει η δρ Yeh.
Πολλοί παράγοντες στο παιχνίδι
Εκτεταμένες μελέτες σε ανθρώπους σχετικά με τα φλαβονοειδή βρίσκονται ακόμη στις πρώτες φάσεις, ωστόσο τα αρχικά ευρήματα δείχνουν ελπιδοφόρα. Μία από τις σημαντικότερες μέχρι σήμερα ήταν πρόσφατη μελέτη που συνέδεε την υψηλή πρόσληψη φλαβονοειδών με μικρότερο κίνδυνο για νόσο Αλτσχάιμερ και τις σχετιζόμενες άνοιες (παθήσεις με συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της νόσου Αλτσχάιμερ). Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στις 22 Απριλίου 2020, στην ηλεκτρονική έκδοση του επιστημονικού περιοδικού The American Journal of Clinical Nutrition.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από τη Μελέτη Framingham για την Καρδιά (Framingham Heart Study), οι ερευνητές εξέτασαν τις διατροφικές συνήθειες σχεδόν 3.000 ατόμων, με μέσο όρο ηλικίας τα 59 έτη, χωρίς σημάδια άνοιας. Στη διάρκεια 20 ετών, τα άτομα με την υψηλότερη ημερήσια πρόσληψη φλαβονοειδών (περίπου 297 mg) είχαν χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης νόσου Αλτσχάιμερ ή σχετιζόμενης άνοιας σε σύγκριση με εκείνα που κατανάλωναν μικρότερες ποσότητες (περίπου 123 mg).
Ωστόσο, η σύνδεση μεταξύ των φλαβονοειδών και της υγείας του εγκεφάλου μπορεί να είναι συμπτωματική. «Ίσως να χρειάζεται μια ομαδική προσπάθεια από όλα τα είδη θρεπτικών συστατικών, αλλά τα φλαβονοειδή να είναι ένας από τους βασικούς παίκτες», λέει η δρ Yeh.
Συνδυασμός χρωμάτων
Άρα, για να προστατεύσετε τον εγκέφαλό σας από την άνοια, θα πρέπει να φορτώσετε το πιάτο σας με όσο το δυνατόν περισσότερα τρόφιμα που περιέχουν φλαβονοειδή; Όχι ακριβώς, σύμφωνα με τη δρ Yeh.
Η δρ Yeh λέει ότι η συνήθης συμβουλή να ακολουθεί κανείς κατά κύριο λόγο μια φυτοφαγική διατροφή ισχύει, και ότι η κατανάλωση τροφίμων ποικίλων χρωμάτων είναι μια καλή ιδέα. «Όσο περισσότερα χρώματα και είδη τροφών μπορείτε να βάλετε στο πιάτο σας σε κάθε γεύμα, τόσο το καλύτερο», μας λέει.
