Kathimerini.gr
Μια απροσδόκητη τροπή πήραν κλινικές έρευνες σε ποντίκια με καρκινικούς όγκους, που έδειξαν σημαντική βελτίωση όταν κόλλησαν κορωνοϊό – αν και οι επιστήμονες τονίζουν τον κίνδυνο που υπάρχει πάντα στις λοιμώξεις με Covid που πρέπει να αποφεύγονται και όχι να επιζητούνται.
Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στην έγκυρη ιατρική επιθεώρηση Journal of Clinical Investigation πριν από μερικές ημέρες, ο κορωνοϊός μπορεί να περιορίζει τον καρκίνο, πράγμα που απαιτεί περαιτέρω έρευνα, αλλά σίγουρα ανοίγει νέους δρόμους στην ίαση της μεγαλύτερης ασθένειας και στη διερεύνηση της αλληλεπίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος και των καρκινικών κυττάρων.
Ενώ αναρίθμητοι καρκινοπαθείς υπέκυψαν εν μέρει εξαιτίας της προσβολής από τον ιό που προκαλεί την Covid-19 την τελευταία πενταετία (την προσεχή Κυριακή συμπληρώνονται πέντε ολόκληρα χρόνια από το πρώτο διαπιστωμένο κρούσμα Covid-19 στη Γουχάν της Κίνας), εργαστηριακές έρευνες που έγιναν σε ποντίκια με καρκινικούς όγκους έδειξαν ένα πολύ ενθαρρυντικό όσο και απρόσμενο αποτέλεσμα: Οι όγκοι τους συρρικνώθηκαν σημαντικά μετά τη σοβαρή τους ασθένεια λόγω κορωνοϊού.
Οπως εξηγεί σε άρθρο του ο καθηγητής Τζάστιν Στέμπινγκ, του βρετανικού πανεπιστημίου Anglia Ruskin, η έρευνα επικεντρώθηκε σε ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων που ονομάζονται μονοκύτταρα. Αυτά τα κύτταρα ανοσοποίησης παίζουν βασικό ρόλο στην άμυνα του οργανισμού έναντι μολύνσεων και άλλων σοβαρών απειλών για την υγεία μας. Ωστόσο σε καρκινοπαθείς τα μονοκύτταρα μπορεί κάποιες φορές κυριεύονται από κύτταρα όγκου και να μετατρέπονται σε καρκινικά κύτταρα τα οποία προστατεύουν τους όγκους από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Εκείνο που ανακάλυψαν προς έκπληξή τους οι ερευνητές είναι ότι η σοβαρή λοίμωξη με Covid υποχρεώνει τον οργανισμό στην παραγωγή ενός ειδικού τύπου μονοκυττάρων με μοναδικές αντικαρκινικές ιδιότητες. Αυτά τα «ειδικής αποστολής» μονοκύτταρα είναι κατ’ εξαίρεση προγραμματισμένα να καταπολεμήσουν τον κορωνοϊό, αλλά διατηρούν και την ικανότητα να καταπολεμούν και τα καρκινικά κύτταρα.
Για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί αυτό, πρέπει να εξετάσουμε το γενετικό υλικό του ιού που προκαλεί την Covid-19. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτά τα επαγόμενα μονοκύτταρα έχουν έναν ειδικό υποδοχέα που συνδέεται καλά με μια συγκεκριμένη αλληλουχία του RNA του κορωνοϊού.
Ο Ανκιτ Μπάρατ, ένας από τους επιστήμονες που συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα από το Πανεπιστήμιο Northwestern στο Σικάγο, εξήγησε αυτή τη σχέση χρησιμοποιώντας μια αναλογία κλειδώματος: «Αν το μονοκύτταρο ήταν κλειδαριά και το RNA του κορωνοϊού ήταν ένα κλειδί, τότε το Covid RNA κάνει το ιδανικό ξεκλείδωμα».
Κλινικές αποδείξεις
Για να ελέγξει τη θεωρία της, η ερευνητική ομάδα πραγματοποίησε πειράματα σε ποντίκια με διάφορους τύπους προχωρημένου καρκίνου (στο τέταρτο στάδιο), συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος, του καρκίνου πνεύμονα, του μαστού και του παχέος εντέρου. Εδωσαν στα ποντίκια ένα φάρμακο που μιμείται την ανοσολογική απόκριση σε μια σοβαρή λοίμωξη Covid, προκαλώντας την παραγωγή αυτών των ειδικών μονοκυττάρων. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: Οι όγκοι στα ποντίκια άρχισαν να συρρικνώνονται και στους τέσσερις τύπους καρκίνου που μελετήθηκαν.
Σε αντίθεση με τα κανονικά μονοκύτταρα, τα οποία μπορούν να μετατραπούν από όγκους σε προστατευτικά κύτταρα, αυτά τα ειδικά μονοκύτταρα διατήρησαν τις ιδιότητες καταπολέμησης του καρκίνου. Κατάφεραν να μεταναστεύσουν στις τοποθεσίες των όγκων –ένα κατόρθωμα που τα περισσότερα ανοσοκύτταρα δεν μπορούν να επιτύχουν– και, μόλις έφτασαν εκεί, ενεργοποίησαν φυσικά κύτταρα-φονείς. Αυτά τα φονικά κύτταρα στη συνέχεια επιτέθηκαν στα καρκινικά κύτταρα, προκαλώντας τη συρρίκνωση των όγκων.
Ο μηχανισμός αυτός συνιστά μια νέα προσέγγιση στη μάχη κατά του καρκίνου, εντελώς διαφορετική από εκείνη που χρησιμοποιούσε ως τώρα η ιατρική επιστήμη για την ανοσοθεραπεία – μια διαδικασία με ποσοστό επιτυχίας που κυμαίνεται από 20% έως 40% μόνο.
Ο νέος αυτός μηχανισμός αντεπίθεσης του οργανισμού στα καρκινικά κύτταρα φαίνεται ικανός να επιτύχει εκεί όπου τα άλλα μονοκύτταρα αποτυγχάνουν, παρέχοντας μια πολύ αποτελεσματική λύση στους καρκινοπαθείς όπου η ανοσοθεραπεία δεν φέρνει την επιθυμητή πρόοδο.
Βεβαίως, όπως επισημαίνει ο δρ Στέμπινγκ, είναι πολύ νωρίς ακόμη να πούμε ότι αυτό θα ισχύει και στους ανθρώπους, καθώς οι κλινικές έρευνες προς το παρόν έχουν γίνει μόνο σε ποντίκια. Ωστόσο είναι πολύ πιθανό κάποιες πτυχές του μηχανισμού αυτού να λειτουργούν και στους ανθρώπους, πλήττοντας και άλλες μορφές καρκίνου στον οργανισμό, δεδομένου ότι φαίνεται να εμποδίζει τη διαδικασία εξάπλωσης των περισσότερων μορφών καρκίνου στο σώμα.
Αν και τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού είναι απίθανο να ενεργοποιούν τον μηχανισμό αυτόν, αφού δεν χρησιμοποιούν ολόκληρη την αλληλουχία RNA όπως κάνει ο ίδιος ο ιός, η έρευνα ανοίγει νέους δρόμους για την ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων που θα προκαλούν την παραγωγή αυτών των αντικαρκινικών μονοκυττάρων.
Πηγή: The Conversation, Journal of Clinical Investigation
