Kathimerini.gr
Ηχρονιά που πλησιάζει στο τέλος της ήταν πλούσια σε γεγονότα παγκοσμίως. Αν έχετε την εντύπωση ότι η κατάσταση ήταν εξίσου δύσκολη και για το γαστρεντερικό σας σύστημα –με κρίσεις στομαχικού καύσου, διάρροιας ή δυσκοιλιότητας–, είναι καιρός να σκεφθείτε κατά πόσο τα συμπτώματά σας ήταν προσωρινά ή υποδηλώνουν κάτι πιο σοβαρό ή χρόνιο.
Αναγνωρίστε ποια είναι η ενόχληση
Το πρώτο βήμα για να κατανοήσετε τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις είναι να ονοματίσετε το πρόβλημα.
Στομαχικός καύσος (καούρες στο στομάχι). Αυτή η έντονη αίσθηση καψίματος στον θώρακα προκαλείται συνήθως από οξέα του στομάχου που παλινδρομούν προς τα πάνω, στον οισοφάγο (τον σωλήνα που συνδέει τον στοματοφάρυγγα με το στομάχι). Εμφανίζεται όταν ο μυϊκός δακτύλιος (σφιγκτήρας) που φυσιολογικά εμποδίζει την παλινδρόμηση, χαλαρώνει προσωρινά ή δεν λειτουργεί σωστά. Ο στομαχικός καύσος προκαλεί επίσης πονόλαιμο, βήχα ή μια μεταλλική γεύση μετά τα γεύματα.
Δυσκοιλιότητα. Αν δεν έχετε κίνηση του εντέρου τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, αυτό θεωρείται δυσκοιλιότητα. Αν τα κόπρανα είναι σκληρά και δυσκολεύεστε να τα αποβάλετε ή αν αισθάνεστε ότι το έντερο δεν αδειάζει πλήρως, τότε πάλι έχετε δυσκοιλιότητα.
Διάρροια. Διάρροια είναι τα υδαρή, μη σχηματισμένα κόπρανα. Συνήθως αισθάνεστε άσχημα καθώς «ζυμώνονται» στο έντερό σας και συχνά είναι δυσάρεστη και η αποβολή τους.
Τι προκαλεί το πρόβλημα;
Το πεπτικό σύστημα είναι ένα εκλεπτυσμένο, αλλά ευαίσθητο σύστημα, το οποίο μπορεί να διαταραχθεί οπουδήποτε κατά μήκος της διαδρομής του από το στόμα έως τον πρωκτό – και δεν είναι δύσκολο να εμφανιστεί κάποια προσωρινή ενόχληση.
Για παράδειγμα, το στρες μπορεί να επιβραδύνει την πέψη και να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, να αυξήσει την παραγωγή οξέων και να προκαλέσει στομαχικό καύσο ή να επιταχύνει την πέψη και να σας στείλει τρέχοντας στην τουαλέτα με διάρροια. «Το πεπτικό σύστημα αποκαλείται συχνά το “δεύτερο νευρικό σύστημα”. Υπάρχουν πολλές νευρικές απολήξεις σε όλα τα τμήματά του, συμπεριλαμβανομένου του στομάχου, του λεπτού εντέρου και του παχέος εντέρου. Το στρες μπορεί να υπαγορεύσει στον εγκέφαλο τα μηνύματα που θα στείλει στο πεπτικό σύστημα για το πώς να αντιδράσει, ακόμη και αν δεν υπάρχει κανένα δομικό πρόβλημα», αναφέρει ο δρ Alexander Goldowsky, γαστρεντερολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess, που συνεργάζεται με το Χάρβαρντ.
Άλλες πιθανές αιτίες περιστασιακών γαστρεντερικών προβλημάτων είναι η διατροφή, η αύξηση βάρους, κάποια λοίμωξη ή η ανεπιθύμητη ενέργεια κάποιου φαρμάκου.
Αντιμετώπιση των περιστασιακών κρίσεων
Αν έχετε εμφανίσει νέα πεπτικά προβλήματα, δοκιμάστε να κάνετε μερικές αλλαγές για να δείτε αν τα συμπτώματα θα φύγουν σε μερικές ημέρες ή εβδομάδες.
Για τον στομαχικό καύσο. Δύο προσεγγίσεις μπορούν να βοηθήσουν. Η μία είναι να χρησιμοποιήσετε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ο δρ Goldowsky συνιστά να πάρετε ένα φάρμακο ταχείας δράσης που στοχεύει τα οξέα του στομάχου. Τέτοια παραδείγματα είναι το ανθρακικό ασβέστιο, το υδροξείδιο του αργιλίου και οι Η2-αναστολείς, όπως η φαμοτιδίνη και η σιμετιδίνη.
Η άλλη προσέγγιση είναι να κάνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αποφύγετε τροφές και ποτά που φαίνεται ότι προκαλούν τον στομαχικό καύσο, όπως καυτερές, λιπαρές ή βασισμένες στην ντομάτα τροφές, τα εσπεριδοειδή, το σκόρδο, το κρεμμύδι, η μέντα και οτιδήποτε με καφεΐνη, όπως η σοκολάτα, το τσάι ή ο καφές.
Επίσης: Τρώτε μικρότερα γεύματα, μην ξαπλώνετε για τουλάχιστον δύο ώρες μετά από ένα γεύμα, αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ ή τροφής αργά το βράδυ και κοιμηθείτε χρησιμοποιώντας ένα μαξιλάρι σε σχήμα σφήναςΓια τη δυσκοιλιότητα. Για να καταπολεμήσετε τη δυσκοιλιότητα, ο δρ Goldowsky συνιστά να πάρετε ένα συμπλήρωμα ινών σε μορφή σκόνης, το οποίο προσθέτετε σε τροφές ή ποτά. «Οι ίνες κάνουν θαύματα. Βοηθούν τα κόπρανα να αποκτήσουν σχήμα και να αποβληθούν, έτσι ώστε να αισθάνεστε το έντερό σας άδειο», λέει ο δρ Goldowsky.
Συνιστά επίσης να αυξήσετε τις ίνες στη διατροφή σας (σπουδαία πηγή ινών είναι τα φασόλια, οι φακές, τα μπιζέλια, τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα μούρα, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι, η αγκινάρα, η κολοκύθα και τα λαχανάκια Βρυξελλών). «Ο συνολικός σας στόχος θα πρέπει να είναι γύρω στα 30 γραμμάρια ίνες ημερησίως», προσθέτει, «αλλά είναι δύσκολο να επιτύχετε αυτόν τον στόχο με την τροφή. Αυτός είναι ο λόγος που το συμπλήρωμα είναι σημαντικό».
Άλλοι τρόποι να καταπολεμήσετε τη δυσκοιλιότητα είναι να πίνετε περισσότερα υγρά, για να βοηθούν στη μετακίνηση των κοπράνων, και να ασκείστε καθημερινά (η άσκηση κρατά τους μυς των εντέρων δυνατούς).
Για τη διάρροια. Ο δρ Goldowsky συνιστά τη χρήση συμπληρώματος ινών και γι’ αυτό το πρόβλημα, γιατί οι ίνες βοηθούν τα κόπρανα να σχηματιστούν σωστά. Είναι επίσης βασικό να μένετε ενυδατωμένοι, για να αντικαθιστάτε τα υγρά που χάνετε μέσω της διάρροιας.
Επιπλέον, είναι καλό να παρατηρήσετε ποιες τροφές μπορεί να σας προκαλούν διάρροια. Συνήθεις ύποπτοι είναι τα γαλακτοκομικά, οι τροφές που περιέχουν γλουτένη, τα τεχνητά γλυκαντικά ή η καφεΐνη, οι τηγανητές, λιπαρές, καυτερές ή σακχαρούχες τροφές και οι τροφές με φυσικά σάκχαρα που είναι δύσκολες στην πέψη για μερικά άτομα, όπως το σιτάρι, η σίκαλη, τα κρεμμύδια, το σκόρδο, τα όσπρια (ρεβίθια, φακές, φασόλια), το μέλι, τα φιστίκια, τα κάσιους, το σπαράγγι, η αγκινάρα και οι λιαστές ντομάτες.
Μπορεί επίσης να είναι καλό να πάρετε κάποιο αντιδιαρροϊκό φάρμακο, όπως η λοπεραμίδη.
«Τα φάρμακα για τη διάρροια είναι χρήσιμα, αλλά μπορεί να το παρακάνουν και να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα. Πάρτε μερικές δόσεις, δείτε πώς αισθάνεστε και στη συνέχεια μειώστε την ποσότητα που παίρνετε», προτείνει ο δρ Goldowsky.
Πότε πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας
Επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας αν τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αίμα στα κόπρανα, πυρετό, απώλεια του ελέγχου του εντέρου, έντονο πόνο ή σοβαρή αφυδάτωση. Αν δεν έχετε αυτά τα συμπτώματα αλλά έχετε στομαχικό καύσο, διάρροια ή δυσκοιλιότητα που δεν υποχωρεί μετά από μία ή δύο εβδομάδες με σπιτικές μεθόδους αντιμετώπισης, είναι καιρός να δείτε τον γιατρό σας. «Δεν θέλουμε να μας διαφύγει τυχόν καρκίνος του εντέρου ή φλεγμονώδης νόσος του εντέρου», εξηγεί ο δρ Goldowsky. «Πρόκειται για λιγότερο πιθανές αιτίες αυτών των συμπτωμάτων, αλλά θα πρέπει να τις αποκλείσουμε».
Ο γιατρός σας θα αποκλείσει επίσης και άλλες διαταραχές που μπορεί να προκαλέσουν γαστρεντερικά προβλήματα (π.χ. μειωμένη θυρεοειδική λειτουργία), αλλαγές του εντέρου που επηρεάζουν το πόσο γρήγορα κινείται η τροφή διαμέσου του πεπτικού συστήματος και ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων που μπορεί να προκαλούν το πρόβλημα.
Τα καλά νέα είναι ότι συνήθως υπάρχει τρόπος να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, όπως εξειδικευμένη διατροφή, φυσικοθεραπεία ή φάρμακα. «Μην απογοητεύεστε. Μπορούμε να σας κάνουμε να αισθανθείτε καλύτερα», λέει ο δρ Goldowsky. «Στόχος μου είναι να μπορέσετε να ελέγξετε ή να εξαλείψετε τα συμπτώματα, έτσι ώστε να λειτουργείτε καλά και να έχετε καλύτερη ποιότητα ζωής».
