Του Γιάννη Ιωάννου
Eκτός απροόπτου η πολιτική κρίση στο Ισραήλ της περιόδου 2019-2022 (πέντε εκλογικές διαδικασίες σε τρία χρόνια) δείχνει να οδεύει προς το τέλος με την επιστροφή του Μπενιαμίν Νετανιάχου στην πρωθυπουργία. Το ενδιαφέρον στην εκλογική αναμέτρηση της Τρίτης στο Ισραήλ δεν είναι φυσικά η επιστροφή στην εξουσία του βετεράνου «Μπίμπι» -που διετέλεσε πριν το διάλειμμα του 2021 ΠΘ για 12 έτη- αλλά ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνεται η επόμενη ημέρα στο μοναδικό κράτος της Μέσης Ανατολής όπου διενεργούνται -από το 1949- απρόσκοπτα δημοκρατικές εκλογές. Η έκπληξη της χθεσινής αναμέτρησης εδράζεται φυσικά στην μεγάλη συμμετοχή -71.3%- η οποία αποτελεί ρεκόρ μετά τις εκλογές του 2015 -και την τότε επικράτηση Νετανιάχου.
Επίσης η μεγάλη εικόνα εδράζεται στην επόμενη ημέρα και στο πως το Λικούντ θα συμμαχήσει με τις δυνάμεις του «Θρησκευτικού Σιωνισμού» (σ.σ. συμμετέχουν τα κόμματα Noam, Otzma Yehudit και HaTzionut HaDatit) -σε μια συντηρητική συμμαχία με έντονα τα ακροδεξιά πολιτικά χαρακτηριστικά έως 66 έδρες (σ.σ. η ισραηλινή Βουλή, η «Κνέσετ», αποτελείται από 120 βουλευτές). Κι ασφαλώς αν ο ίδιος ο Νετανιάχου θα έχει μια σταθερή κυβέρνηση υπό αυτές τις συνθήκες ή θα είναι έρμαιο των δύο νέων πολιτικών αστεριών της «καχανιστικής» ιδεολογίας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και Μπεζαλέλ Σμότριχ, γνωστών για τις ακραίες θέσεις τους στο Παλαιστινιακό, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ και των Ισραηλινών πολιτών αραβικής καταγωγής.
Έχει δρόμο ακόμη
Τόσο η ενσωμάτωση των τελικών αποτελεσμάτων όσο και η διαδικασία των όρων εντολής στον Νετανιάχου για σχηματισμό κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της χώρας αποτελούν μια διαδικασία που θα πάρει καιρό μέχρι να δούμε την τελική σύνθεση της νέας κυβέρνησης στο Ισραήλ. Η εμπειρία εξάλλου των απανωτών εκλογικών διαδικασιών και η ευρύτερη πολιτική αστάθεια της περιόδου 2019-2022 δημιουργούν πλέον ένα γνωστό ιστορικό αποτυχίας στο εν λόγω πεδίο και επανόδου στις κάλπες. Όπως και οι ισχνές εκλογικές συμμαχίες που στη πορεία διαλύονται επαναφέροντας την χώρα, κάθε φορά, στις κάλπες. Αυτό πάντως που επισημαίνουν πολλοί αναλυτές εκλογών στο Ισραήλ είναι η αποτυχία τόσο της Αριστεράς όσο και του κοσμικού κέντρου -σε επίπεδο μικρότερων κομμάτων- να συμπορευτούν με το κόμμα Yesh Atid του απερχόμενου πρωθυπουργού Γιαΐρ Λαπίντ καθώς και ο κατακερματισμός των τριών αραβικών κομμάτων της χώρας που δεν κατήλθαν σε ενιαία λίστα. Η συμπόρευση Νετανιάχου-Ακροδεξιάς αποκτά επίσης ενδιαφέρον υπό το βάρος των σκανδάλων διαφθοράς του τελευταίου μιας και το μεγάλο διακύβευμα εδράζεται στον συνταγματικό έλεγχο της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και στο πως το νομοθετικό πλαίσιο στη χώρα θα διαμορφωθεί ως προς τον έλεγχο της διαφθοράς των εν ενεργεία πρωθυπουργών. Το σενάριο πάντως η χώρα να πάει σε εκλογές ακόμη και αν ο «Μπίμπι» σχηματίσει κυβέρνηση δεν πρέπει να αποκλειστεί.
Νετανιάχου, Κύπρος και Ελλάδα
Η προεκλογική του Νετανιάχου εμπεριείχε έντονα στοιχεία αντιπαράθεσης με φόντο την συμφωνία καθορισμού ΑΟΖ Ισραήλ-Λιβάνου και την ομαλοποίηση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ -αμφότερα υπό την στήριξη του απερχόμενου ΠΘ, Λαπίντ. Στον ελληνόφωνο χώρο ο Νετανιάχου προσλαμβάνεται ως «εχθρός της Τουρκίας» που θα απομακρυνθεί από το ενδεχόμενο της διπλωματικής επανασύνδεσης σε διμερές επίπεδο Ισραήλ-Τουρκίας. Ωστόσο δύο τάσεις ισχύουν εδώ:
- Για σειρά λόγων, που συνδέονται με το Ιράν και την Χεζμπολάχ, ο Νετανιάχου δεν θα αναζητήσει ακύρωση της συμφωνίας ΑΟΖ με τον Λίβανο. Εξάλλου η γενική αίσθηση είναι πως προεκλογικά διαφώνησε για σκοπούς εκλογικής συσπείρωσης ωστόσο τα δεδομένα, «επί του εδάφους» συντείνουν προς την κατεύθυνση της εφαρμογής της συμφωνίας και όχι προς την παροχή κάποιας μορφής άλλοθι προς την ιρανική εξωτερική πολιτική στη λογική του «συμφωνία ή πόλεμος» -κάτι που η Τεχεράνη παίζει διαχρονικά στον Λίβανο μέσω της Χεζμπολάχ
- Ως προς τις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις η σύγκρουση των τελευταίων χρόνων -σε προσωπικό επίπεδο- Νετανιάχου-Ερντογάν λειτουργεί καθοριστικά. Ωστόσο η ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο χωρών δεν θα επηρεαστεί αν δεν υπάρξει κάποιο σοβαρό συμβάν τύπου «Μάβι-Μαρμαρά» ή αν η Άγκυρα δεν προχωρήσει με την σχέση που διατηρεί με την οργάνωση Χαμάς σε επίπεδο κόκκινων γραμμών
Η εξωτερική πολιτική εξάλλου του Ισραήλ υπαγορεύεται, μεταξύ άλλων, κι από ένα θεσμικό πλαίσιο που υπακούει αυστηρά στο πλέγμα, κάθε φορά, των εμπλεκομένων συμφερόντων και όχι στην δυναμική των προσώπων -με τον «Μπίμπι» εξάλλου να τηρεί στάση αναμονής και για τις επερχόμενες τουρκικές εκλογές -δεδομένου ότι θα παραμένει μέχρι τότε στην εξουσία.
