Τα Ιουλιανά
«Αρκείς τζιαι πέθανα, τες στράτες έπιανα που τον πολύ καημό…» τραγούδησε η παλαιά δόξα του παλκοσένικου, προκαλώντας ρίγη συγκίνησης. Δεν είναι τυχαίο που η εκφραστική Αννού Σαματά συνεχίζει να καθηλώνει το υπέργηρο κοινό της με τις συναισθηματικές ερμηνείες της. Κάποτε, σε πριβέ παράσταση στην οδό Γλάδστωνος, έπαιξε με απαράμιλλο μπρίο μονολόγους της Αλίκης κι όταν τελείωσε έλαβε τα εύσημα από τον Δημητράκη Πιερίδη. Αυτός της έβγαλε και το παρανόμι «Η κυρία δε με μέλλει». «… αρκείς τζιαι πέθανα, τες στράτες έπιανα μα ακόμα καρτερώ» συνέχισε τον σαματά η Σαματά (sic) και το διαμέρισμα της Κωστή Παλαμά σείστηκε από το χειροκρότημα.
Η παραδοσιακή βραδιά που διοργάνωσε η Ιουλία τα είχε όλα: κυπριακά τραγούδια, κυπριακά ποιήματα και κυπριακό κονιάκ. Πώς είναι το τηλεοπτικό έπος της Άντρης Καραντώνη στο (κυπριακό) BBC; Καμία σχέση! Στη σύναξη της χήρας οι κυρίες κράτησαν το επίπεδο ψηλά, καθώς στόχος ήταν να καταθέσουν τη δική τους αλήθεια για τον Ελληνο-Κυπριακό πόλεμο που ξέσπασε έπειτα από την πολυσυζητημένη δήλωση της κριτικού λογοτεχνίας Λίνας Πανταλέων για την κυπριακή διάλεκτο.
«Αντάν αρκέψαν οι κρυφοί ανέμοι κ’ εφυσούσαν / κι αρκίνησεν εις την Τουρκιάν να κρυφοσυνεφκιάζει / και ’που τες τέσσερεις μερκές τα νέφη εκαβαλούσαν / ώστι να κάμουν τον καιρόν ν’ αρκεύκει να στοιβάζει…» ξεκίνησε ν’ απαγγέλλει με παλλόμενη φωνή η Αννού Σαματά τους εμβληματικούς στίχους του Βασίλη Μιχαηλίδη. «Αναρωτιέμαι, ως παλαίμαχη φιλόλογος και ως Καλαμαρού που επέλεξα την Κύπρο για δεύτερη πατρίδα», ψιθύρισε στο καρέ η Ευγενία η Καλαμαρού, «Αυτή η γλώσσα “δεν δείχνει ότι μπορεί να αφομοιωθεί λογοτεχνικά, δεν προσφέρεται ηχητικά ή ενδεχομένως να αντιστέκεται στη λογοτεχνική της επιμέλεια”; Μα θα τρελαθούμε εντελώς, μάνα μου;».
«Τι είναι η πατρίδα μας;» έθεσε το ακανθώδες ερώτημα η οικοδέσποινα και οι κυρίες άφησαν ένα ελαφρύ αναστεναγμό, καθώς εικόνες, ήχοι και μυρωδιές πλημμύρισαν το δωμάτιο. Πατρίδα μας είναι τα λεμονόδεντρα της Λαπήθου και τα κύματα που σκάνε στους βράχους του Ακάμα είπε κάποια. Πατρίδα είναι τα καμπαναριά και οι μιναρέδες της παλιάς Λευκωσίας είπε μια άλλη. «Πατρίδα είναι οι λέξεις που βγαίνουν από τα σπλάχνα μας και ηχούν τραγουδιστά στ’ αφτιά μας» είπε η Ιουλία. «Κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Έχουμε μεγαλώσει αρκετά για να χάνουμε χρόνο με τα αυτονόητα, κοπέλες» συμπλήρωσε κουρασμένα. «Πλην όμως…»
«Πλην όμως, τι;» ρώτησε η αριστερή (με την καλή έννοια) Κουλλίτσα Κυριακού, η οποία αμέσως έπιασε το υπονοούμενο. «Πλην όμως φίλες μου πατρίδα μας δεν είναι ΜΟΝΟ αυτά…» απάντησε η Ιουλία και χαμογέλασε με νόημα. «Τουτέστιν; Μη μιλάς άλλο με γρίφους, γερόντισσα». «Πατρίδα μας είναι κι όλ’ αυτά τα κουλά που υφιστάμεθα καθημερινά. Τουτέστιν, η αμείλικτη νέα κυπριακή πραγματικότητα κοπέλες…».
«Ξεκινώντας από το γεγονός ότι η χώρα κατέληξε στα στιβαρά χέρια του Ζαχαρία Κουλία!». Ένα επιφώνημα τρόμου ήταν η αντίδραση των κυριών καθώς δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι από τη στιγμή που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η πρόεδρος της Βουλής βρίσκονται εκτός Κύπρου (εν προκειμένω στις Βρυξέλλες) τα ηνία του κράτους αναλαμβάνει ο πρεσβύτερος βουλευτής. Αλλά να ήταν μόνο αυτό; Μια ματιά στους τίτλους των εφημερίδων ήταν αρκετή για να θυμηθούν ότι η νήσος των Αγίων δεν είναι μονάχα ανθισμένα γιασεμιά, στίχοι του Μόντη και λευκαρίτικα κεντήματα.
«Πινακίδα σε πεζοδρόμιο στην Πάφο». «Τουτέστιν;». Τουτέστιν κάποιο φωτεινό μυαλό σκέφτηκε, πού να καρφώσω την ταμπέλα για το έργο βελτίωσης με επιβλέποντα τον Δήμο; Στη μέση του πεζοδρομίου! «Με προσευχή να μην εκδηλωθεί σεισμός…». «Τουτέστιν;». Τουτέστιν κινδυνεύουν να πέσουν οι προσφυγικές πολυκατοικίες και το κράτος κάνει τον σταυρό του. «Γνωστή Κύπρια instagrammer ανακοίνωσε ότι περιμένει δίδυμα». «Τουτέστιν;». Τουτέστιν, ο Θεός να μας ελεήσει, μάνα μου!
Το βραβείο «απίθανα και όμως κυπριακά» πάντως, τη βδομάδα που πέρασε, το έλαβε επάξια ο γιος του επταήμερου πραξικοπηματία Σωτήρης Ν. Σαμψών, ο οποίος με το εύγλωττο σλόγκαν «Ώριμος για να γνωρίζει – Ικανός για να πράξει» εκδήλωσε το ενδιαφέρον του για αναπληρωτής πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού. Κι επειδή ο εχθρός του γελοίου είναι το γελοιωδέστερο, ανακοίνωσε το τρίπτυχο όπου εδράζεται η υποψηφιότητά του: «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια». «Τουτέστιν;». «Τουτέστιν χουντική ξετσιπωσιά» είπε η Ιουλία και το καρέ κατάνευσε σιωπηλά.
Μέσα σε τόση κατήφεια ευτυχώς που υπάρχει και η (τέως) υποψήφια πρόεδρος της Δημοκρατίας Ιουλία Χόρβινα Κομνηνού. Σε ένα υπέροχο βίντεο πολλαπλών αναγνώσεων, η εξωστρεφής αρχόντισσα του Λίμασολγκραντ, έστειλε μαχητικά μηνύματα μπροστά από ένα ενυδρείο με άψογη σλάβικη προφορά: «Στην αρχή του Φεβρουαρίου, κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, έντεκα φάλαινες σκοτώθηκαν στη θάλασσα κοντά στην Κύπρο. Πού είναι η κυβέρνηση της Κύπρου; Πού είναι το Τμήμα Αλιείας της Κύπρου; Πού είναι οι πράσινες της Κύπρου;». Το αγωνιώδες ερώτημα «πού είναι οι πράσινες;» συγκλόνισε όπως ήταν φυσικό το καρέ και η Ιουλία Παλαιολόγου Ουίλσον, ως οικοδέσποινα, πήρε τηλέφωνο την Αλεξάνδρα Ατταλίδου για να εξιχνιάσει την καταγγελία. «Πού είναι οι πράσινες, Αλεξάνδρα;» την επέπληξε.
«Χρόνια σκλαβκιές ατέλειωτες τον πάτσον τζιαι τον κλώτσον τους εμείς τζιαμαί, ελιές τζιαι τερατσιές πάνω στον ρότσον τους» απήγγειλε με στόμφο (και στο άσχετο) η Αννού Σαματά, επαναφέροντας απότομα τις κυρίες στην πρότερη συγκινησιακή κατάσταση.
