Του Γιάννη Ιωάννου
Η Μαρία-Ανχέλα Ολγκίν Κουεγιάρ βρίσκεται στη Κύπρο. Είδε τους ηγέτες, τους διαπραγματευτές, την αποστολή του ΟΗΕ και την ειρηνευτική δύναμη στο νησί και θα ολοκληρώσει την πρώτη της -επί του πεδίου- επίσκεψη στη Κύπρο με την κοινωνία των πολιτών. Η νέα προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών δεν είναι άπειρη, ούτε -όπως ο Άιντε (που έγινε ΥΠΕΞ στη χώρα του μετά την υπηρεσία του στον ΟΗΕ)- φιλοδοξεί να επανέλθει στα πολιτικά δρώμενα της χώρας της. Εξάλλου εκεί τα έκανε σχεδόν όλα. Υπήρξε διπλωμάτης καριέρας, υπουργός Εξωτερικών και επικεφαλής πολύπλοκων διαπραγματεύσεων που -όπως και στη Κύπρο- διαρκούσαν για πολλές δεκαετίες σε μια κατακερματισμένη σύγκρουση με πολλαπλά μέρη -κρατικούς και μη κρατικούς δρώντες. Η Κουεγιάρ κατόρθωσε να φέρει αποτέλεσμα με την ιστορική συμφωνία, στη Κολομβία, του 2016.
Η Κουεγιάρ ήρθε επίσης στη Κύπρο για να ακούσει. Να δει και να καταγράψει, ιδίοις όμμασι, τις πραγματικότητες επί του εδάφους. Βρίσκεται εξάλλου στη Κύπρο μετά από μια επταετία πλήρους απουσίας διαλόγου μιας συνθήκης που προσομοιάζει με την περίοδο 2000-2006 του εμφύλιου στη Κολομβία -που οδήγησε σε ένα πρωτοφανές κύμα βίας με αιματηρές συγκρούσεις, θανάτους αμάχων και εσωτερικές, βίαιες, μετακινήσεις πληθυσμών.
Το ζητούμενο φυσικά είναι η επόμενη ημέρα. Και η επόμενη ημέρα προϋποθέτει την πλήρη εμπλοκή της Τουρκίας προκειμένου η θέση περί κυριαρχικής ισότητας να υποχωρήσει έναντι της Ομοσπονδίας. Προϋποθέτει επίσης ειλικρίνεια εκ μέρους της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής πλευράς. Εξάλλου, η διεθνής συγκυρία για το Κυπριακό δεν είναι και η καλύτερη. Ο πόλεμος στην Γάζα και το Ουκρανικό μονοπωλούν το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας και δημιουργούν ένα πολύ ενδιαφέρον μίγμα αλλαγών και επιταχύνσεων τόσο σε διεθνές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο -με την πρώτη σύγκρουση να λαμβάνει, ουσιαστικά, στο δικό μας περιφερειακό υποσύστημα της ανατολικής Μεσογείου.
Η Κουεγιάρ πρέπει επίσης να εμπλέξει την διεθνή κοινότητα και δη την ΕΕ και τις εγγυήτριες δυνάμεις -με την Τουρκία εδώ να αποτελεί τον «ελέφαντα στο δωμάτιο». Οφείλει επίσης να κινηθεί -μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών- με τρόπο που να αντιλαμβάνεται πως η συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας δεν αντιπροσωπεύει τους ακτιβιστές της ειρήνης και της επανένωσης και τους ζηλωτές του απορριπτισμού κάθε λύσης στο Κυπριακό. Ο κ. Άιντε ήταν «συμπαθής» ντυμένος σαν βρακάς στη νεκρή ζώνη αλλά δεν κατόρθωσε να επιλύσει το Κυπριακό. Το τελευταίο εξάλλου είναι «νεκροταφείο» της διεθνούς διπλωματίας διαμεσολάβησης. Παραμένει άλυτο εδώ και μισό αιώνα.
Η επόμενη ημέρα είναι δύσκολη για όλους. Για την Κουεγιάρ, για τις δύο κοινότητες και για την καθημερινότητα στη διαιρεμένη Κύπρο. Αυτή την φορά ωστόσο καθίσταται σαφές πως η επόμενη ημέρα φέρνει ένα πλέγμα συνεπειών τόσο στο σενάριο της αποτυχίας επιστροφής στο τραπέζι των συνομιλιών όσο και στο σενάριο ενός breakthrough ή μιας επανάληψης του 2004 ή του 2017.
Με αφορμή την έλευση της Κουεγιάρ στη Κύπρο και την εγκαινίαση μιας περιόδου κινητικότητας στο Κυπριακό ας δείξουμε όλοι την δέουσα σοβαρότητα.
Twitter: @JohnPikpas
