Του Γιάννη Ιωάννου
Το κράτος του Ισραήλ στην ελληνόφωνη δημόσια σφαίρα, σε Κύπρο και Ελλάδα, έχει ταυτιστεί με τον μύθο της ασφάλειάς του, τους νικηφόρους πολέμους της σύγχρονης ιστορίας του (1967, 1973) και τα υπερσύγχρονα οπλικά συστήματα τα οποία κατασκευάζει. Συχνά το βλέπουμε μέσω της ματιάς της δημοφιλούς σειράς του Netflix «Fauda» και από τις εξωτικές ιστορίες που αποτυπώθηκαν σε σελιλόιντ για τη δράση της Μοσάντ, όπως το σπιλμπεργκικό «Munich».
Τo κράτος του Ισραήλ, όμως, δεν είναι μόνο η ισχύς του ή η κατοχή και ο εποικισμός των παλαιστινιακών εδαφών ή η υπέρμετρη βία που βλέπουμε κάθε φορά που ο IDF εμπλέκεται σε πολεμικές συγκρούσεις με τους τρομοκράτες της Χαμάς. Το Ισραήλ, και όχι τυχαία, χαρακτηρίζεται διεθνώς ως η μοναδική δημοκρατία στη Μέση Ανατολή. Και όταν σε Κύπρο κι Ελλάδα ανακαλύψαμε στο πλαίσιο της διμερούς και πολυμερούς διπλωματίας το κράτος του Ισραήλ, ως ένα πολύτιμο φίλο και εταίρο στην περιοχή, δώσαμε περισσότερη έμφαση στην ασφάλεια και όχι στο δημοκρατικό του παράδειγμα. Μια πορεία που, από τη σύγχρονη ίδρυσή του, στηρίχθηκε σε ανθρώπους που επιβίωσαν από το Ολοκαύτωμα και που έστησαν το κράτος τους στο πλαίσιο ισχυρών δημοκρατικών παραδόσεων και απίστευτων ιστοριών ανθρώπινης αντοχής και αξιοπρέπειας. Και που κατόρθωσαν να την εμπεδώσουν σε κάθε έκφανση της πολυτάραχης σύγχρονης ιστορίας τους. Από τη δίκη του Άιχμαν μέχρι τις γενναίες προσπάθειες για ειρήνευση στην περιοχή, στο Καμπ Ντέιβιντ, το 1978 και στο Όσλο, το 1993.
Αυτό που συμβαίνει στο Ισραήλ μετά από μια έντονη περίοδο ακυβερνησίας σχεδόν τεσσάρων ετών, αποκτά ξεχωριστή σημασία. Ο –ιδιαίτερα δημοφιλής σε Ελλάδα και Κύπρο– Μπένιαμιν Νετανιάχου επανεκλέχθηκε πρόσφατα στην ίσως πιο ακροδεξιά κυβέρνηση όλων των εποχών στη χώρα. Κι επιπλέον, ενώ κατηγορείται για πολύ σοβαρά σκάνδαλα διαφθοράς, προωθεί μια σειρά νομοθετικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου ο ίδιος να αποποιηθεί την πολιτική ευθύνη των πράξεών του. Και να απαλλαγεί, ουσιαστικά, από τις κατηγορίες. Ο «Μπίμπι» επανεξελέγη μάλιστα, ενώ το σύνολο της ψήφου εναντίον του ήταν μεγαλύτερο από την ψήφο υπέρ του –σε ένα εκλογικό σύστημα που λόγω μέτρου δεν επέτρεψε στα μικρά μετριοπαθή κόμματα να εισέλθουν στην «Κνέσετ».
Κι όμως ο κόσμος αντιδράει απέναντι σε αυτή την εξόφθαλμη περίπτωση «συνταγματικής» (το Ισραήλ δεν διαθέτει γραπτό Σύνταγμα) παρέμβασης στη δικαστική λειτουργία. Στον ορισμό δηλαδή της χειραγώγησης του γράμματος και του πνεύματος του Νόμου, με άλλα λόγια της διαφθοράς.
Εδώ και δέκα εβδομάδες, εκατομμύρια πολιτών, από κάθε ιδεολογική προέλευση, κατακλύζουν τους δρόμους των μεγάλων πόλεων του Ισραήλ κάθε Σάββατο και διαμαρτύρονται. Αξιοσημείωτο είναι πως οι έφεδροι στρατιώτες συμμετέχουν μαζικά σε αυτές τις διαδηλώσεις, η ραχοκοκαλιά δηλαδή της πραγματικής άμυνας του κράτους του Ισραήλ πέραν του επαγγελματικού στρατού λόγω μεγεθών. Και οι πρώτοι που αντέδρασαν στους πολέμους του 1967 και του 1973 χτίζοντας τον μύθο του αήττητου ισραηλινού στρατού. Πραγματική δημοκρατία στην πράξη. Εμπεδωμένα δημοκρατικά αντανακλαστικά.
Στην Κύπρο δεν υπάρχει η αντίστοιχη κουλτούρα αντίδρασης κάθε φορά που αντιμετωπίζουμε εξόφθαλμες περιπτώσεις αδιαφάνειας, διαφθοράς ή αναποτελεσματικής λειτουργίας της Δικαιοσύνης. Ζούμε στη χώρα που αν και ανήκει κι αυτή τρόπον τινά στη Μέση Ανατολή και είναι και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κανείς δεν την γνωρίζει ως «τη μοναδική δημοκρατία της Μέσης Ανατολής και επιπλέον κράτος-μέλος της Ε.Ε.», όπως θα έπρεπε να ήταν και το branding μας.
Ας διδαχθούμε συνεπώς από το Ισραήλ. Έχουμε πολλά να μάθουμε πέραν των SPIKE NLOS, των drones και των φοβερών εργαλείων για την κυβερνοασφάλεια.
