Του Βασίλη Νέδου
Οι τουρκικές απειλές για έρευνα στην Ελληνική υφαλοκρηπίδα, οι δολιχοδρομίες της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, η αντίδραση της Αθήνας, διπλωματικά και στρατιωτικά, έφεραν, δυστυχώς, στην επιφάνεια μια ασθένεια του έθνους: τον χωρισμό σε άσπρο και μαύρο με βάση συναισθηματικές καταστάσεις. Από τη μια πλευρά η αποκαλούμενη «αποκλιμάκωση» αποδίδεται σε διπλωματικούς ελιγμούς του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μόνον. Από την άλλη στο στρατιωτικό μήνυμα που έστειλε η Αθήνα αναπτύσσοντας τον στόλο στο Αιγαίο. Η αλήθεια είναι ότι αυτοί ήταν παράγοντες που σίγουρα αθροίζονται στο αποτέλεσμα, παράλληλα με την διπλωματική ενεργητικότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στην πραγματικότητα οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δεν αναδεικνύουν τίποτε άλλο από μια πραγματικότητα: Η Άγκυρα θα προχωρήσει σε έρευνες ή οποιαδήποτε άλλη ενέργεια έχει προγραμματίσει στην Ανατολική Μεσόγειο και κάθε φορά απλά προσθέτει περισσότερα «τεμάχια» στο τραπέζι έναντι της Ελλάδας. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν γνωρίζει τη φυσική (μετά από 75 χρόνια ειρήνης) απέχθεια των Ευρωπαίων έναντι, ακόμη και της απειλής βίας, αλλά και την πολιτικά αποσταθεροποιητική επιρροή που έχει για τις χώρες τους η απειλή του μεταναστευτικού και προσφυγικού. Ως εκ τούτου είναι απολύτως σαφές πως η Άγκυρα θα συνεχίσει να πιέζει με δύο στόχους: Πρώτον την δραστική εκδίωξη της Ελλάδας από την Ανατολική Μεσόγειο (Τουρκολιβυκό και έρευνες νότια του Καστελόριζου) και, δεύτερον, την διατήρηση της Ευρώπης και των ΗΠΑ σε απόσταση ασφαλείας, με βασικό στοιχείο την διατήρηση μια συναλλακτική σχέση και με τους δύο. Ήδη η πολιτική αυτή έχει αποτελέσματα στην Κύπρο. Για σχεδόν δύο χρόνια τα ερευνητικά πλοία και τα πλωτά γεωτρύπανα έχουν κάνει «σουρωτήρι» την Κυπριακή υφαλοκρηπίδα, η οποία, πρέπει να σημειωθεί, σε αντίθεση με την Ελληνική, είναι οριοθετημένη επισήμως ανάμεσα στην Κυπριακή Δημοκρατία, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Πέρα από κάποιες δηλώσεις συμπαράστασης και απειλές κυρώσεων κατά προσώπων, η Τουρκία συνεχίζει ακάθεκτη να παραβιάζει την κυριαρχία ενός πλήρους κράτους-μέλους της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης.
Ο «διάλογος» που προτείνει η Άγκυρα, δεν πρέπει να απορρίπτεται εκ προοιμίου, παρότι μοιάζει εκ των πραγμάτων υποθηκευμένος. Καμία ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να συζητήσει ζητήματα κυριαρχίας, όπως η αποστρατιωτικοποίηση του Ανατολικού Αιγαίου ή, πολύ περισσότερο, οι γκρίζες ζώνες. Πριν λίγες ώρες, ο κ. Ερντογάν έκανε ακόμα ένα διάγγελμα για την κεντρική θέση που οραματίζεται για την χώρα του στον 21ο αιώνα, ενώ ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Χουλουσί Ακάρ παρουσίασε την κυριαρχία της Τουρκίας στην περιοχή ως εξέλιξη που υπαγορεύεται από την «γεωγραφία». Ουσιαστικά οι Τούρκοι αξιωματούχοι ανακυκλώνουν ένα ιδεολόγημα το οποίο συνοψίζεται στο ότι η Άγκυρα έχει δικαιώματα έναντι όλων των γειτόνων της, που είναι υποχρεωμένοι να υποχωρούν επειδή είναι μικρότεροι και θα πρέπει να υποκύψουν στην ιστορική μοίρα τους. Προφανώς, αυτή η ανάγνωση είναι προπομπός δυσάρεστων εξελίξεων για το σύνολο της περιοχής.
Αυτή η επιθετικότητα δεν σημαίνει ότι η Αθήνα πρέπει να παραμείνει ικανοποιημένη απλά και μόνο επειδή η Άγκυρα εμφανίζεται να αμφισβητεί το status quo. Αντιθέτως, πρέπει να προετοιμάζεται για τα χειρότερα. Καταρχάς μέσω της διπλωματικής οδού, προς όλες τις πιθανές κατευθύνσεις, Ουάσιγκτον, Μόσχα, Βερολίνο και Πεκίνο. Εν συνεχεία, θα πρέπει να γίνει μια εντατική υπερπροσπάθεια ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων, με δαπάνες οι οποίες θα είναι σε βάρος άλλων κωδικών του προϋπολογισμού. Το «μείγμα» των δαπανών το ξέρουν καλύτερα οι επιτελείς και είναι οι μόνοι αρμόδιοι να αποφασίσουν. Για να γίνει αυτό, όμως, θα πρέπει να ξεπεραστούν αγκυλώσεις και το οικονομικό επιτελείο να μην κρύβεται πίσω από τα αναδρομικά των συντάξεων. Τέλος, η Αθήνα πρέπει, επιτέλους, να αποκτήσει στρατηγική αναχαίτισης των τουρκικών υβριδικών επιχειρήσεων ανά την υφήλιο. Ακόμα και η μικρότερη πρεσβεία της Τουρκίας, στο πιο απομακρυσμένο σημείο του πλανήτη λειτουργεί ως διασπορέας ψευδών ή κατασκευασμένων ειδήσεων, με σκοπό την εξυπηρέτηση του τουρκικού αφηγήματος στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει έναν αποτελεσματικό μηχανισμό προώθηση των θέσεων της και να μην αφήνεται σε λογής ερασιτέχνες, κάποιοι από τους οποίους αυτοπροβάλλονται ως δημοσιογράφοι και άλλοι ως «επαγγελματίες της επικοινωνίας». Η κατάσταση είναι πολύ κρίσιμη για να αφήνεται στην τύχη. Ας υπάρξει σοβαρή οργάνωση σε όλα αυτά τα επίπεδα και θα έχουμε κάθε χρόνο να τσακωθούμε σε κοινωνικά δίκτυα και έξω από αυτά, για τις «ιδεολογικές» πεποιθήσεις μας.
