ΠΗΓΗ: CNN
Πέρα από παράθυρο στην ψυχή, όπως λέγεται, τα μάτια είναι και μια αντανάκλαση της νοητικής υγείας κάποιου. «Τα μάτια είναι το παράθυρο στον εγκέφαλο. Μπορείς να δεις απ’ ευθείας στο νευρικό σύστημα κοιτάζοντας το πίσω μέρος του ματιού, προς το οπτικό νεύρο και τον αμφιβληστροειδή», λέει η οφθαλμολόγος δρ. Κριστίν Γκριρ, διευθύντρια ιατρικής εκπαίδευσης στο Ιντστιτούτο Νευροεκφυλιστικών Νόσων στο Μπόκα Ράτον της Φλόριντα.
Πλέον, η επιστημονική έρευνα εξετάζει το κατά πόσο τα μάτια και η εξέτασή τους μπορούν να βοηθήσουν στη διάγνωση του Αλτσχάιμερ πριν την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.
«Η νόσος Αλτσχάιμερ ξεκινά στον εγκέφαλο δεκαετίες πριν από τα πρώτα συμπτώματα στην απώλεια μνήμης», εξηγεί ο νευρολόγος δρ. Ρίτσαρντ Άιζακσον. Όμως, πόσο νωρίς μπορούν να εμφανιστούν τα σημάδια της γνωστικής φθοράς; Για να το διαπιστώσουν, οι επιστήμονες εξέτασαν ιστό αμφιβληστροειδούς χιτώνα και τον εγκέφαλο 86 ατόμων με διαφορετικούς βαθμούς νοητικής εξασθένισης.
«Η έρευνά μας είναι η πρώτη που παρέχει λεπτομερείς αναλύσεις των πρωτεϊνικών προφίλ και των μοριακών, κυτταρικών και δομικών επιπτώσεων της νόσου Αλτσχάιμερ στον ανθρώπινο αμφιβληστροειδή και στοιχεία για το πώς αυτές ανταποκρίνονται στις αλλαγές στον εγκέφαλο και τη γνωστική λειτουργία», τονίζει η επικεφαλής της έρευνας Μάγια Κορόνιο-Χαμάουι, καθηγήτρια νευροχειρουργικής στο Cedars-Sinai του Λος Άντζελες.
«Οι αλλαγές αυτές στον αμφιβληστροειδή συσχετίστηκαν με αλλαγές σε τμήματα του εγκεφάλου, στον ενδορινικό και κροταφικό φλοιό», προσθέτει η ίδια. Οι επιστήμονες συνέλεξαν δείγματα αμφιβληστροειδούς και εγκεφαλικού ιστού επί 14 χρόνια από 86 δωρητές με νόσο Αλτσχάιμερ και ήπια γνωστική εξασθένιση – το μεγαλύτερο αριθμό δειγμάτων αμφιβληστροειδούς που έχει μελετηθεί ποτέ. Έπειτα, συνέκριναν δείγματα δωρητών με φυσιολογική γνωστική λειτουργία με δείγματα ανθρώπων με ήπια γνωστική εξασθένιση και άλλα με Αλτσχάιμερ.
Στην έρευνα, που δημοσιεύτηκε τον Φεβρουάριο στο Acta Neuropathologica, διαπιστώθηκαν μεγάλες αυξήσεις πρωτεϊνών «β-αμυλοειδούς», βασικού δείκτη της νόσου, σε άτομα τόσο με Αλτσχάιμερ όσο και με πρώιμη γνωστική φθορά.
Τα μικρογλοιακά κύτταρα είχαν μειωθεί κατά 80% στα άτομα με γνωστικά προβλήματα, σύμφωνα με τη μελέτη. Τα κύτταρα αυτά ευθύνονται για την προστασία, αποκατάσταση και διατήρηση άλλων κυττάρων, αλλά και την απομάκρυνση του β-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο και τον αμφιβληστροειδή.
«Βρέθηκαν επίσης δείκτες φλεγμονής, που μπορεί να είναι εξίσου σημαντικός δείκτης για την εξέλιξη της νόσου», σημειώνει ο νευρολόγος δρ. Ρίτσαρντ Άιζακσον. «Τα ευρήματα ήταν επίσης εμφανή σε άτομα χωρίς ή με ελάχιστα γνωστικά συμπτώματα, κάτι που υποδηλώνει ότι αυτά τα νέα οφθαλμολογικά τεστ μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση», προσθέτει.
Η ατροφία του ιστού και η φλεγμονή στα κύτταρα στην περιφέρεια του αμφιβληστροειδούς αποτελούσαν τα σαφέστερα σημεία διάγνωσης για την κατάσταση της γνωστικής φθοράς, σύμφωνα με τη μελέτη. «Τα ευρήματα αυτά ίσως τελικά οδηγήσουν στην ανάπτυξη τεχνικών απεικόνισης που θα μας επιτρέψουν τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ νωρίτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια, αλλά και την παρακολούθηση της εξέλιξής της μη επεμβατικά, εξετάζοντας τα μάτια» κατέληξε ο Άιζακσον.
