Μπορεί να εμφανίζετε απώλεια ούρων κάθε φορά που βήχετε ή φτερνίζεστε ή σηκώνετε την τσάντα του σούπερ μάρκετ. Μπορεί να προγραμματίζετε τις εξόδους για μικροθελήματα με βάση τις επισκέψεις στην τουαλέτα.
Μπορεί να βάζετε ένα δεύτερο εσώρουχο στην τσάντα σας πριν βγείτε έξω.
Ή μπορεί να μη βλέπετε την ώρα να φτάσετε στην τουαλέτα με το που θα ξεκλειδώσετε την εξώπορτα.
Μπορεί να νομίζετε ότι όλα αυτά είναι φυσιολογικά. Ή μπορεί να γνωρίζετε ότι η ουροδόχος κύστη σας έχει πρόβλημα, αλλά ντρέπεστε να μιλήσετε για αυτό.
«Τα σενάρια αυτά είναι εξαιρετικά συχνά», δηλώνει η δρ Mallika Anand, ουρογυναικολόγος και ειδικευμένη στην επανορθωτική χειρουργική της γυναικείας πυέλου στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess και επίκουρη καθηγήτρια Μαιευτικής, Γυναικολογίας και Βιολογίας της Αναπαραγωγής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
«Οι γυναίκες συνήθως αποδίδουν τη διαρροή ούρων, τη συχνουρία ή την επιτακτική ανάγκη για ούρηση σε κάτι που απλώς συμβαίνει μετά τον τοκετό ή με την αύξηση της ηλικίας», αναφέρει η δρ Anand. «Και κάποιες αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα τόσο πολλά χρόνια, που θεωρούν ότι η κατάσταση θα παραμείνει ίδια – μέχρι τη στιγμή που επιδεινώνεται».
Έως ότου αποφασίσουν να επισκεφθούν τη δρα Anand για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης, «ορισμένες γυναίκες έχουν φτάσει σε απελπιστική κατάσταση», δηλώνει η γιατρός. «Σπάνια πρόκειται για μια μικρή ενόχληση – το πρόβλημα προκαλεί μεγάλη αναστάτωση και περιορίζει τις δραστηριότητες που οι γυναίκες μπορούν να κάνουν ή θέλουν να κάνουν. Είτε βιώνουν μεγάλη δυσφορία είτε όχι, είναι καθησυχαστικό να καταλάβουν τι συμβαίνει, να αποκλείσουν αιτίες που θα ήταν ανησυχητικές και να μάθουν τι θεραπευτικές επιλογές υπάρχουν».
Γιατί τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης επιδεινώνονται
Γιατί μπορεί τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης να επιδεινωθούν καθώς μεγαλώνουμε, ακόμη και αν αισθανόμαστε κατά τα άλλα υγιείς;
Η γήρανση από μόνη της –συν τις συνέπειες από τη μείωση των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση– αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου, εξηγεί η δρ Anand. Το ίδιο και ο κολπικός τοκετός. Έως την ηλικία των 40 ετών, περίπου μία στις τρεις γυναίκες ήδη αντιμετωπίζει κάποιο βαθμό επιτακτικής ανάγκης για ούρηση, συχνουρίας ή διαρροής στη διάρκεια επιτακτικής ανάγκης ή δραστηριότητας· μάλιστα, ο βαθμός αυτός συνεχίζει να αυξάνεται καθώς περνούν οι δεκαετίες.
«Βλέπουμε και τα δύο άκρα του φάσματος – γυναίκες που αρχίζουν να εμφανίζουν κάποια διαρροή ούρων σχετικά άμεσα μετά τον τοκετό και άλλες στις οποίες οι επιπτώσεις του τοκετού εμφανίζονται μετά από χρόνια», δηλώνει η δρ Anand.
Πρόσθετοι παράγοντες που συμβάλλουν στα προβλήματα της ουροδόχου κύστης είναι η αύξηση βάρους, η χρόνια δυσκοιλιότητα, η πρόπτωση πυελικού οργάνου (όταν δομές όπως η ουροδόχος κύστη, η μήτρα, ο κόλπος ή το ορθό «πέφτουν» ή διογκώνονται), καθώς και οι τύποι αναψυκτικών που πίνετε και επίσης η ποσότητα και η συχνότητα που πίνετε.
Το ανθρακούχο νερό ή τα ποτά με ανθρακικό μπορούν να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη, ενώ τα καφεϊνούχα ποτά θεωρούνται ο «υπ’ αριθμόν 1 ένοχος», δηλώνει η δρ Anand. «Σε ορισμένα άτομα, ακόμη και μια μικρή ποσότητα καφέ μπορεί να προκαλέσει σπασμούς στην ουροδόχο κύστη και να τα αναγκάσει να θέλουν να τρέξουν στην τουαλέτα».
Ανησυχητικά συμπτώματα
Αν και τα περισσότερα προβλήματα της ουροδόχου κύστης συνδέονται με την ούρηση, κάποια άλλα δεν έχουν τόσο εμφανή σχέση με αυτό το κοίλο όργανο. Η δρ Anand επισημαίνει επτά συμπτώματα που θα πρέπει να σας οδηγήσουν στον γιατρό.
Πόνος στην ουροδόχο κύστη. Ο πόνος ακριβώς πίσω από την ηβική σύμφυση (όπου βρίσκεται η ουροδόχος κύστη) ή στην ουρήθρα (στον σωλήνα μέσω του οποίου τα ούρα αποβάλλονται από την ουροδόχο κύστη) μπορεί να υποδηλώνει ουρολοίμωξη. Όμως τα συμπτώματα αυτά μπορεί επίσης να υποδηλώνουν σύνδρομο επώδυνης ουροδόχου κύστης.
Η πάθηση αυτή, η οποία ονομάζεται επίσης διάμεση κυστίτιδα, χαρακτηρίζεται από πόνο ο οποίος κλιμακώνεται καθώς η ουροδόχος κύστη γεμίζει και υποχωρεί όταν αυτή αδειάζει.
Στην εμμηνόπαυση, πόνος στην ουρήθρα μπορεί επίσης να εμφανιστεί ανεξαρτήτως λοίμωξης, λόγω λέπτυνσης της ούτως ή άλλως λεπτής επένδυσης της ουρήθρας.
Αίμα στα ούρα. Μπορεί να οφείλεται σε λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών, σε νεφρική νόσο, σε καρκίνο ή σε λέπτυνση της επένδυσης της ουρήθρας. Το αίμα μπορεί να προέρχεται από οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος ή κάποιες φορές από ένα γειτονικό όργανο, όπως ο κόλπος ή το έντερο.
Θολά ούρα ή ούρα με έντονη οσμή. Τα θολά ούρα υποδηλώνουν ουρολοίμωξη, αλλά αυτό ισχύει περισσότερο όταν συνοδεύονται από αίσθηση καύσου (τσούξιμο) κατά την ούρηση, συχνουρία ή πόνο στην περιοχή του ηβικού οστού. Το χρώμα και η οσμή των ούρων μπορούν να αλλάξουν ανάλογα με την υγεία των νεφρών, αλλά και ανάλογα με το τι τρώμε ή πίνουμε. Αν αμφιβάλλετε, κάντε μια εξέταση ούρων.
Επιτακτικότητα ούρησης. Αν κάθε διαδρομή προς την τουαλέτα μοιάζει με αγώνα δρόμου για να φτάσετε έγκαιρα, ζητήστε αξιολόγηση. Επιπρόσθετα στον έλεγχο για λοίμωξη της ουροδόχου κύστης και για υπερδραστήρια ουροδόχο κύστη, ο γιατρός σας θα θελήσει να αποκλείσει τη λεγόμενη νευρογενή ουροδόχο κύστη.
Η πάθηση αυτή περιλαμβάνει συσπάσεις της ουροδόχου κύστης τις οποίες μπορεί να μην αισθάνεστε και οι οποίες προκαλούνται από κάποια νευρολογική πάθηση, όπως αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, τραύμα στη σπονδυλική στήλη, σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσο Πάρκινσον ή τις μακροχρόνιες επιδράσεις του διαβήτη.
Συχνουρία. Εάν νιώθετε την ανάγκη να ουρήσετε περισσότερες από δέκα φορές την ημέρα, ένας έλεγχος μπορεί να δείξει αν αυτό οφείλεται σε κάποια πάθηση, όπως η ουρολοίμωξη, ο διαβήτης, η υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη ή η νευρογενής ουροδόχος κύστη. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων υγρών ή η λήψη φαρμάκων όπως τα διουρητικά μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε συχνουρία, όπως μπορούν επίσης η δυσκοιλιότητα ή οι σπασμοί του πυελικού εδάφους.
Αυξανόμενη συχνότητα ούρησης κατά τη νύχτα. Μήπως σηκώνεστε συχνότερα τη νύχτα για να πάτε στην τουαλέτα; Περίπου 85% των γυναικών 60 ετών και άνω χρειάζονται να ουρήσουν τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της νύχτας και σχεδόν οι μισές επισκέπτονται την τουαλέτα δύο ή περισσότερες φορές. «Επισκεφθείτε τον γιατρό σας αν πηγαίνετε μία φορά και αυτό είναι ενοχλητικό ή αν πηγαίνετε περισσότερες από μία φορές», συνιστά η δρ Anand. Η κατανάλωση υγρών το βράδυ, η καφεΐνη, η αϋπνία, ο διαβήτης, η λήψη ορισμένων φαρμάκων και η άπνοια ύπνου θα πρέπει να αποκλειστούν ως παράγοντες.
Διαρροή ούρων. Αν σας φεύγουν μικρές ποσότητες ούρων όταν βήχετε, γελάτε, σκύβετε, σηκώνετε βάρη, πηδάτε ή φτερνίζεστε, πρόκειται για ακράτεια από προσπάθεια. Αν εμφανίζετε διαρροή όταν νιώθετε έντονη ανάγκη για ούρηση, τότε έχετε επιτακτική ακράτεια. Η διαρροή δεν είναι επικίνδυνη από μόνη της, αλλά οι μεγαλύτερες ποσότητες ούρων που εμποτίζουν το εσώρουχο μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό του δέρματος, κάτι που μπορεί να βλάψει το ευαίσθητο δέρμα του αιδοίου.
Δείτε τον γιατρό σας αν η διαρροή σάς προκαλεί δυσφορία ή περιορίζει τα πράγματα που θέλετε να κάνετε.
Εν κατακλείδι, λέει η δρ Anand, οποιαδήποτε αξιοσημείωτη αλλαγή στον τρόπο που λειτουργεί η ουροδόχος κύστη αξίζει την προσοχή του γιατρού. Μια αρχική μέθοδος για να καθορίσετε τι δεν πάει καλά είναι να κρατάτε ένα «ημερολόγιο ουροδόχου κύστης» για να καταγράφετε την ποσότητα, τον τύπο και την ώρα κατανάλωσης υγρών, τις ώρες ούρησης και τυχόν διαρροή ούρων.
«Ακόμη και αν τα συμπτώματά σας δείχνουν ήπια, είναι η κατάλληλη ώρα για να μας επισκεφθείτε», δηλώνει. «Ο έγκαιρος έλεγχος είναι σοφή κίνηση, καθώς οι θεραπείες μπορεί να είναι λιγότερο επεμβατικές και να αποτρέψουν περαιτέρω προβλήματα».
Απαλλαγείτε από τις επίμονες ουρολοιμώξεις και αποφύγετε τις νέες
Περίπου 6 στις 10 γυναίκες θα πάθουν ουρολοίμωξη τουλάχιστον μία φορά στη διάρκεια της ζωής τους. Όμως, σε περισσότερες από το ένα τέταρτο από αυτές η λοίμωξη θα επανέλθει μέσα σε έξι μήνες, παρά τη λήψη αντιβιοτικής θεραπείας.
Στις υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις εκδηλώνονται δύο περιστατικά λοίμωξης μέσα σε έξι μήνες ή τρία ή/και περισσότερα μέσα σε ένα έτος, αναφέρει η δρ Mallika Anand, ουρογυναικολόγος στο Ιατρικό Κέντρο Beth Israel Deaconess.
Οι ουρολοιμώξεις συνήθως αναπτύσσονται όταν κάποια βακτήρια που κανονικά ζουν στο πεπτικό σύστημα, όπως η Escherichia coli, μετακινούνται από το ορθό στον κόλπο και εισβάλλουν στο ουροποιητικό σύστημα, μολύνοντας την ουροδόχο κύστη. Στις ουρολοιμώξεις, οι οποίες συνήθως χαρακτηρίζονται από πόνο και αίσθηση καύσου (τσούξιμο) κατά την ούρηση, συχνή ανάγκη ούρησης και δυσκολία στην έναρξη της ροής ούρων, μπορεί επίσης να παρατηρηθούν θολά ούρα με έντονη οσμή και παρουσία αίματος στα ούρα.
Στις γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας, ιδίως σε αυτές με προβλήματα γνωστικής λειτουργίας, η σύγχυση ή άλλη μεταβολή των νοητικών ικανοτήτων μπορεί να είναι το μοναδικό σύμπτωμα. Ο πόνος στη μέση και ο πυρετός μπορεί να δείχνουν ότι η λοίμωξη έχει εξαπλωθεί σε νεφρό.
Παρά την αρχική θεραπεία, δηλώνει η δρ Anand, κάποιες φορές τα βακτήρια αυτά μπορεί να παραμείνουν μέσα στην ουροδόχο κύστη σε λανθάνουσα κατάσταση για κάποιο διάστημα και έπειτα να ενεργοποιηθούν ξανά, πυροδοτώντας εκ νέου την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Οι ουρολοιμώξεις είναι πιο συχνές στις γυναίκες κατά τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση και μετά από αυτήν, λόγω του ότι η μείωση του επιπέδου των οιστρογόνων επιβραδύνει την ανάπτυξη των χρήσιμων βακτηρίων στον κόλπο.
Επίσης, οι ιστοί αυτοί μπορεί να γίνουν πιο λεπτοί, επιτρέποντας στα βακτήρια από το παχύ έντερο να κυριαρχήσουν.
Η δρ Anand συνιστά τις εξής θεραπείες για την πρόληψη της υποτροπής των ουρολοιμώξεων:
Κολπικό οιστρογόνο. Στις εμμηνοπαυσιακές και μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες η τακτική εφαρμογή μιας κρέμας ή αλοιφής οιστρογόνων στους ιστούς της ουρήθρας και του κόλπου μπορεί να δημιουργήσει τις συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη των υγιεινών βακτηρίων και την απομάκρυνση των βακτηρίων που προκαλούν λοιμώξεις. Τα κολπικά δισκία ή ο κολπικός δακτύλιος οιστρογόνων μπορούν επίσης να φέρουν οιστρογόνα στην περιοχή.
Μεθεναμίνη. Αυτό το συνταγογραφούμενο φάρμακο λαμβάνεται δύο φορές την ημέρα μαζί με βιταμίνη C, προκειμένου να κάνει τα ούρα πιο όξινα και λιγότερο φιλικά για τα βακτήρια. Η μεθεναμίνη, ωστόσο, πρέπει να διακόπτεται στη διάρκεια της θεραπείας μιας ενεργού ουρολοίμωξης.
Η δρ Anand προτείνει στις γυναίκες να δοκιμάσουν τις εξής πρόσθετες μεθόδους για την αποφυγή των ουρολοιμώξεων:
Συμπληρώματα D-μαννόζης. Η D-μαννόζη, ένα φυσικό σάκχαρο που συναντάται στα φρούτα, μπορεί να εμποδίσει τα βακτήρια να προσκολληθούν στην εσωτερική επένδυση του ουροποιητικού συστήματος.
Χυμός ή συμπληρώματα κράνμπερι. Το κράνμπερι επίσης περιέχει ουσίες που μπορούν να εμποδίσουν τα βακτήρια να προσκολληθούν στην εσωτερική επένδυση του ουροποιητικού συστήματος.
Προβιοτικά Lactobacillus. Τα συμπληρώματα αυτά μπορούν να αυξήσουν τα «καλά» βακτήρια του κόλπου και της ουρήθρας, να βελτιστοποιήσουν το επίπεδο του κολπικού pH και να παρεμποδίσουν τα βλαβερά βακτήρια.
Ενυδάτωση. Πίνετε άφθονο νερό στη διάρκεια της ημέρας, για συνεχή αποβολή των βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα.
Σωστή υγιεινή. Μετά τη χρήση της τουαλέτας, καθαριστείτε από εμπρός προς τα πίσω, έτσι ώστε να αποφύγετε την εξάπλωση των βακτηρίων από το ορθό προς τον κόλπο και την ουρήθρα. Επίσης, ξεπλύνετε απαλά την περιοχή της ουρήθρας με καθαρό νερό της βρύσης μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα.
Σημείωση: Το ντους δεν προλαμβάνει τις λοιμώξεις.
Άδειασμα της ουροδόχου κύστης. Χρησιμοποιείτε την τουαλέτα πριν και μετά τη σεξουαλική επαφή και ουρήστε κάθε φορά που αισθάνεστε την ανάγκη αντί να κρατάτε τα ούρα, γιατί αυτό ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων.
