Kathimerini.gr
Αν παρατηρήσετε μια επώδυνη αίσθηση κράμπας στη γάμπα σας καθώς περπατάτε, είναι πιθανό να την αποδώσετε σε προβλήματα στο γόνατο ή να θεωρήσετε ότι είναι θέμα ηλικίας. Ωστόσο, το σύμπτωμα αυτό ενδέχεται να υποδηλώνει μια πολύ πιο σοβαρή πάθηση, που είναι γνωστή ως περιφερική αρτηριοπάθεια (ΠΑΠ).
Η ΠΑΠ αναπτύσσεται όταν εναποθέσεις λίπους προκαλούν στένωση στις αρτηρίες εκτός της καρδιάς (συνήθως στα πόδια), με συνέπεια τη μείωση της παροχής αίματος σε αυτό το τμήμα του σώματος. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο πόνος στα πόδια κατά την άσκηση, μια κατάσταση η οποία ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα (από το επίθετο «χωλός», αυτός που κουτσαίνει).
«Το περπάτημα αυξάνει τη ροή αίματος στα πόδια. Ωστόσο, στα άτομα με ΠΑΠ, οι στενώσεις δεν επιτρέπουν να φθάσει αρκετό αίμα και οξυγόνο στους μυς των ποδιών», εξηγεί ο δρ Umberto Campia, ειδικός αγγειολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Η ενόχληση που προκαλείται –την οποία οι πάσχοντες περιγράφουν επίσης ως αίσθηση καψίματος ή ροκανίσματος– συνήθως εμφανίζεται στη γάμπα, αλλά μπορεί επίσης να παρατηρηθεί στον μηρό, στο ισχίο ή στους γλουτούς. Ορισμένα άτομα αναφέρουν μια αίσθηση βάρους στα πόδια τους, αντί για πόνο. Όταν σταματήσετε το περπάτημα, η ενόχληση μειώνεται και εξαφανίζεται, συνήθως μέσα σε 10 λεπτά, προσθέτει ο δρ Campia.
Ποιος κινδυνεύει;
Ο κίνδυνος για ΠΑΠ αυξάνεται με την ηλικία: παρατηρείται σε λιγότερο από το 5% των ατόμων ηλικίας 50-60 ετών, αλλά τουλάχιστον στο 20% των ατόμων 80-90 ετών. Το κάπνισμα συνδέεται με τριπλάσιο κίνδυνο για ΠΑΠ. Ο διαβήτης φαίνεται επίσης ότι τριπλασιάζει τις πιθανότητες ενός ατόμου για ΠΑΠ, πιθανότατα επειδή ο διαβήτης τείνει να αδυνατίζει και να προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία. Ο ανεπαρκώς ελεγχόμενος διαβήτης μπορεί επίσης να καταστρέψει τα νεύρα, προκαλώντας μια πάθηση η οποία είναι γνωστή ως περιφερική νευροπάθεια και εκδηλώνεται με μούδιασμα στα χέρια και στα πόδια. Ως αποτέλεσμα, μια μικρή πληγή ή αμυχή στον άκρο πόδα (το τμήμα του ποδιού από τον αστράγαλο και κάτω) μπορεί να περάσει απαρατήρητη και να εξελιχθεί σε έλκος που δεν επουλώνεται, οδηγώντας ενδεχομένως σε ακρωτηριασμό. Μια σημαντική στένωση στην αρτηρία, η οποία περιορίζει τη ροή αίματος (μια κατάσταση που ονομάζεται κρίσιμη ισχαιμία άκρου), είναι μία από τις πλέον επικίνδυνες εκδηλώσεις της ΠΑΠ, γιατί εμπεριέχει υψηλό κίνδυνο ακρωτηριασμού ή θανάτου, δηλώνει ο δρ Campia. Επιπλέον, τα άτομα με ΠΑΠ είναι πιθανό να έχουν πλάκα χοληστερόλης (αρτηριοσκλήρυνση) στις αρτηρίες που τροφοδοτούν την καρδιά και τον εγκέφαλο, γεγονός που δημιουργεί κίνδυνο για καρδιακή προσβολή ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Διάγνωση της ΠΑΠ
Αν εμφανίζετε συμπτώματα ΠΑΠ, μια απλή μέτρηση, με την οποία υπολογίζεται ο λεγόμενος σφυροβραχιόνιος δείκτης (ABI), μπορεί να βοηθήσει τον γιατρό να καθορίσει εάν έχετε την πάθηση. Ο γιατρός θα χρησιμοποιήσει ένα ειδικό πιεσόμετρο για να μετρήσει την αρτηριακή πίεση στον αστράγαλο και να τη συγκρίνει με την αρτηριακή πίεση στον βραχίονα. Αν οι αρτηρίες σας είναι καθαρές, οι δύο μετρήσεις θα είναι παρόμοιες μεταξύ τους. Η χαμηλότερη πίεση στον αστράγαλο υποδηλώνει ΠΑΠ.
Γιατί το περπάτημα βοηθά
Για τα άτομα με ΠΑΠ ισχύουν οι κλασικές συστάσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής που δίνονται για την πρόληψη της καρδιακής προσβολής: διακοπή του καπνίσματος, υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση, ιδίως περπάτημα. Το περπάτημα μπορεί να μη δείχνει λογική σύσταση, λόγω της ενόχλησης, αλλά στην πραγματικότητα είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε για την ΠΑΠ, δηλώνει ο δρ Campia. Το περπάτημα αυξάνει τη ροή αίματος στα μικρότερα αγγεία του ποδιού και βοηθά να δημιουργηθεί παράπλευρη κυκλοφορία του αίματος γύρω από τις στενώσεις ή αποφράξεις. Επίσης συμβάλλει στην αποτροπή της δημιουργίας νέων στενώσεων. Η τακτική είναι απλή: σταματάτε και ξεκουράζεστε όταν αισθάνεστε ενόχληση, περιμένετε να υποχωρήσει και στη συνέχεια ξαναρχίζετε το περπάτημα. Ξεκινήστε αργά με σύντομους περιπάτους και σταδιακά αυξήστε τον χρόνο έως ότου φθάσετε τα 45-60 λεπτά κάθε φορά (συμπεριλαμβανομένων των περιόδων ανάπαυσης), τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα.
Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε τον γιατρό σας αν έχετε τη δυνατότητα να κάνετε επιτηρούμενη άσκηση. Η θεραπεία περιλαμβάνει συνάντηση με ειδικά εκπαιδευμένο θεραπευτή και περπάτημα σε κυλιόμενο διάδρομο αρκετές φορές την εβδομάδα για τρεις μήνες.
Aλλες θεραπείες για την ΠΑΠ
Εκτός από την άσκηση, ένα φάρμακο που ονομάζεται σιλοσταζόλη μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ροής του αίματος και στην ανακούφιση από τα συμπτώματα χωλότητας. Λόγω όμως των ανεπιθύμητων ενεργειών της, των αλληλεπιδράσεων με άλλα φάρμακα και του μέτριου οφέλους που παρέχει, η σιλοσταζόλη δεν χρησιμοποιείται ευρέως. Συχνά, τα άτομα με ΠΑΠ λαμβάνουν επίσης φάρμακα για τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, τη μείωση της χοληστερόλης και την πρόληψη των θρόμβων. Αν μία από τις αρτηρίες των ποδιών είναι πολύ στενή, τότε ενδέχεται να απαιτείται αγγειοπλαστική ή τοποθέτηση stent, μια διαδικασία για την αποκατάσταση της ροής του αίματος σε μια φραγμένη αρτηρία.
