Του Απόστολου Τομαρά
Η «ανακωχή» που υπάρχει μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και της κινεζικής κοινοπραξίας του τερματικού στο Βασιλικό είναι μια διαδικασία η οποία δεν οδηγεί σε εξομάλυνση των σχέσεων των δύο μερών αλλά, όπως δείχνουν όλες οι πληροφορίες, σπρώχνει προς στο διαζύγιο. Το διάστημα μέχρι τέλος του Ιουνίου θεωρείται κρίσιμο για την τύχη του μεγαλύτερου ενεργειακού έργου, με την κυβέρνηση να προετοιμάζεται ήδη για το χειρότερο σενάριο που είναι το έργα υποδομής έλευσης του Φ.Α. να μη ολοκληρωθούν από τη διεθνή κοινοπραξία με τις China Petroleum Pipeline Engineering Co. Ltd, METRON S.A., Hudong-Zhonghua Shipbuilding Co. Ltd και Wilhelmsen Ship Management Limited. Στην κυβέρνηση φαίνεται να έχουν ξεκαθαρίσει τα επόμενα βήματα θεωρώντας πως δεν μπορεί να συνεχισθεί η παρούσα κατάσταση η οποία παραπέμπει σε απροθυμία ή αδυναμία της κοινοπραξίας να ολοκληρώσει το έργο εκπληρώνοντας έτσι τις υποχρεώσεις της όπως αυτές απορρέουν από το συμβόλαιο παραχώρησης. Στην κυβέρνηση φαίνεται να έχουν σχεδιάσει τα βήματα στο σενάριο που το έργο δεν έχει ολοκληρωθεί από τους Κινέζους, βάζοντας έτσι ένα τέλος σε μια ατέρμονη διαδικασία με συνεχείς παρατάσεις.
Το πρώτο βήμα
Εάν και εφόσον επισημοποιηθεί το διαζύγιο αυτό, δεν θα είναι στα πρότυπα με τα έργα ανάπλασης του λιμανιού της Λάρνακας όπου το υπουργείο Μεταφορών προχώρησε σε καταγγελία της σύμβασης με την Kition Ocean Holdings. Στην προκειμένη περίπτωση οι όποιες εξελίξεις θα αφορούν «δεδηλωμένη αδυναμία της κοινοπραξίας» να ολοκληρώσει το έργο. Στη Λευκωσία θεωρούν πως η Δημοκρατία έπραξε ότι της αναλογούσε παραχωρώντας διευκολύνσεις στην κοινοπραξία, χωρίς ωστόσο να υπάρξει πρόοδος στην εξέλιξη του έργου. Η αίσθηση που υπάρχει είναι πως η κοινοπραξία δεν είναι διατεθειμένη να ολοκληρώσει το έργο, απροθυμία που αποδίδεται σε προβλήματα ρευστότητας της κινεζικής εταιρείας. Εάν και εφόσον η κατάσταση φθάσει στα άκρα, σε αυτή την περίπτωση θα ενεργοποιηθούν οι ρήτρες ολοκλήρωσης του έργου που προνοεί η σύμβαση, οι οποίες συνεχίζουν να «επιβιώνουν». Ρήτρες που καθορίζουν τις διαδικασίες ολοκλήρωσης των έργων, πώς ολοκληρώνονται, ποιος παίρνει τις εξαγορές των εξαρτημάτων-υλικών. Πρόκειται για ρήτρες διαδικασιών και όχι χρηματικών πέναλτι. Παράλληλα με τις ρήτρες ενεργοποιούνται και οι εγγυητικές.
Το πλοίο
Όπως προκύπτει, οι όποιες εξελίξεις δρομολογηθούν θα έχουν ως σημείο αναφοράς το πλοίο FSRU «ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ» που βρίσκεται στη Σιγκαπούρη, και το κόστος κατασκευής έχει πληρωθεί από τη Δημοκρατία. Στη Λευκωσία φαίνεται να υπάρχει ανησυχία από ενδεχόμενη καθυστέρηση παράδοσης του πλοίου ως πίεση των Κινέζων προς τη Λευκωσία. Όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, στην κυπριακή πρωτεύουσα υπάρχει σχεδιασμός για απόπλου του πλοίου από τη Σιγκαπούρη εντός του τρέχοντος μηνός. Ωστόσο η διαδικασία είναι αργή, με αξιωματούχους στη Λευκωσία να κάνουν λόγο για σκόπιμους χειρισμούς. Στο σενάριο που το πλοίο ξεκινήσει το ταξίδι προς το Βασιλικό οι επόμενες εξελίξεις χαρακτηρίζονται καλές. Στις διαδικασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, για το πλοίο φαίνεται να προκύπτει μια επιπρόσθετη απαίτηση των Κινέζων €30 εκατ., για την οποία γίνονται κινήσεις προκειμένου το πλοίο να παραδοθεί χωρίς επιβάρυνση της Δημοκρατίας.
Το έργο
Με εξαίρεση το πλοίο –που φαίνεται να είναι ο μεγάλος βραχνάς της κυβέρνησης– η ολοκλήρωση των έργων στο Βασιλικό κρίνεται πως είναι μια διαχειρίσιμη κατάσταση. Πληροφορίες της «Κ» λένε πως εάν η κυβέρνηση προχωρήσει εκτός σύμβασης με τα υπόλοιπα έργα στο Βασιλικό, θα στραφεί στους υπεργολάβους που εκτελούσαν τα έργα στο τερματικό. Πρόκειται για εταιρείες στις οποίες η κινεζική κοινοπραξία είχε δώσει κομμάτια του έργου. Όπως είχε γράψει η «Κ», κάποιες από τις εταιρείες αυτές είχαν σταματήσει τις εργασίες επειδή η κοινοπραξία δεν τους είχε καταβάλει δεδουλευμένα. Μάλιστα υπήρχαν πληροφορίες ότι είχαν πρόθεση να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη.
Τα €200 εκατ.
Στο κάδρο των σχεδιασμών που γίνονται στη Λευκωσία για την επόμενη μέρα του τερματικού στο Βασιλικό βρίσκεται και η απαίτηση των Κινέζων για επιπλέον €200 εκατ. από την Κυπριακή Δημοκρατία. Απαίτηση η οποία έχει παραπεμφθεί σε διαιτητικό δικαστήριο στο Λονδίνο. Η διαδικασία εκδίκασης δεν έχει ολοκληρωθεί και δεν τερματίζεται ακόμα και στο σενάριο που η κοινοπραξία εγκαταλείψει με πλάγια μέσα το έργο. Όπως μας εξηγήθηκε, η επιδιαιτησία στο Λονδίνο δεν τερματίζεται, με την κυβέρνηση να έχει αποφασίσει να επιμείνει στη συνέχιση της διαδικασίας θεωρώντας πως έτσι θα αποκαλυφθεί η αλήθεια για τη στάση τής κοινοπραξίας του έργου.
