Της Δωρίτας Γιαννακού
Χρειάζεται επιμονή για να ανεβάσουμε ψηλά τον πήχη στην ξενοδοχειακή βιομηχανία και να δημιουργήσουμε μια απίθανη Κύπρο, καταστώντας την ολόχρονο τουριστικό προορισμό, ανέφερε ο γενικός διευθυντής του Παγκύπριου Συνδέσμου Ξενοδόχων (ΠΑΣΥΞΕ) Χρίστος Αγγελίδης. Αναφορικά με τις επιπτώσεις στον τουρισμό της Κύπρου λόγω του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου με την επιβολή των δασμών, ο κ. Αγγελίδης επισήμανε ότι ο αντίκτυπος δεν θα είναι άμεσος αλλά έμμεσος καθώς το τοπ πέντε των αγορών μας εξάγει στις ΗΠΑ.
Ο γενικός διευθυντής του ΠΑΣΥΞΕ υπογράμμισε ότι κρίνεται επιτακτική η αναβάθμιση του τουριστικού μας προϊόντος, καθώς σύντομα θα αποκτήσουμε και έναν άλλο ανταγωνιστή που είναι η Σαουδική Αραβία, η οποία χτίζει τουριστικές πόλεις πάνω στην Ερυθρά θάλασσα.
Σε μια χώρα που έχει και έλλειψη κλινών για τα νεαρά ζευγάρια, η ραγδαία αύξηση των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει βάλει και πίεση σε ορισμένες περιοχές σε σχέση με το στεγαστικό, τόνισε ο κ. Αγγελίδης. Εμείς ζητούμε να υπάρξει μια μελέτη για το αν θα υπάρξει ταβάνι στον αριθμό των AirBnb σημείωσε.
-Ποια είναι η εικόνα που καταγράφουν σήμερα οι προκρατήσεις των ξενοδοχείων για την καλοκαιρινή περίοδο;
- Οι προκρατήσεις για την καλοκαιρινή περίοδο με βάση τα όσα μας αναφέρουν τα μέλη μας, είναι ικανοποιητικές. Αν λάβει κανείς υπόψη ότι η περσινή χρονιά θεωρείται εξαιρετική, το γεγονός ότι διαφαίνεται πως κινούμαστε ελαφρώς πιο πάνω από πέρσι, είναι μια πολύ θετική ένδειξη. Συγκεκριμένα, οι αριθμοί των προκρατήσεων είναι αυξημένοι σε ποσοστό 5-6% σε σχέση με πέρσι. Παράλληλα, όμως, παραμένουμε συγκρατημένοι, παρακολουθώντας την ευρύτερη αναταραχή που δημιουργείται από τον εν εξελίξει εμπορικό πόλεμο που έχει κηρύξει ο Αμερικανός πρόεδρος. Αν η παρούσα κατάσταση πάρει διαστάσεις, τότε αναμένεται ότι θα υπάρξει επηρεασμός, υπό την έννοια ότι βιομηχανικές χώρες θα μειώσουν θέσεις εργασίας με αποτέλεσμα να επηρεαστεί το βιοτικό επίπεδο σε πολλές χώρες. Ως αποτέλεσμα, ιδιαίτερα η μεσαία τάξη, θα περιορίσει τα έξοδά της. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πέντε κορυφαίες τουριστικές αγορές της Κύπρου, έχουν σημαντικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Στα θετικά σημειώνουμε τη διαπίστωση μεγάλου ενδιαφέροντος και από άλλες αγορές, όπως η Μέση Ανατολή ή αραβικές χώρες.
Καλή αγορά η Πολωνία
- Ποιες αγορές βλέπουμε ότι καταγράφουν αύξηση κατά την καλοκαιρινή περίοδο;
- Η αγορά που κινείται τα τελευταία χρόνια καλύτερα είναι η Πολωνία και αυτό είναι ευχάριστο διότι υπάρχουν δυνατότητες. Αυξήσεις παρατηρούνται και από τις σκανδιναβικές χώρες. Εκεί, ωστόσο, που θα πρέπει να δώσουμε στρατηγικά τις δυνάμεις μας είναι η γερμανική αγορά, διότι μια αύξηση της τάξης του 1-2% συνεπάγεται με επιπλέον 100-200 χιλιάδες τουρίστες. Εξάλλου, η αύξηση των Γερμανών τουριστών αναμένεται να αλλάξει και πολλά δεδομένα στα ξενοδοχεία της Κύπρου. Φέτος αναμένουμε ότι θα μας επισκεφθούν επιπλέον 60 χιλιάδες Γερμανοί τουρίστες, κάτι που αν επιβεβαιωθεί θα σημαίνει ότι θα φτάσουμε τις 300 χιλιάδες από τη συγκεκριμένη αγορά. Γενικότερα, το ζήτημα με τη γερμανική αγορά είναι ότι υπάρχει δυνατότητα να ταξιδέψουν τόσο στην αρχή όσο και στο τέλος μιας τουριστικής σεζόν. Δηλαδή Οκτώβριο, Νοέμβριο, Μάρτιο και Απρίλιο.
-Εκτιμάτε ότι θα κινηθούν σε υψηλότερα επίπεδα οι τζίροι και οι κρατήσεις των ξενοδοχείων σε σχέση με την περσινή αντίστοιχη περίοδο;
- Ήταν αυξημένοι οι τζίροι το 2024, ωστόσο σε ανοδική πορεία ήταν και τα ανελαστικά κόστη (επιτόκια, πρώτες ύλες και ενέργεια) με αποτέλεσμα να μην είναι τόσο υψηλή η κερδοφορία. Ο παράγοντας κερδοφορία, είναι σημαντικός προκειμένου να κρατηθούν σε υψηλά επίπεδα οι υπηρεσίες, η απασχόληση στον κλάδο και οι περαιτέρω επενδύσεις σε έργα υποδομών και αναβάθμισης των ξενοδοχειακών μονάδων.
-Προγραμματίζονται από τα μέλη σας οποιεσδήποτε μειώσεις τιμών για την καλοκαιρινή περίοδο;
-Τα πλείστα των ξενοδοχείων προσφέρουν early booking discounts από 10-20%, τα οποία μπορεί ο κόσμος να παρακολουθεί και να επιλέγει. Υπάρχει περίοδος για να κάνουν κρατήσεις σε ελκυστικές τιμές σε ξενοδοχεία 4ων και 5 αστέρων. Όμως, θα πρέπει να προνοήσουν για να βρουν αυτές τις ελκυστικές τιμές όπως και οι επισκέπτες μας από το εξωτερικό.
Νέες μονάδες και ανακαινίσεις
-Πόσα νέα ξενοδοχεία έχουν ανοίξει ή είναι υπό κατασκευή προκειμένου να προλάβουν το φετινό καλοκαίρι και σε ποιες επαρχίες; Έχουν γίνει και πολλές ανακαινίσεις ξενοδοχείων τόσο στα παράλια όσο και στις ορεινές περιοχές;
-Έχουν γίνει εκτεταμένες ανακαινίσεις σε κάποια ξενοδοχεία. Αυτό το γεγονός είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς αναβαθμίζεται η βιομηχανία και θωρακίζεται έναντι του ανταγωνισμού στη Μεσόγειο που μεγαλώνει και θα μεγαλώνει. Σύντομα, εξάλλου, θα αποκτήσουμε και έναν άλλο ανταγωνιστή που είναι η Σαουδική Αραβία, η οποία χτίζει τουριστικές πόλεις πάνω στην Ερυθρά Θάλασσα απέναντι από την Αίγυπτο. Οπότε θα επηρεαστεί ολόκληρη η περιοχή. Εμείς από τη μεριά μας οφείλουμε να είμαστε ένα βήμα μπροστά να αναβαθμίσουμε το τουριστικό μας προϊόν. Μπορούμε να το καταφέρουμε. Χρειάζεται επιμονή για να ανεβάσουμε ψηλά τον πήχη στην ξενοδοχειακή βιομηχανία. Αναφορικά με τα ορεινά χρειάζεται να δοθούν επιπλέον κίνητρα για ανάπτυξη και άλλων μονάδων.
-Πόσο έχουν κτυπήσει τις κρατήσεις των ξενοδοχείων τα καταλύματα βραχυπρόθεσμης μίσθωσης; Με ποιους τρόπους ο ΠΑΣΥΞΕ σκοπεύει να διαχειριστεί το ζήτημα αυτό;
-Το δικαίωμα χρήσης περιουσίας είναι αναφαίρετο δικαίωμα στις ανοικτές οικονομίες και δεν μπορούμε να το καταργήσουμε. Η βραχυχρόνια μίσθωση καταλυμάτων, είναι πλέον ένα παγκόσμιο προϊόν. Σε μια χώρα που έχει έλλειψη οικιστικών κλινών για νεαρά ζευγάρια, η ραγδαία αύξηση των καταλυμάτων αυτών έχει βάλει και πίεση σε ορισμένες περιοχές όσον αφορά το στεγαστικό. Ειδικότερα στη Λεμεσό, στην Πάφο και στην ελεύθερη Αμμόχωστο, υπάρχουν σήμερα περιορισμένες επιλογές στέγασης, ή πολύ ακριβές. Από τη στιγμή που φεύγει από την αγορά μεγάλος αριθμός κατοικιών ή διαμερισμάτων, τα εναπομείναντα ακριβαίνουν. Εμείς ζητούμε να υπάρξει μια μελέτη για το αν θα υπάρξει ταβάνι στον αριθμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Οι λόγοι που ενδεχομένως οι τουρίστες τα προτιμούν είναι ότι προσφέρουν μια ελευθερία κινήσεων και ίσως σε κάποιες περιπτώσεις να είναι πιο οικονομικά. Υπάρχουν ωστόσο και κάποιοι παράγοντες, όπως η ασφάλεια και υγεία αλλά και το ζήτημα των φορολογιών και αδειοδοτήσεων που πρέπει να ελεγχθούν με μεγαλύτερη αυστηρότητα από το κράτος. Σίγουρα οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ανταγωνίζονται τα ξενοδοχεία, εξ ου και απαίτησή μας είναι η πλήρης θεσμοθέτηση και έλεγχός τους, ώστε να μην δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού. Ένα ερώτημα που τίθεται είναι εάν ως επιχείρηση που φιλοξενεί τουρίστες πληροί όλα τα μέτρα ασφάλειας υγιεινής και πληρώνει όλα τα τέλη που θα έπρεπε να πληρώνει. Σίγουρα τα AirBnb έχουν κάνει τη ζημιά στα ξενοδοχεία καθώς γύρω στο 20% του αριθμού των αφίξεων που θα τους αναλογούσαν από τα αεροδρόμια χάνεται.
-Πώς θα λειτουργήσει το σχέδιο χορηγιών για την εγκατάσταση μικρών μονάδων αφαλατώσεων σε ξενοδοχειακές μονάδες και πόσο οι οποιασδήποτε φύσεως εργασίες ενδέχεται να επηρεάσουν την παρεχόμενη ποιότητα των υπηρεσιών προς τους πελάτες τους δεδομένου ότι η τουριστική περίοδος έχει ήδη ξεκινήσει;
-Η πρόθεση και προσπάθεια εγκατάστασης μικρών μονάδων αφαλάτωσης στα ξενοδοχεία είναι βήμα προς την ορθή κατεύθυνση. Ωστόσο, υπάρχουν σημεία τα οποία χρήζουν προσοχής ώστε να μπορέσει το σκεπτικό αυτής της πολιτικής να φέρει αποτελέσματα, όπως η έγκαιρη εξεύρεσή τους από την αγορά, η γρήγορη αδειοδότηση και λειτουργία τους. Αυτό σίγουρα χρειάζεται τον χρόνο του, ενώ παράλληλα το υδατικό δεν είναι ένα ζήτημα που μπορεί να περιμένει. Το κράτος, πέραν του προγράμματος Deminimis, θα πρέπει να εξεύρει και άλλες μεθόδους όπως για παράδειγμα ο γενικός απαλλακτικός μηχανισμός. Είναι κάτι που έχουμε προτείνει στην υπουργό Γεωργίας και αναμένουμε τα νεότερα. Το άλλο ζήτημα σχετίζεται με την υψηλή κατανάλωση ενέργειας αυτών των μονάδων, ως εκ τούτου θεωρούμε απαραίτητη τη σύνδεσή τους με μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
-Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα ο ξενοδοχειακός κλάδος;
-Αν βάλουμε στην άκρη τα σημαντικά ζητήματα της ενέργειας και του υδατικού, η άλλη μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο, είναι η επαρκής επαγγελματική στελέχωση. Τόσο σε εξειδικευμένα όσο και σε ανειδίκευτα χέρια. Για να πετύχουμε τον στόχο, η Κύπρος να γίνει ένας ολόχρονος τουριστικός προορισμός, 12 μήνες τον χρόνο, χρειαζόμαστε μια εθνική στρατηγική για τον τουρισμό, η οποία θα καλύπτει και αυτό το ζήτημα. Γύρω από αυτή τη στρατηγική, θα πρέπει να συστρατευτούμε όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς του τουρισμού. Θα πρέπει να αλλάξουμε πολλά πράγματα και στη νοοτροπία και την κουλτούρα μας για να γίνει αυτό.
-Ποια είναι τα σχέδια του συνδέσμου για την ανάπτυξη και την υποστήριξη των μελών του;
-Ο ΠΑΣΥΞΕ είναι ο μακροβιότερος σύνδεσμος οικονομικής δραστηριότητας στην Κύπρο. Εξ ου και για εμένα, περιποιεί μεγάλη τιμή που διατελώ γενικός διευθυντής. Αισθάνομαι μεγάλη ευθύνη ως προς την υπεράσπιση των συμφερόντων των μελών μας. Ταυτόχρονα, έχω ευθύνη να σφυρηλατήσω τη σύμπνοια διότι αυτή θα φέρει την ευημερία του συνδέσμου και της τουριστικής βιομηχανίας. Επιπλέον, στοχεύουμε στην ενίσχυση των αναπτυξιακών προγραμμάτων για να συμβάλουν στον εκμοντερνισμό της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, κάτι που θα μας φέρει πιο κοντά στον μεγάλο στόχο, που είναι ο ολόχρονος τουρισμός.
Εισηγούμαστε φορέα τύπου one stop shop
-Περισσότερα από τα μισά ξενοδοχεία δεν είναι αδειοδοτημένα. Το γεγονός αυτό σας προβληματίζει; Ποιες πρωτοβουλίες έχει λάβει ο ΠΑΣΥΞΕ προκειμένου να λάβουν τις απαραίτητες άδειες ο ξενοδοχειακός τομέας; Ενυπάρχουν κίνδυνοι για τους επισκέπτες λόγω της μη αδειοδότησης;
-Το συγκεκριμένο ζήτημα μας προβληματίζει. Εξ ου και πραγματοποιήσαμε συσκέψεις με το υφυπουργείο Τουρισμού, με βουλευτές, με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, προκειμένου να βρούμε λύσεις. Πρόκειται για ένα χρόνιο πρόβλημα που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στον κατακερματισμό των διαδικασιών και των εμπλεκομένων στη διαδικασία της αδειοδότησης. Εμπλέκονται πάρα πολλοί οργανισμοί, γι’ αυτό και εμείς ζητούμε να απλοποιηθούν οι όροι.
Μπορεί, πρέπει και επιβάλλεται να γίνει. Οι κυριότερες καθυστερήσεις οφείλονται στο γεγονός ότι οι κρατικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης και της Πυροσβεστικής, πρέπει να ελέγξουν χιλιάδες σημεία με περιορισμένο αριθμό ελεγκτών. Γι’ αυτό άλλωστε και η Πυροσβεστική Υπηρεσία ανέλαβε μια πρωτοβουλία για απλοποίηση των όρων ώστε οι μηχανικοί του ΕΤΕΚ να μπορούν να υπογράφουν την αρχική άδεια πυρόσβεσης και ακολούθως η πυροσβεστική να ελέγχει τυχόν πρόσθετες ανάγκες για την προστασία κάθε μονάδας. Στο μεσοδιάστημα η ξενοδοχειακή μονάδα μπορεί να λειτουργεί νόμιμα. Πρέπει να τονίσω σε αυτό το σημείο ότι οι πρώτοι που επιδιώκουν να είναι ασφαλισμένες οι μονάδες, οι εργαζόμενοι και οι πελάτες τους, είναι οι ξενοδόχοι. Εμείς ζητούμε όπως δοθεί μια παράταση ώστε όλες οι μονάδες, μέχρι το τέλος του 2025, να καταθέσουν τα απαιτούμενα έγγραφα για αδειοδότηση, ώστε μέχρι τις 31/12/27 να μην υπάρχει ούτε μια μονάδα μη αδειοδοτημένη. Προσωπικά έχω την άποψη ότι το νέο πλαίσιο δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του, συνεπώς η άποψή μας είναι ότι απαιτείται επανεξέταση του πλαισίου αδειοδοτήσεων. Ζητούμε την απλοποίηση του πλαισίου χωρίς να θυματοποιείται η ασφάλεια που είναι το πρώτιστο. Είναι ένα πράγμα η ασφάλεια των ξενοδοχειακών μονάδων και άλλο πράγμα η αδειοδότησή τους. Το πρώτο και πιο σημαντικό για εμάς, είναι η ασφάλεια.
Θεωρώ ότι όλες οι μονάδες που λειτουργούν σήμερα είναι απόλυτα ασφαλείς, παρά το γεγονός ότι ενδεχομένως να μην έχουν αδειοδοτηθεί για τυπικούς λόγους. Εμείς εισηγούμαστε να δημιουργηθεί ένας φορέας τύπου one stop shop που να ασχολείται αποκλειστικά με τις αδειοδοτήσεις των ξενοδοχείων, ούτως ώστε οι διαδικασίες να είναι αποτελεσματικές.
