Του Γιάννη Ιωάννου
Με προοπτική συνεχίζεται, το 2025, το γεωτρητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κοινοπραξία Exxon-Qatar Energy θα διενεργήσει, αρχής γενομένης από τα μέσα Ιανουαρίου, τρεις ερευνητικές γεωτρήσεις στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) – με αρχή να παίρνει ο στόχος «Ηλέκτρα» επί του θαλασσοτεμαχίου «5» με το γεωτρύπανο Valaris DS-9.
Τόσο το δημοσίευμα του Middle East Energy Survey (MEES), εξειδικευμένης έκδοσης για ενεργειακά θέματα, όσο και καλά ενημερωμένες πηγές που μίλησαν στην «Κ» εκφράζουν αισιοδοξία για τη γεώτρηση της αμερικανοκαταρινής κοινοπραξίας στο τεμάχιο «5», με ενδείξεις συγκρατημένης αισιοδοξίας να αναφέρουν πως στην περιοχή θα μπορούσε να βρεθεί ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα της τάξης των 30 tcf (τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών), αντίστοιχο των μεγάλων ανακαλύψεων στην ανατολική Μεσόγειο σε Ισραήλ («Λεβιάθαν» και «Ταμάρ») και Αίγυπτο («Ζορ») αλλάζοντας άρδην τόσο τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής όσο και τις προοπτικές των υδρογονανθράκων για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Οι ΗΠΑ κατατάσσουν μαζί με τη Γουιάνα την ανατολική Μεσόγειο ως τη μεγαλύτερη νέα περιοχή υδρογονανθράκων των τελευταίων 30 ετών – με τεράστιες προοπτικές αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε μια περιοχή που δοκιμάζεται από συγκρούσεις αλλά και σε σχέση με την Ευρώπη που εξαρτάται, εδώ και πολλά χρόνια, ενεργειακά από τη Ρωσία με την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου να διακόπτεται μετά το 2022 και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Η γεώτρηση στην «Ηλέκτρα»
Η γεώτρηση στο «5», η πρώτη στο εν λόγω τεμάχιο από την ημέρα αδειοδότησής του, και στον στόχο «Ηλέκτρα» αναμένεται μετά τις 15 Ιανουαρίου όταν το γεωτρύπανο Valaris DS-9 θα ολοκληρώσει τις εργασίες του σε αιγυπτιακά νερά και στον εκεί στόχο «Νεφερτάρη-1». Η περιοχή γεώτρησης, στα 2.500 μέτρα, θεωρείται από ειδικούς που μίλησαν στην «Κ» ως εξαιρετικής σημασίας λόγω του ανάγλυφου του βυθού που εντάσσεται στη λεγόμενη «λεκάνη του Ηροδότου», γειτνιάζει με την Αίγυπτο και μοιράζεται τα ίδια γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά με τα μεγάλα κοιτάσματα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή την τελευταία δεκαετία με αποκορύφωμα το «Ζορ» της Αιγύπτου, το 2015. Πιθανή ανακάλυψη τέτοιου κοιτάσματος επαναφέρει την προοπτική δημιουργίας, στην Κύπρο, τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό και –σε κάθε περίπτωση– αλλάζει σημαντικά τις προτεραιότητες ανάπτυξης φυσικού αερίου στην περιοχή, εντάσσοντας τη Λευκωσία σε πρώτο πλάνο. Καλά ενημερωμένες πηγές αναφέρουν πως η τελευταία, λόγω της ανάμιξης της καταρινής Qatar Energy, δεν σταθμίζει, γεωπολιτικά, ενοχλήσεις εκ μέρους της Τουρκίας σε σχέση με τη γεώτρηση – όπως συνέβησαν την περίοδο 2019-2020.
Ακολουθεί ο «Πήγασος»
Αμέσως μετά το πέρας της γεώτρησης στην «Ηλέκτρα» σειρά παίρνει, πάλι από την αμερικανοκαταρινή κοινοπραξία, το τεμάχιο «10» και ο γεωτρητικός στόχος «Πήγασος». Η γεώτρηση θεωρείται πως θα είναι επιτυχημένη από καλά ενημερωμένες πηγές, αλλά δεν αναμένεται κοίτασμα μεγάλης ποσότητας – ωστόσο θα ολοκληρώσει την εικόνα στο τεμάχιο «10» δεδομένων των ποσοτήτων που ανακαλύφθηκαν εκεί, μετά το 2019, στους στόχους «Γλαύκος 1» και «Γλαύκος 2» προσθέτοντας δυνητικά στις συνολικές ποσότητες του τεμαχίου που ανέρχονται, μέχρι στιγμής, στα 3,2 περίπου tcf. Υπενθυμίζεται πως στον «Γλαύκο» οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για κοίτασμα 5-8 tcf που ωστόσο δεν επιβεβαιώθηκαν.
Υπομονή συστήνει το υπουργείο
Κληθείς να σχολιάσει τις πληροφορίες του ΜΕΕS για την προοπτική η επερχόμενη γεώτρηση της Exxon να κρύβει ένα κοίτασμα-μαμούθ με τα χαρακτηριστικά του «Ζορ» σε ποσότητες φυσικού αερίου και προοπτική εμπορικής αξιοποίησής του, ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, συνέστησε ψυχραιμία. «Θα πρέπει να περιμένουμε να γίνει η γεώτρηση γιατί μπορεί οι μελέτες να δείχνουν κάποιες αισιόδοξες γεωολογικές δομές, όμως εάν δεν τρυπήσουμε δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι ακριβώς υπάρχει», δήλωσε χαρακτηριστικά στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ) ο κ. Παπαναστασίου το περασμένο Σάββατο. Υπενθυμίζεται πως εντός του 2025 θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό και η προοπτική της εμπορικής αξιοποίησης του κοιτάσματος «Αφροδίτη», στο τεμάχιο «12», λόγω της συνεχιζόμενης διαπραγμάτευσης Λευκωσίας-Chevron για το πλάνο ανάπτυξης του κοιτάσματος, ενώ θα παρθούν κι αποφάσεις για τον «Κρόνο», στο τεμάχιο «6», με την προοπτική μιας fast-track αξιοποίησής του εντός του 2025 να είναι ρεαλιστική – εξάγοντας τις ποσότητες του κοιτάσματος στην Αίγυπτο.
