Money Review
Η εισβολή στην Ουκρανία μετέτρεψε τη Ρωσία σε παρία της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς. Από το ξέσπασμα του πολέμου, ένα de facto εμπάργκο έχει επιβληθεί στο ρωσικό πετρέλαιο, καθώς εταιρείες πετρελαίου, οίκοι trading, ναυτιλιακές εταιρείες και τράπεζες προτιμούν να μην το αγγίζουν.
Όμως τώρα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ρωσική ενέργεια προσελκύει ενδιαφέρον από δυνητικούς αγοραστές, αλλά στα σκοτεινά.
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται, ρωσικά τάνκερς που μεταφέρουν αργό πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου «εξαφανίζονται» από τα συστήματα tracking. Αυτή η «dark» -«σκοτεινή», όπως ονομάζεται- δραστηριότητα όπου οι αναμεταδότες των πλοίων σβήνουν για ώρες κάθε φορά, έχει χρησιμοποιηθεί και στο παρελθόν από όσους θέλουν να παρακάμψουν τις κυρώσεις σε βάρος τους.
Η «dark» δραστηριότητα τάνκερς πετρελαίου που σχετίζονται με τη Ρωσία έχει αυξηθεί κατά 600% σε σχέση με πριν από τον πόλεμο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Windward.
«Βλέπουμε μια αύξηση στα ρωσικά τάνκερς που κλείνουν τους αναμεταδότες τους σκόπιμα, για να παρακάμψουν τις κυρώσεις», είπε στο CNN ο CEO της Windward, Ami Daniel. «Ο ρωσικός στόλος αρχίζει να κρύβει τις κινήσεις και τις εξαγωγές του».
Την εβδομάδα της 12ης Μαρτίου, καταγράφηκαν 33 περιπτώσεις σκοτεινής δραστηριότητας από ρωσικά τάνκερ πετρελαίου, δηλαδή 236% πάνω από τον εβδομαδιαίο μέσο όρο των τελευταίων 12 μηνών.
Οι διεθνείς κανονισμοί απαιτούν από τα πλοία, όπως είναι τα τάνκερ, να έχουν τους αναμεταδότες τους ενεργούς σχεδόν όλη την ώρα.
Κάποια πλοία μπορεί να τους κλείσουν για λόγους ασφαλείας, όπως για παράδειγμα όταν πλέουν σε νερά με μεγάλη δραστηριότητα πειρατών, αλλά αυτός ο λόγος δεν ισχύει στη συγκεκριμένη περίπτωση.
«Αυτά τα πλοία θέλουν να εξαφανιστούν από το ραντάρ. Από πλευράς συμμόρφωσης (με τους κανονισμούς), πρόκειται για προειδοποιητικό καμπανάκι», λέει ο Damiel.
Παρόμοιες συμπεριφορές είχαν καταγραφεί την τελευταία δεκαετία όταν οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις κατά της Βενεζουέλας και του Ιράν, καθιστώντας παράνομη την αγορά πετρελαίου από τις δύο χώρες.
«Η Ρωσία ακολουθεί τον τρόπο λειτουργίας της Βενεζουέλας και του Ιράν, με μια μικρή αλλαγή», λέει ο Andy Lipow, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων Lipow Oil Associates. Η διαφορά είναι ότι ο Λευκός Οίκος έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου στις ΗΠΑ, όμως δεν έχει απαγορεύσει σε άλλες χώρες να το αγοράζουν. Παρόλα αυτά, όποιος κάνει business αυτή τη στιγμή με τη Ρωσία στιγματίζεται, με αποτέλεσμα να ισχύει ένα de facto εμπάργκο.
Αυτό εξηγεί γιατί ξαφνικά τα ρωσικά πλοία γυρίζουν σε «dark», για να μην προδώσουν τους αγοραστές των φορτίων τους ή ότι κάνουν δουλειές με τη Ρωσία.
Από την άλλη πλευρά, για εκείνους που αγοράζουν το ρωσικό πετρέλαιο, το οικονομικό κίνητρο είναι ισχυρό. Η ζήτηση για ενέργεια είναι μεγάλη και το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται περίπου 30 δολάρια το βαρέλι φθηνότερα από το μπρεντ.
Η εταιρεία ερευνών Rystad Energy υπολογίζει ότι περίπου 1,2 εκατ. έως 1,5 εκατ. βαρέλια ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου την ημέρα έχουν εξαφανιστεί από την αγορά από το ξέσπασμα του πολέμου. «Ο προορισμός των υπόλοιπων εξαγωγών πετρελαίου της Ρωσίας είναι όλο και περισσότερο άγνωστος», εξηγεί η Rystad Energy, υπολογίζοντας το «μυστηριώδες πετρέλαιο» στα 4,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Ποιος το αγοράζει λοιπόν; Υπάρχουν ενδείξεις ότι διυλιστήρια της Κίνας και της Ινδίας αγοράζουν στα κρυφά. Οίκοι trading ενδέχεται επίσης να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο και να το αποθηκεύουν ακόμα και σε τάνκερς που παραμένουν στη θάλασσα.
