Του Βασίλη Νέδου
Ο Ιούλιος του 2019 είναι γνωστός στους κύκλους όλων όσοι ασχολούνται με την αεροπορική ισχύ, ως ο μήνας που η Τουρκία πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων μια ευκαιρία που είχε καλλιεργήσει την προηγούμενη δεκαετία: να είναι ένα από τα πρώτα κράτη στον κόσμο που θα αποκτούσε μαχητικά πέμπτης γενιάς τύπου F-35. Μετά την άφιξη, τότε, των πρώτων ρωσικών S-400 στην Τουρκία, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προανήγγειλε και λίγες ώρες μετά ανακοινώθηκε και επισήμως ότι η Τουρκία βρισκόταν εκτός F-35 οριστικά. Ακολούθησαν πολλά, η τουρκική αεροπορία τώρα μόλις αρχίζει να συνέρχεται από το σοκ των μαζικών αποστρατειών, διώξεων και παραιτήσεων που την είχαν αφήσει ακρωτηριασμένη για σημαντικό χρονικό διάστημα. Το αίτημα της Αγκυρας προς τις ΗΠΑ για ένα πρόγραμμα αξίας περίπου 6 δισ. δολαρίων, το οποίο θα οδηγήσει στην αναβάθμιση 80 υφισταμένων F-16 και αγορά 40 νέων, αποτελεί στην πραγματικότητα μια προσπάθεια της Τουρκίας να αντισταθμίσει όλα όσα έχουν συμβεί στην Ελλάδα μετά το 2019, όταν δηλαδή ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποφάσισε να πετάξει στα σκουπίδια το αδιανόητο πλεονέκτημα που θα έδινε στην Τουρκία η απόκτηση F-35.F-35: Η ευκαιρία που έχασε ο Ερντογάν-1
Αεροπορική ισχύς
Η ακτινογραφία των δύο αεροποριών δείχνει ότι με βάση τα τρέχοντα δεδομένα η Τουρκία δεν μπορεί να ανατρέψει για τα επόμενα 8 με 10 χρόνια την ισορροπία αεροπορικής ισχύος πάνω από το Αιγαίο. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή διαθέτει έναν στόλο συνολικά 153 μαχητικών τύπου F-16. Από αυτά, 83 θα αναβαθμιστούν σε F-16 Viper μέχρι το 2027-28. Ενα πολύ χαρακτηριστικό στοιχείο των Viper είναι ότι διαθέτουν το ραντάρ τύπου AESA, ένα σύστημα το οποίο θα τα κάνει πλήρως διαλειτουργικά όταν η Ελλάδα αποκτήσει τα δικά της F-35. Πριν από λίγους μήνες εστάλη στις ΗΠΑ το αίτημα της Ελλάδας για την αναβάθμιση συνολικά 38 F-16 Block 50, κάτι που αναμένεται να απαντηθεί θετικά, με τις εργασίες να λαμβάνουν χώρα στις εγκαταστάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας στη Νέα Αγχίαλο. Τα χρώματα της Π.Α. εξακολουθούν να φέρουν συνολικά 33 F-4 Phantom, ενώ πολλαπλασιαστής ισχύος για την Ελλάδα ήταν πάντα τα γαλλικά μαχητικά, που η Τουρκία δεν διαθέτει. Στο οπλοστάσιο της Π.Α. παραμένουν συνολικά 24 Mirage 2000-5, ενώ ώς το τέλος του χρόνου θα έχουν ενταχθεί συνολικά 12 Rafale. Το 2024 θα έχουν ενταχθεί συνολικά και τα 24 Rafale που η Ελλάδα θα προμηθευτεί από τη γαλλική Dassault, μάλιστα με οπλικά συστήματα προστιθέμενης επιχειρησιακής αξίας, όπως ο πύραυλος αέρος αέρος «Meteor» και ο υποστρατηγικών δυνατοτήτων πύραυλος Scalp EG και, βεβαίως, τα γνώριμα στη Π.Α. Exocet, τα οποία δύνανται να φέρουν και τα Mirage-2000-5.
Το 2028-30 είναι πιθανόν η Ελλάδα να έχει ήδη αποκτήσει και τα πρώτα F-35. Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία πρέπει να κατορθώσει να τρέξει έναν πραγματικό αγώνα δρόμου. Παρά το γεγονός ότι οι διαθεσιμότητες των τουρκικών F-16 έχουν βελτιωθεί, ο στόλος των 234 F-16 και 19 F-4 γηράσκει. Με ορίζοντα το 2030 είναι απολύτως σαφές ότι η Τουρκία υπολείπεται στον τομέα που αφορά την αεροπορική ισχύ με τα μαχητικά. Η παραγγελία αναβάθμισης των τουρκικών F-16 είναι ένα αντίμετρο, ενώ εντός του 2023 θα φανεί αν θα υλοποιηθεί η συμφωνία του 2021 ανάμεσα σε Αγκυρα και Κατάρ για προσωρινή στάθμευση σε τουρκικό έδαφος μέχρι και 36 γαλλικής τεχνολογίας Rafale F3R, προκειμένου οι Τούρκοι να μελετήσουν το μαχητικό που προμηθεύτηκε η Ελλάδα. Τμήμα του κενού η Αγκυρα επιχειρεί να το καλύψει μέσω των UAV εγχώριας παραγωγής, τα οποία χρησιμοποιούνται για αποστολές καταγραφής και επιτήρησης, αλλά και για παραβιάσεις και υπερπτήσεις. Σημειώνεται πως, όπως έχει αναφέρει η «Κ», ακόμη κι αν το θέμα των F-16 «ξεμπλοκάρει» μετά την απόφαση του Κογκρέσου, τα πρώτα εκσυγχρονισμένα αεροσκάφη θα μπορούσαν να παραδοθούν το νωρίτερο το 2025, ενώ τα νέα ίσως φθάσουν στην Τουρκία το 2026.
