Kathimerini.gr
Γράφει ο Νικόλας Ζώης
Αυξάνονται διεθνώς οι προβληματισμοί για τις συνωμοσιολογικού χαρακτήρα εκπομπές που φιλοξενούνται στη διαδικτυακή πλατφόρμα μουσικής αναπαραγωγής Spotify, με τον διευθύνοντα σύμβουλο και ιδρυτή της, Ντάνιελ Εκ, να ανακοινώνει τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των φαινομένων παραπληροφόρησης.
Οι αντιδράσεις άρχισαν να εντείνονται από την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο Καναδός μουσικός Νιλ Γιανγκ εξέφρασε την επιθυμία να αφαιρεθούν τα τραγούδια του από το Spotify, καθώς ο κολοσσός του streaming φιλοξενεί το ιδιαιτέρως δημοφιλές podcast «The Joe Rogan Experience» του Αμερικανού κωμικού και παρουσιαστή Τζο Ρόγκαν, ο οποίος καλεί στην εκπομπή του πρόσωπα που εκφράζουν συνωμοσιολογικές απόψεις για την πανδημία και αντιεμβολιαστικές θεωρίες.
«Μπορούν να έχουν είτε τον Ρόγκαν είτε τον Γιανγκ, όχι και τους δύο», δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο μουσικός την περασμένη Τρίτη, βρίσκοντας έπειτα στήριξη από ομοτέχνους του, όπως ο κιθαρίστας του Μπρους Σπρίνγκστιν, Νιλ Λόφγκρεν (ο οποίος ανακοίνωσε ότι ακολουθεί την απόφαση του Καναδού), αλλά και η Τζόνι Μίτσελ. Η τραγουδοποιός και ερμηνεύτρια ζήτησε επίσης να αποσυρθούν τα κομμάτια της από το Spotify, ενώ, αναφερόμενη στην εκπομπή του Τζο Ρόγκαν, έκανε λόγο για «ανεύθυνους ανθρώπους οι οποίοι διαδίδουν ψέματα που κοστίζουν ανθρώπινες ζωές».
Από τη μεριά του, το Spotify άρχισε τις επόμενες ημέρες να αφαιρεί από τις υπηρεσίες του τη μουσική του Νιλ Γιανγκ και των υπολοίπων, επιλέγοντας να διατηρήσει τη συνεργασία του με τον Τζο Ρόγκαν, ενώ εκπρόσωπος της εταιρείας, αναφερόμενος στην ευθύνη της να κρατάει τις ισορροπίες μεταξύ της ελευθερίας έκφρασης των δημιουργών και της ασφάλειας του κοινού, δήλωσε ότι έχουν απομακρυνθεί 20.000 podcasts σχετικά με τον κορωνοϊό.
Μέχρι προχθές είχε χάσει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Spotify, Ντάνιελ Εκ, με κείμενό του που δημοσιεύθηκε την Κυριακή, γνωστοποίησε για πρώτη φορά τις πολιτικές περιεχομένου που ακολουθεί η εταιρεία και ανακοίνωσε ότι στο εξής όποιο επεισόδιο podcast θα αναφέρεται στην πανδημία, θα περιλαμβάνει και ένα προειδοποιητικό μήνυμα που θα κατευθύνει τους ακροατές σε ειδικά διαμορφωμένο διαδικτυακό κόμβο, με έγκυρη και επιστημονική ενημέρωση για τον κορωνοϊό.
Μέχρι προχθές το Spotify είχε χάσει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία, ενώ σε εκείνους που εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τις δυνατότητες παραπληροφόρησης μέσω της πλατφόρμας προστέθηκαν και ο πρίγκιπας Χάρι και η Μέγκαν Μαρκλ, που επίσης έχουν υπογράψει συμφωνία για παραγωγή podcast και την οποία δεν σκοπεύουν να διακόψουν.
Και ενώ οι συνωμοσιολογικές θεωρίες που φιλοξενούνται στο podcast του Τζο Ρόγκαν έχουν επισημανθεί από τον προηγούμενο μήνα, μέσα από ανοιχτή επιστολή 270 ιατρών, επιστημόνων και επαγγελματιών της υγείας, η ίδια η φύση του Spotify, που δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να παράγουν ατομικά περιεχόμενο, περιπλέκει τη συζήτηση για την απόφαση της πλατφόρμας να διατηρήσει τη συνεργασία της με τον Αμερικανό παρουσιαστή.
«Εξαρτάται από ποια οπτική γωνία θα δει κανείς το συμβάν», λέει στην «Κ» η Αγγελική Γαζή, επίκουρη καθηγήτρια στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. «Αν το δούμε από τη σκοπιά της ηθικής, ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση για το πού αρχίζουν και σταματούν τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης και πού ξεκινά η λογοκρισία. Υπάρχει κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας όταν προσεγγίζουμε τέτοιες πλατφόρμες: το Spotify έχει ως στόχο την εξασφάλιση κέρδους. Σαν οικονομικός οργανισμός, θέτει ως προτεραιότητα τους τρόπους με τους οποίους θα βγάλει χρήματα – στην περίπτωση του Facebook είναι η συλλογή δεδομένων, εδώ είναι η απόφαση να κρατήσει τον podcaster και όχι τον μουσικό. Η πλατφόρμα είναι ένας hoster (σ.σ.: εξυπηρετητής) που μας δίνει χώρο να υπάρξουμε, δωρεάν. Θυμηθείτε το Chelsea Hotel στη Νέα Υόρκη: στη δεκαετία του ’60 έδινε σε μη γνωστούς καλλιτέχνες δωμάτια με χαμηλό αντίτιμο και έπαιρνε πίσω περιεχόμενο – τα έργα τους. Ετσι και η πλατφόρμα, βασισμένη σε μια πραγματιστική λογική, επιλέγει αυτόν που θα της αποφέρει μεγαλύτερο κέρδος».
Σημαίνει αυτό ότι μπορεί κανείς να παράγει οποιοδήποτε περιεχόμενο; «Ποιο είναι το ΕΣΡ για τις διαδικτυακές πλατφόρμες;» συμπληρώνει το ερώτημα η Αγγελική Γαζή, και συνεχίζει: «Μέχρι στιγμής, οι οργανισμοί που παρέχουν τον χώρο, αυτορρυθμίζονται. Κάθε πλατφόρμα θέτει τους δικούς της κανόνες ως προς το τι είναι επιτρεπτό και τι όχι. Το Spotify δεν εκτιμά ότι πρέπει να σταματήσει το συγκεκριμένο podcast, κυρίως επειδή θεωρεί ότι θα του αποφέρει χρήματα. Από εκεί και πέρα, το αν θα υπάρξει άλλο ρυθμιστικό πλαίσιο –για παράδειγμα, παρεμβάσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή από τοπικές κυβερνήσεις– είναι μια μεγάλη συζήτηση, θεωρητική. Δεν έχουμε ιδιαίτερες παρεμβάσεις τέτοιου τύπου, και είναι κάτι που πρέπει να γίνει. Τα όρια μεταξύ ελευθερίας και λογοκρισίας, το πότε πρέπει να υπάρχει παρέμβαση και πώς, δεν είναι ακόμη σαφή. Εχουμε μια παρέμβαση για τα προσωπικά δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Ενωση, στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν ρυθμίσεις για την αναδημοσίευση περιεχομένου εφημερίδων σε πλατφόρμες, μέτρα που ενδεχομένως θα μπορούσαν να ληφθούν. Μέχρι στιγμής, όμως, οι πλατφόρμες αυτορρυθμίζονται και η συζήτηση για μη αυτορρύθμισή τους σημαίνει ότι θα μπούμε σε διαδικασία διαλόγου και συναλλαγής με κολοσσούς τεχνολογικούς και οικονομικούς, της Silicon Valley κυρίως, που ρυθμίζουν την πραγματικότητα στην οποία ζούμε».
