Kathimerini.gr
Είναι αυτοί που συντροφεύουν τους δικούς μας στις πιο κρίσιμες στιγμές τους. Είναι εκείνοι που προσπαθούν να κρατήσουν αναμμένη τη φλόγα της ζωής, ακόμη κι όταν αυτή τρεμοπαίζει. Είναι στις εντατικές των νοσοκομείων και η ένταση δεν κρύβεται, όσο κι αν, ύστερα από χρόνια επαγγελματικής προσφοράς, οι περισσότεροι θέλουν να αφήνουν τους «συναισθηματισμούς» σε δεύτερο πλάνο. Δεν το καταφέρνουν πάντα. Είναι οι «ειδικές δυνάμεις» του ΕΣΥ, που πρέπει να αντιμετωπίσουν τα πιο βαριά περιστατικά που θα προκαλέσει ο κορωνοϊός. Εκεί που θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η θνητότητα της επιδημίας. Αρκεί να τους δώσουμε τα μέσα, γιατί προς το παρόν τα κρεβάτια και το προσωπικό στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) βρίσκονται σε ανεπαρκέστατα επίπεδα.
«Είσαι σε ένα διαρκή πόλεμο με τον θάνατο, ζούμε διαρκώς σε πολύ στρεσογόνες συνθήκες, μέσα σε πολύ έντονα συναισθήματα», λέει στην «Κ» η κυρία Σοφία Απολλωνάτου, γιατρός στη ΜΕΘ του Ασκληπιείου Βούλας. «Διαμορφώνονται ιδιαίτερες σχέσεις με τους πιο στενούς συγγενείς των πασχόντων, οι οποίοι βρίσκονται και αυτοί αντιμέτωποι με πρωτόγνωρες καταστάσεις. Είναι τελείως διαφορετικά από τον θάλαμο. Εχουμε να κάνουμε με ασθενείς βαρέως πάσχοντες, πρέπει να είμαστε πολύ αυστηροί, πολύ προσεκτικοί», τονίζει η κυρία Απολλωνάτου. Πρόκειται μάλιστα για μια κατάσταση διαρκείας, «καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει πρόνοια για αποσυμπίεση, δηλαδή για μετακίνηση για ένα διάστημα του προσωπικού των ΜΕΘ σε “κανονικές” κλινικές», συμπληρώνει η εντατικολόγος.
«Διαμορφώνεται μια πιο στενή σχέση με τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, αλλά υπάρχει και μεγαλύτερη πίεση. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που δίνεις και την ψυχή σου», μας λέει η Γ.Κ., νοσηλεύτρια σε ΜΕΘ του Γενικού Κρατικού Νίκαιας. Γιατροί και νοσηλευτές μάς μιλούν για το σοκ της απώλειας μιας ανθρώπινης ζωής, αλλά και το χαμόγελο της ελπίδας όταν ένας ασθενής βγαίνει νικητής από την εντατική.
«Μεγάλη καταπόνηση»
«Εντατική σημαίνει εντατική προσοχή, εντατική εργασία. Πρέπει να είσαι διαρκώς από πάνω, να ελέγχεις το monitoring. Αν ο ασθενής είναι διασωληνωμένος να ελέγχεις εάν είναι επαρκής η χορήγηση οξυγόνου, εάν η χορήγηση των φαρμάκων γίνεται σωστά.
Κοιτάς τα σωληνάκια, τα πάντα. Είναι πολύ μεγάλη ευθύνη, ζήτημα ζωής και θανάτου. Πολλή δουλειά, λίγοι νοσηλευτές, κάποιοι καίγονται. Εχεις ακούσει για το “burn out”; Εδώ θα το βρεις», λέει στην «Κ» νοσηλευτής σε μία από τις ΜΕΘ του Ευαγγελισμού.
«Μεγάλη καταπόνηση, προσωπικά έχω τρεις κήλες στη μέση, καθώς αλλάζουμε θέση στους ασθενείς για να αντιμετωπίσουμε την κατάκλιση. Πολλοί συνάδελφοι έχουν μυοσκελετικά προβλήματα, είναι σακατεμένοι», συμπληρώνει.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η έλλειψη προσωπικού οδηγεί τους νοσηλευτές να φροντίζουν έως και τέσσερις ασθενείς ταυτόχρονα (όταν κανονικά πρέπει να αναλογεί ένας νοσηλευτής για δύο, το πολύ τρεις, ασθενείς), να δουλεύουν με λιγότερα ρεπό, με αρκετές νυχτερινές βάρδιες (7-8 τον μήνα σε ΜΕΘ του Ευαγγελισμού) και πολλές φορές με βάρδιες απόγευμα, πρωί και μετά βράδυ, που καταπατούν την υποχρέωση της 12ωρης ανάπαυσης στο ενδιάμεσο. Ολα αυτά έχουν προφανώς συνέπειες στην ποιότητα των υπηρεσιών στους βαριά ασθενείς. Οι εργαζόμενοι στις ΜΕΘ λαμβάνουν μηνιαίο επίδομα (περίπου 150 ευρώ μεικτά), το οποίο όμως δεν τροποποιεί το χαμηλό επίπεδο των αμοιβών τους. Εργαζόμενοι με τους οποίους μιλήσαμε, επισήμαναν πως σημαντικό κομμάτι της μετανάστευσης στο εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια ήταν, μαζί με γιατρούς, και νοσηλευτές.
Μπροστά στην καταιγίδα που έρχεται, οι εργαζόμενοι στις ΜΕΘ είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι. «Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε περισσότερο κόσμο, και μάλιστα εξειδικευμένο στη μονάδα. Υπάρχουν γιατροί που έκαναν εξειδίκευση και τώρα που την ολοκλήρωσαν πρέπει να παραμείνουν και όχι να φύγουν. Πρέπει να γίνουν προσλήψεις γιατρών και νοσηλευτών με συνοπτικές διαδικασίες», τονίζει η κυρία Απολλωνάτου. Σύμφωνα με τον (σφικτό) οργανισμό του νοσοκομείου, η ΜΕΘ Βούλας πρέπει να έχει 10 μόνιμους γιατρούς αλλά εργάζονται οκτώ, ενώ αντί για έξι εξειδικευόμενοι υπάρχουν πέντε. «Αντίστοιχα απαιτείται η πρόσληψη τώρα –και όταν λέμε τώρα, εννοούμε χθες– έξι νοσηλευτών και τριών βοηθών θαλάμου, που δεν έχουμε καθόλου», συμπληρώνει η εντατικολόγος.
«Ζούμε παγκοσμίως αυτό που έχει ονομαστεί “κρίση της εντατικής”. Κανονικά μέχρι και το 20% των κρεβατιών του Εθνικού Συστήματος Υγείας θα έπρεπε να είναι ΜΕΘ. Σήμερα στην Ελλάδα είναι πολύ λιγότερα. Ειδικά στην περίπτωση του κορωνοϊού, καθώς δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή, από τη στιγμή που κάποιος νοσήσει βαριά αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να παρέχουμε αναπνευστική υποστήριξη, ακόμη και τεχνητή αναπνοή στην εντατική. Στηρίζουμε τον ασθενή, αντιμετωπίζουμε τα όποια προβλήματα παρουσιάζει, με σκοπό να κερδίσει χρόνο, να ενισχυθεί η άμυνα του οργανισμού και να το ξεπεράσει», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Μιχάλης Ρίζος, εντατικολόγος στο Αττικό και πρόεδρος του σωματείου στο νοσοκομείο.
«Τώρα τρέχουμε»
«Γι’ αυτό η επάρκεια σε ΜΕΘ είναι κρίσιμης σημασίας στη μάχη κατά του κορωνοϊού. Σήμερα, και χωρίς κορωνοϊό, το σύστημα δεν είναι απλά στα όριά του, τα έχει ξεπεράσει. Αν δεν ληφθούν άμεσα αλλά και δραστικά - ευρεία μέτρα, τα κρεβάτια δεν επαρκούν και το προσωπικό θα εξαντληθεί. Εξάλλου, μπορεί να νοσήσει κι ένα μέρος του ή να αντιμετωπίσει προβλήματα με μέλη της οικογένειάς του. Τόσα χρόνια φωνάζουμε για προσλήψεις και οι κυβερνήσεις δεν μας ακούν. Λέγαμε πολύ νωρίτερα για την ανάγκη ενίσχυσης σε μέσα και προσωπικό, πριν ξεσπάσει η επιδημία, έτσι ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι, αλλά πάλι δεν εισακουστήκαμε. Τώρα τρέχουμε τελευταία στιγμή», τονίζει ο κ. Ρίζος.
Επείγουσα ανάγκη
«Σήμερα λειτουργούν 567 κλίνες ΜΕΘ στη χώρα. Βρισκόμαστε σε μία από τις τελευταίες θέσεις της Ευρώπης. Το 2011 είχαμε 680, ενώ υπολογίζεται πως απαιτούνται 2.000. Είναι επείγον να ανοίξουν κρεβάτια ΜΕΘ, δεν έχουν ανοίξει ούτε ένα ακόμη», λέει στην «Κ» ο Πάνος Παπανικολάου, γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας. Η κατάσταση είναι κρίσιμη…
«Εχουμε μεγάλο πρόβλημα με τις μάσκες, ακόμα κι αυτές τις χάρτινες. Μας τις δίνουν κάθε πρωί με δελτίο! Ούτε γάντια υπάρχουν, ενώ δεν έχουν έρθει ακόμα οι ειδικές στολές για τον κορωνοϊό. Παράλληλα λείπουν αναπνευστήρες, αντλίες, για να μπορούμε να καλύψουμε έκτακτες καταστάσεις», περιγράφει την κατάσταση η κ. Απολλωνάτου, η οποία προφανώς δεν περιορίζεται στο Ασκληπιείο Βούλας.
«Υπάρχουν εργαζόμενοι που φοβούνται. Οχι μόνο τον ίδιο τον ιό, αλλά τον πανικό που μπορεί να δημιουργηθεί. Εμείς θα κάνουμε το καθήκον μας, αλλά θα υπάρχουν επιπλέον δυσκολίες. Η προφύλαξη για να μη μεταδίδεται ο ιός. Το βάλε-βγάλε του εξοπλισμού προστασίας», μεταφέρει ανησυχίες συναδέλφων της η νοσηλεύτρια Γ.Κ. από το Κρατικό Νίκαιας.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται για τη φροντίδα των ασθενών με κορωνοϊό στα νοσοκομεία, καθώς ο ιός είναι πολύ μεταδοτικός. «Εκτός των άλλων μέτρων, πρέπει να ανοίξουν άμεσα νοσοκομεία που είχαν κλείσει, όπως το Λοιμωδών, που ήταν δομημένα για τέτοιες καταστάσεις. Και για να μοιραστεί το βάρος και για να αντιμετωπιστούν σωστά οι ασθενείς», σημειώνει ο κ. Ρίζος.
