Καταστάσεις που ταλαιπωρούν το δέρμα τον χειμώνα

Εάν τα μονίμως κρύα χέρια και πόδια δεν ήταν αρκετά ξεκάθαρο μήνυμα ότι βρισκόμαστε στην καρδιά του χειμώνα, ίσως η εμφάνιση ξηροδερμίας και ξεφλουδίσματος να το επιβεβαιώνει.

Όλες σχεδόν έχουμε στο δέρμα μας άγρια σημεία με φαγούρα αυτή την εποχή του χρόνου. Αλλά μπορεί να μην είστε προετοιμασμένη για άλλα δερματικά προβλήματα που μπορεί να εμφανιστούν ή να επιδεινωθούν, όταν η θερμοκρασία πέφτει απότομα.

Σε αυτή την ανεπιθύμητη λίστα ανήκει το έκζεμα, που χαρακτηρίζεται από ξηρές περιοχές με ερυθρότητα και επώδυνα σκασίματα· η ψωρίαση, κατά την οποία συνήθως εμφανίζονται ερυθρές περιοχές του δέρματος που είναι παχύτερες και καλυμμένες από γκριζωπές φολίδες· η ροδόχρους νόσος, που χαρακτηρίζεται συχνά από ερύθημα στο πρόσωπο και ερυθρότητα, ενώ προκαλεί μικρά εξογκώματα (βλατίδες) στη μύτη και στα μάγουλα· και η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, η οποία είναι γνωστή ως πιτυρίδα όταν εντοπίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, αλλά μπορεί να πάρει τη μορφή ενός λεπιδώδους εξανθήματος σε άλλες περιοχές του δέρματος, ιδίως γύρω από τα φρύδια και τις γωνίες της μύτης ή στο πιγούνι.

Ακόμη και άτομα των οποίων η επιδερμίδα δεν είχε ίχνος προβλημάτων στο πέρασμα των χρόνων, συχνά διαπιστώνουν ότι εμφανίζουν νέα δερματικά προβλήματα τον χειμώνα μόνο και μόνο λόγω της γήρανσης, λέει η δρ Rachel Reynolds, προσωρινή πρόεδρος Δερματολογίας στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Beth Israel Deaconess Medical Center. Για τις γυναίκες, τα πρώτα πέντε περίπου χρόνια μετά την εμμηνόπαυση μπορεί να φαίνονται ιδιαίτερα σκληρά, καθώς τα φθίνοντα επίπεδα των οιστρογόνων μεταφράζονται σε λιγότερη υγρασία στο δέρμα.

Προβληματικές συμπεριφορές

Γιατί όλα αυτά τα προβλήματα συγκεντρώνονται τον χειμώνα; Για να το πούμε με απλά λόγια, ο χειμώνας επηρεάζει αρνητικά τον δερματικό μας φραγμό, την τελευταία στιβάδα της επιδερμίδας, η οποία περιέχει ουσίες όπως η χοληστερόλη και τα λιπαρά οξέα, με τη βοήθεια των οποίων σφραγίζεται η υγρασία και παρέχεται προστασία έναντι των παραγόντων που ερεθίζουν το δέρμα.

Οι ψυχρές θερμοκρασίες και ο ξηρός αέρας αποτελούν χαρακτηριστικά του χειμωνιάτικου καιρού, τα οποία καταπονούν ιδιαίτερα το δέρμα. «Ακόμη και τα συστήματα θέρμανσης δημιουργούν περισσότερη ξηρότητα», επισημαίνει η δρ Reynolds. «Αντλούν περισσότερη υγρασία από το περιβάλλον, γεγονός που αφαιρεί υγρασία από το δέρμα».

Ορισμένες συνήθειες είναι δυνατό να επιδεινώσουν την κατάσταση, μεταξύ των οποίων:

• τα ζεστά ντους μεγάλης διάρκειας ή το συχνό πλύσιμο των χεριών

• τα σκληρά σαπούνια, τα απορρυπαντικά πλυντηρίου, τα μαλακτικά υφασμάτων, τα φύλλα στεγνωτηρίου ή προϊόντα με έντονο άρωμα

• η παρατεταμένη παραμονή σε υπαίθριους χώρους

• η χρήση μάλλινων ρούχων, που προκαλούν ερεθισμό στο ευαίσθητο δέρμα.

Συμβουλές για την προστασία του δέρματος

Η εφαρμογή προϊόντων ενυδάτωσης είναι το δημοφιλέστερο μέτρο για την αποφυγή της ξηροδερμίας, καθώς και για την ανακούφιση από προβλήματα όπως το έκζεμα, η ψωρίαση, η ροδόχρους νόσος και η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα. Ωστόσο η δρ Reynolds προτείνει μια περισσότερο εις βάθος εξέταση των προϊόντων και μεθόδων, την οποία μπορεί να μην έχετε σκεφτεί:

• Προτιμήστε κρέμες και αλοιφές, καθώς τα πιο λεπτόρρευστα γαλακτώματα δεν παρέχουν την ίδια ενυδάτωση.

• Καλύψτε τις περιοχές του δέρματος που έχουν σκασίματα με βαζελίνη και φορέστε βαμβακερά γάντια, μεμβράνη περιτυλίγματος ή άλλο υλικό ώστε να κλείσετε μέσα την υγρασία κατά τη διάρκεια της νύχτας.

• Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα για να διοχετεύσετε υγρασία στον ξηρό αέρα του σπιτιού.

• Κάνετε μόνο χλιαρό ντους και μην υπερβαίνετε το ένα ντους την ημέρα ή μέρα παρά μέρα, αν είναι δυνατόν.

• Χρησιμοποιείτε ενυδατικά σαπούνια και υγρά προϊόντα καθαρισμού για το σώμα, τα οποία περιέχουν περισσότερα ενυδατικά συστατικά που μαλακώνουν την επιδερμίδα από ό,τι το σαπούνι σε πλάκα. «Προσπαθήστε επίσης να αποφεύγετε το σαπούνι σε περιοχές που δεν χρειάζεται, όπως τα χέρια και τα πόδια σας», λέει.

• Στεγνώστε το σώμα σας με ελαφρό άγγιγμα της πετσέτας μετά το μπάνιο και εφαρμόστε την ενυδατική κρέμα ενώ το δέρμα είναι ακόμη υγρό, κλειδώνοντας έτσι την υγρασία.

Με όποιον τρόπο και να αντιμετωπίσετε την ξηροδερμία, μην την αγνοείτε, ιδίως εάν είστε στη μέση ηλικία ή μεγαλύτερη, προειδοποιεί η δρ Reynolds. Η ξηροδερμία, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να εξελιχθεί σε έναν τύπο εκζέματος που ονομάζεται δισκοειδής δερματίτιδα, μια άλλη εκδοχή του εκζέματος του ξηρού δέρματος που συχνά απαντάται στα πόδια των ηλικιωμένων. Αυτή η κατάσταση, που συνοδεύεται από κνησμό, μπορεί να προδιαθέσει το άτομο για την εμφάνιση κυτταρίτιδας, μιας δυνητικά σοβαρής δερματικής λοίμωξης που μπορεί να εξαπλωθεί στην κυκλοφορία του αίματος.

Επισκεφθείτε τον γιατρό σας πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας εάν παρουσιάσετε ένα ερυθρό εξάνθημα που συνοδεύεται από κνησμό. «Εάν εξελιχθεί σε πιο σοβαρό, ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν δερματολόγο», λέει η δρ Reynolds.

Μια τελευταία προειδοποίηση: η κατανάλωση νερού δεν αποτελεί πανάκεια είτε για την πρόληψη είτε για την αντιμετώπιση της ξηροδερμίας. «Η τήρηση μιας φυσιολογικής κατανάλωσης υγρών είναι μια καλή ιδέα, αλλά τα οφέλη σχετικά με την ενυδάτωση του δέρματος μέσω της κατανάλωσης νερού μερικές φορές υπερτονίζονται», επισημαίνει η δρ Reynolds. «Μια πολύ πιο αποτελεσματική προσέγγιση είναι η ενυδάτωση του δέρματός σας εξωτερικά, με επιμελή φροντίδα και τακτική ενυδάτωση».