Kathimerini.gr
ΑΖΙΝ ΓΚΟΡAΪΣΙ / THE NEW YORK TIMES
H Μάρσια Χέρμαν Γκίντενς, επικεφαλής του τμήματος παιδικής κακοποίησης στο ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου Ντιουκ, αντιλήφθηκε ότι κάτι άλλαζε στα μικρά κορίτσια, στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Παρατήρησε ότι άρχισε να αναπτύσσεται το στήθος τους από την ηλικία των έξι ή επτά ετών. «Αυτό δεν μου φαινόταν σωστό», θυμάται σήμερα η δρ Γκίντενς, καθηγήτρια, πλέον, στη Σχολή Παγκόσμιας Υγείας του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας. Ενα από τα ερωτήματα που την απασχολούσαν ιδιαίτερα ήταν μήπως τα μικρά κορίτσια, εξαιτίας της πρόωρης σωματικής τους ανάπτυξης, έπεφταν συχνότερα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Μελέτη σε 17.000 κορίτσια
Δέκα χρόνια αργότερα δημοσίευσε μία μελέτη που έγινε σε 17.000 κορίτσια, τα οποία είχαν εξετασθεί από παιδιάτρους, και διαπίστωσε ότι τα κορίτσια στα μέσα της δεκαετίας του 1990 άρχισαν να αποκτούν μαστούς στα 10 έτη, ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι υπολόγιζαν οι ειδικοί μέχρι τότε.
Η επίσπευση της εφηβείας σημαίνει ότι για τα παιδιά αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης και εθισμών.
Μελέτες που εκπονήθηκαν σε πολλά κράτη μετέπειτα, έδειξαν ότι η εφηβεία στα κορίτσια αρχίζει –κάθε δεκαετία μετά το 1970– κατά τρεις μήνες νωρίτερα. Η επίσπευση της εφηβείας σημαίνει ότι για τα παιδιά αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης και εθισμών. Επίσης, η πρόωρη έναρξη της έμμηνης ρύσης αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και της μήτρας κατά την ενήλικη ζωή τους.
Οι παράγοντες που ευθύνονται γι’ αυτό το φαινόμενο παραμένουν άγνωστοι, αλλά οι επιστήμονες πιθανολογούν κάποιους, όπως η παχυσαρκία, χημικά που χρησιμοποιούνται σε αγαθά ευρείας κατανάλωσης και το στρες. Κάτι ακόμα παράδοξο, που δεν ερμηνεύεται επιστημονικώς, είναι η αύξηση των περιπτώσεων πρόωρης εφηβείας κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ο δρ Αντερς Τζουλ, ενδοκρινολόγος παίδων στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, και συντάκτης δύο μελετών επί του φαινομένου, τονίζει ότι «καταγράφονται αλλαγές στην αναπτυξιακή εξέλιξη των παιδιών που δεν μπορούμε να αιτιολογήσουμε. Η παχυσαρκία θα μπορούσε να αποτελέσει μία εξήγηση. Αλλωστε, πολλές μελέτες την έχουν συνδέσει με την πρόωρη έναρξη της περιόδου, χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να αποδοθεί ολοκληρωτικά σε αυτήν το παγκόσμιο φαινόμενο. Επιβαρυντική φαίνεται ότι είναι και η έλλειψη σωματικής άσκησης από τα μικρά κορίτσια.
Ο δρ Τζουλ εκτιμά ότι ένα ακόμα αίτιο πρόωρης εφηβείας είναι η έκθεση των παιδιών σε κάποια χημικά, όπως οι φθαλικές ενώσεις. Αυτές χρησιμοποιούνται για να γίνονται σκληρότερα και πιο ανθεκτικά τα πλαστικά και ανιχνεύονται σε δεκάδες αντικείμενα, από τα πλαστικά δάπεδα μέχρι τις συσκευασίες τροφίμων. Οι φθαλικές ενώσεις επηρεάζουν τις ορμόνες μας και η παρουσία τους πολλαπλασιάστηκε τις τελευταίες δεκαετίες, κάτι που υποδεικνύει ότι διαδραματίζουν ρόλο στην πρόωρη εφηβεία.
Στρες και ψυχολογία
Αλλοι παράγοντες που ενδέχεται να εμπλέκονται στο φαινόμενο της πρόωρης εφηβείας είναι το στρες αλλά και οι τραυματικές εμπειρίες. Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι οι κόρες από μητέρες με ιστορικό διαταραχών της διάθεσης φτάνουν νωρίτερα στην εφηβεία, όπως και εκείνες που δεν ζουν με τον βιολογικό πατέρα τους.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας αυξήθηκαν σημαντικά τα περιστατικά κοριτσιών σε πρόωρη εφηβεία. Κατά πόσο συνέβαλε σε αυτό το έντονο στρες, η καθιστική ζωή ή η αύξηση του σωματικού βάρους παραμένει άγνωστο. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, επισημαίνουν οι επιστήμονες, η αύξηση να οφείλεται απλώς στο ότι οι γονείς, εξαιτίας των περιορισμών, περνούσαν περισσότερη ώρα με τα παιδιά τους και αντιλαμβάνονταν ταχύτερα τις διαφορές στη σωματική τους διάπλαση.
Δεν είναι η νέα κανονικότητα
Επί δεκαετίες, η ιατρική βιβλιογραφία προσδιορίζει την έναρξη της εφηβείας στα οκτώ χρόνια, το ελάχιστο, για τα κορίτσια και αντιστοίχως στα εννιά για τα αγόρια. Μέχρι σήμερα, όταν οι παιδίατροι διαπιστώσουν σημάδια της έναρξής της πριν από τα συγκεκριμένα ηλικιακά όρια υποβάλλουν το παιδί σε διάφορες εξετάσεις για να αποκλείσουν το ενδεχόμενο ότι πάσχει από τη σπάνια ορμονική πάθηση της «κεντρικής πρώιμης ήβης», που σε κάποιες περιπτώσεις πυροδοτεί την εφηβεία από τη βρεφική ηλικία. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι μετά τις παρατηρήσεις των τελευταίων ετών, τα ηλικιακά όρια για την έναρξη της φυσιολογικής ήβης θα μειωθούν ακόμα περισσότερο φτάνοντας, για τα κορίτσια στα επτά χρόνια. Η Μάρσια Χέρμαν Γκίντενς διαφωνεί. «Η μείωση της ηλικίας έναρξης της εφηβείας, ισχυρίζεται, είναι μια στατιστική πραγματικότητα. Δεν συνιστά όμως τη νέα κανονικότητα».
