Kathimerini.gr
Της Ελις Κις
Ήταν μία από αυτές τις μέρες της νέας καθημερινότητας. Μια υποψία εμφάνισης Covid-19 σε ένα αγαπημένο πρόσωπο, κάποια θέματα οικονομικής φύσης που επιμένουν από την αρχή της κρίσης, μια αναπάντεχη επαγγελματική δυσκολία και μια απολύτως φυσιολογική προστριβή στο σπίτι. Κάποια στιγμή, αργά το απόγευμα, ανάμεσα σε ασκήσεις φυσήματος και ξεφυσήματος, η συνειδητοποίηση ενός απόλυτα δικού μου λάθους, με προοπτικές μεγάλης παρεξήγησης, με οδήγησε σε ένα ξέσπασμα αυθόρμητου γέλιου στη μέση μιας συνάντησης μέσω Zoom. Αυτομάτως, η αναπνοή βελτιώθηκε και το σώμα ανακουφίστηκε. Αυτή η κανονική μέρα κόπωσης, άγχους και υγειονομικής ανησυχίας έφτανε στο τέλος της με μια βαθιά, ευπρόσδεκτη ανάσα. Το γέλιο κάνει καλό και το γνωρίζουμε όλοι.
«Πρόκειται για μια ώριμη διαχείριση προβλημάτων», μου εξηγεί ψυχίατρος που εξασκεί το επάγγελμα στην Αθήνα. Εξαιρετική και ωφέλιμη τοποθέτηση, ειδικά αυτή την εποχή, που ένα πηγαίο γέλιο μοιάζει ακόμα πιο αναγκαίο. Μου αρέσει να γελάω, το ίδιο φαντάζομαι ότι ισχύει και για σας. Και θα ήθελα να γελάω περισσότερο. Ίσως και ως μέρος μιας γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας. Τα τελευταία χρόνια, η ιατρική ασχολείται όλο και περισσότερο με το γέλιο ως θεραπεία, κάτι που δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι, παραδοσιακά, οι γιατροί φημίζονται για το black χιούμορ τους – προσωπικά το έχω ζήσει έντονα αυτό, με πατέρα και παππούδες μέλη της ιατρικής κοινότητας. Διαβάζω, λοιπόν, ότι επιστημονικές έρευνες αποδεικνύουν ότι το γέλιο ωφελεί ψυχικά, συναισθηματικά και σωματικά. Μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά απέναντι στο άγχος και στην κατάθλιψη, ενώ χτίζει συναισθήματα ομαδικότητας, συμμετοχής και επικοινωνίας με τους άλλους, δημιουργώντας μια αίσθηση θετικότητας. Το γέλιο, λένε οι ειδικοί, μπορεί να ενδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα, να απελευθερώσει ενδορφίνες που μειώνουν τον πόνο, να βελτιώσει τη λειτουργία αιμοφόρων αγγείων και μέσα από αυτό να βοηθήσει στην πρόληψη καρδιακής νόσου. Η πρακτική του γέλιου έχει αναλγητικές ιδιότητες και δεν χρειάζεται καν άυλη συνταγογράφηση.
©Unsplash 1/3
Σε επιστημονικό τους άρθρο το 2019, η διδάκτωρ ψυχολογίας και τεχνητής νοημοσύνης C. Natalie van der Wal και ο διδάκτωρ κλινικής ψυχολογίας Robin N. Kok σημειώνουν ότι το τεχνητό γέλιο φαίνεται να έχει πιο θετική επίδραση στην κατάθλιψη σε σχέση με το αυθόρμητο. Παρατηρούν, επίσης, ότι τα επίπεδα κορτιζόλης και ο πόνος θα μπορούσαν να μειωθούν μέσω θεραπείας γέλιου, αν και τα αποτελέσματα της έρευνάς τους παραμένουν ασαφή. Το 2016, ο καθηγητής φυσικοθεραπείας Jongeun Yim μιλούσε για τις θεραπευτικές ιδιότητες του γέλιου στην ψυχική υγεία και για το πώς η θεραπεία γέλιου αποτελεί διαγνωστική συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία, η οποία μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής. Σημείωνε, επίσης, ότι οι ενδορφίνες που προκαλεί το γέλιο μπορούν να συμβάλουν θετικά όταν κάποιος δεν αισθάνεται άνετα ή παρουσιάζει κάποιο αίσθημα κατάθλιψης.
Τι είναι αστείο
Τώρα, το τι θεωρεί ο καθένας μας αστείο και τι χωρίζει το γέλιο από το γελοίο είναι μια εντελώς διαφορετική υπόθεση. Πώς ταξιδεύει το χιούμορ μέσα στην ιστορία; Πώς συγκρίνεται το αστείο στην αρχαιότητα με εκείνο της σύγχρονης εποχής; Υπάρχουν παντοτινά αστεία που συνδέουν γενιές και ανθρώπους; Γιατί παλαιότερα αστεία σήμερα θεωρούνται πολιτικά μη ορθά; Πώς αποκτά κανείς το χάρισμα-εργαλείο του χιούμορ, αυτόν τον σταθερό παράγοντα γοητείας;
Κάποια πράγματα παραμένουν σταθερά: ένας επαγγελματικός χώρος με χιούμορ είναι πιο ευχάριστος και πιο παραγωγικός από κάποιον άλλο – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει όλοι να καλλιεργήσουμε το ταλέντο μας στη stand–up comedy, κάτι τέτοιο δεν θα ήταν καθόλου αστείο. Και πάντα χρειάζεται λίγο παραπάνω γέλιο στο σπίτι, με τον σύντροφο ή τη σύντροφο και τα παιδιά – και όχι μόνο στις «δικές» μας βραδιές με τις besties. Για όποιον φοβάται τις έξτρα ρυτίδες, υπάρχει η γιόγκα προσώπου που γυμνάζει τους 43 μυς της σημαντικής αυτής περιοχής. Όμως, γιατί όχι και λίγο περισσότερο γέλιο σε μια σχολική τάξη; Το χιούμορ μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να καταλάβουν καλύτερα και δημιουργεί ένα ευχάριστο κλίμα. Σήμερα, υπάρχουν Έλληνες δάσκαλοι οι οποίοι εκπαιδεύονται στη χρήση αστείων για τη διδασκαλία φυσικών επιστημών σε σχολεία. Η ομάδα των Ελλήνων Science Reactors ανεβαίνουν στη σκηνή για να μετατρέψουν δυσνόητα σε πολλούς επιστημονικά θέματα σε ιστορίες γεμάτες χιούμορ. Ο Θόδωρος Παπακώστας, γνωστός και ως Αrchaeostoryteller, συχνά καταφεύγει στο χιούμορ για να εξηγήσει γιατί η αρχαιολογία είναι μια απολαυστική επιστήμη. Υπάρχει και το γέλιο που δεν έχει κάποιον ειδικό λόγο, αλλά ειδικό σκοπό. Διαβάζω ότι η γελωτοθεραπεία χρησιμοποιείται και στον τομέα των εναλλακτικών, ολιστικών πρακτικών. Η ιδέα είναι ότι μέσα από πρακτικές γέλιου ένας άνθρωπος επιστρατεύει τις δυνατότητές του για αυτοθεραπεία, κάνοντας καλό στο σώμα και το μυαλό του.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ
