Kathimerini.gr
Καθώς ο πλανήτης προσπαθεί ακόμα να συνέλθει από την πανδημία του κορωνοϊού, μια άλλη ασθένεια – αυτή της ευλογιάς των πιθήκων – έχει προκαλέσει την ανησυχία των υγειονομικών αρχών ανά τον κόσμο.
Μετά το πρώτο κρούσμα στις αρχές του Μαϊου, πλέον 131 περιπτώσεις έχουν καταγραφεί σε ολόκληρο τον πλανήτη, σύμφωνα με νεότερη ενημέρωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έξαρση της ασθένειας εκτός της υποσαχάριας Αφρικής από τότε που καταγράφηκε για πρώτη φορά η νόσος σε ανθρώπος, πριν δηλαδή από παραπάνω από 50 χρόνια.
Μέχρι στιγμής δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος από την ευλογιά των πιθήκων.
Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων και πόσο επικίνδυνη είναι;
Η ευλογιά των πιθήκων είναι ένας ιός που συνήθως προκαλεί πυρετό και χαρακτηριστικά εξανθήματα στο δέρμα, παρόμοια με αυτά της ανεμοβλογιάς. Θεωρείται ήπια ασθένεια και συνήθως περνάει μέσα σε δύο με τέσσερις εβδομάδες χωρίς να χρειαστεί κάποια αγωγή.
Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης είναι με το άγγιγμα από μολυσμένο άτομο ή με την ανταλλαγή σωματικών υγρών. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί από τα σταγονίδια της αναπνοής. Μεγάλο ποσοστό των κρουσμάτων αυτή τη φορά έχει καταγραφεί σε ομοφυλόφιλους ή αμφιφυλόφιλους άνδρες.
Σύμφωνα με τους γιατρούς, πάντως, κυρίως μεταδίδεται με το άγγιγμα. Έτσι, δεν μοιάζει με τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 που μεταδίδεται με τα σταγονίδια.
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων ανακαλύφθηκε πρώτα σε πειραματόζωα το 1958 και σε ανθρώπους 12 χρόνια αργότερα. Συνήθως, μπορεί να εμφανιστεί έπειτα από στενή επαφή με ζώα, ειδικά τρωκτικά, στην περιοχή της υποσαχάριας Αφρικής.
Υπάρχουν δύο τύποι του ιού: το στέλεχος της Δυτικής Αφρικής και το στέλεχος του Κονγκό. Κατά την τωρινή έξαρση, όλα τα κρούσματα αφορούν στο πρώτο στέλεχος, το οποίο θεωρείται λιγότερο θανατηφόρο. Το στέλεχος της Δυτικής Αφρικής έχει 3,6% θνητότητα σε σχέση με το στέλεχος του Κονγκό που έχει 10,6%.
Οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με το πρώτο στέλεχος του ιού αφορούσαν σε ανοσοκατασταλμένα άτομα, συχνά ασθενείς με HIV. Παρ’ όλα αυτά, τα μικρά παιδιά και οι έγκυες διατρέχουν επίσης κίνδυνο.
Τι προκάλεσε την έξαρση αυτή της ευλογιάς των πιθήκων;
Σύμφωνα με διάφορες έρευνες, μια ευρείας κλίμακας έξαρση της ευλογιάς των πιθήκων στον δυτικό κόσμο μπορεί να προκληθεί λόγω της μείωσης στην ανοσία στον ιό.
Το εμβόλιο της ευλογιάς σταμάτησε να χορηγείται στη Δύση λίγο πριν την εξάλειψη του ιού το 1980. Το εμβόλιο αυτό είναι 85% αποτελεσματικό στην πρόληψη της ευλογιάς των πιθήκων, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.
Συνεπώς, πολλοί άνθρωποι άνω των 50 ετών έχουν κάποια ανοσία στην ευλογιά των πιθήκων, ενώ οι νεότεροι είναι απροστάτευτοι.
Κάποιοι ειδικοί θεωρούν ότι η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο μπορεί να προκλήθηκε λόγω μετάλλαξης του ιού, η οποία του επιτρέπει να μεταδίδεται πιο αποτελεσματικά είτε μέσω της σεξουαλικης επαφής είτε μέσω του αέρα.
Ωστόσο, η ευλογιά των πιθήκων θεωρείται λιγότερο πιθανό να μεταλλαχθεί γρήγορα, καθώς είναι DNA ιός και όχι RNA ιός, όπως ο κορωνοϊός ή η γρίπη.
Τι θεραπείες υπάρχουν;
Συνήθως, η ευλογιά των πιθήκων περνάει από μόνη της χωρίς να χρειάζεται κάποια φαρμακευτική αγωγή.
Στις οδηγίες του, ο ΠΟΥ έχει αναφέρει ότι πρέπει τα εξανθήματα και οι κοκκινίλες στο δέρμα να παραμείνουν στεγνές. Σε σπάνιες περιπτώσεις, αν χρειαστεί φάρμακο, συνήθως είναι για άλλα συμπτώματα όπως η κούραση, οι πόνοι ή ο πυρετός.
Το εμβόλιο της ευλογιάς μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά της ευλογιάς των πιθήκων. Προς το παρόν, οι υγειονομικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη εμβολιάζουν μόνο όσους ήρθαν σε άμεση επαφή με κρούσματα.
Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα προϊόντα για την ευλογιά των πιθήκων που να είναι ευρέως διαθέσιμα. Ένα εμβόλιο της ευλογίας από τη Bavarian Nordic εγκρίθηκε από τις ΗΠΑ, με την εταιρεία να έχει απόθεμα περίπου 1,4 εκατομμυρίων δόσεων.
Πόσο πρέπει να ανησυχούμε;
Ο ΠΟΥ και οι υγειονομικές αρχές των χωρών έχουν προειδοποιήσει ότι τα κρούσματα θα αυξηθούν, αλλά παράλληλα πιστεύουν ότι μπορεί να ελεγχθεί η ευλογιά των πιθήκων.
Το ECDC ανέφερε ότι είναι «υψηλός» ο κίνδυνος μετάδοσης σε άτομα με πολλούς ερωτικούς συντρόφους, ενώ για τον γενικό πληθυσμό ο κίνδυνος είναι χαμηλός.
Στη χειρότερη δυνατή περίπτωση, οι χώρες της Δύσης ίσως αντιμετωπίσουν μια επιδήμια που χρειάζεται καιρό να αντιμετωπιστεί.
Όμως, οι περισσότεροι ειδικοί είναι καθησυχαστικοί, καθώς ο ιός δεν μεταδίδεται εύκολα, υπάρχει εμβόλιο και φάρμακα για να αντιμετωπιστεί, ενώ τα συμπτώματά του είναι αρκετά διακριτά.
Με πληροφορίες από Financial Times
