Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ο Οίκος Αξιολόγησης Moody's προχώρησε σε διπλή αναβάθμιση του αξιόχρεου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Baa2 από Ba1. Η προοπτική της οικονομίας (outlook) έχει αλλάξει παράλληλα σε σταθερή από θετική. Ο Moody’s ήταν ο Οίκος ο οποίος είχε την Κύπρο εκτός επενδυτικής βαθμίδας, έναντι των τριών άλλων μεγάλων, S&P, Fitch και DBRS που έχουν θέσει την Κύπρο σε επενδυτική βαθμίδα από το φθινόπωρο του 2018. Ο Moody’s, είχε αφήσει εκτός επενδυτικής βαθμίδας την Κύπρο για 11 χρόνια.
Το βλέμμα της επενδυτικής κοινότητας εξάλλου ήταν στραμμένο στην σημερινή βραδιά, καθώς ο Οίκος είχε την οικονομία της Κύπρου στα «σκουπίδια». Η διπλή αναβάθμιση δεν ήταν δεδομένη, ωστόσο τα δείγματα μίας «μονής» αναβάθμισης είχαν δοθεί. Το outlook ήταν θετικό, κάτι που υποδεικνύει παραδοσιακά τις προθέσεις του κάθε Οίκου για την επόμενή του αξιολόγηση. Για παράδειγμα, τώρα που ο Moody’s έχει την Κύπρο σε σταθερό (stable outlook) θα πρέπει η χώρα να μην αναμένει αναβάθμιση τουλάχιστον στο πρώτο μισό του 2024 από τον Οίκο.
Διαβάστε επίσης: Ο DBRS αναβαθμίζει την Κύπρο σε BBB υψηλό με σταθερό outlook
Όπως είχε γράψει εντός του 2023 ο Moody’s σε ένα δελτίο του, υπήρχαν «δύο δυνητικά ανερχόμενα αστέρια» για αναβάθμιση στην επενδυτική κατηγορία, η Κύπρος και η Παραγουάη.
Η αναβάθμιση δύο βαθμίδων των αξιολογήσεων της Κύπρου σε Baa2 από Ba1 αντικατοπτρίζει ευρείας βάσης, συνεχείς βελτιώσεις στο πιστωτικό της προφίλ λόγω παλαιότερων και συνεχιζόμενων οικονομικών, δημοσιονομικών και τραπεζικών μεταρρυθμίσεων. Όπως σημειώνει ο Οίκος στο δελτίο που συνοδεύει την αναβάθμιση, σημαντικές ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε συνδυασμό με την εφαρμογή περαιτέρω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης NextGenerationEU (NGEU) υποστηρίζουν τις σταθερές μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης. Η δημοσιονομική ισχύς της Κύπρου έχει επίσης βελτιωθεί σημαντικά και ο οικονομικός και δημοσιονομικός αντίκτυπος της πανδημίας μόνο προσωρινά διέκοψε τη μείωση του χρέους που ο Moody's αναμένει να συνεχιστεί τα επόμενα λίγα χρόνια.
«Οι σταθερές προοπτικές εξισορροπούν αυτές τις θετικές πιστωτικές τάσεις έναντι των υπολοίπων προκλήσεων», σημειώνει. Αυτές οι προκλήσεις περιλαμβάνουν δυνητικά βραδύτερη πρόοδο στην υλοποίηση των επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Κύπρου (NRRP) από ό,τι αναλαμβάνει σήμερα η Moody's, εναπομείναντες κινδύνους που σχετίζονται με το τραπεζικό σύστημα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο τη θετική οικονομική και δημοσιονομική δυναμική και τους κινδύνους του φυσικού κλίματος στους οποίους εκτίθεται η Κύπρος και οι οποίοι θα μπορούσαν να υπονομεύσουν την ανάπτυξη περισσότερο από ό,τι αναμενόταν επί του παρόντος.
Δυνατές τράπεζες
Ο Moody’s σχολιάζει πως, ο τραπεζικός τομέας συνεχίζει να ενισχύεται υπό το πρίσμα της μείωσης της μόχλευσης και των βελτιωμένων πιστωτικών προφίλ των κυπριακών τραπεζών. Το πιο δυνατό τραπεζικό σύστημα μειώνει τους σχετικούς κινδύνους ενδεχόμενων υποχρεώσεων για το κράτος και οι υγιέστερες τράπεζες είναι σε καλύτερη θέση να υποστηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη. O Moody’s σημειώνει πως, η μείωση της μόχλευσης και η βελτίωση των δεικτών ρευστότητας και κεφαλαίου ενίσχυσαν τα πιστωτικά προφίλ των τραπεζών. Επιπλέον, η κερδοφορία των κυπριακών τραπεζών έχει ενισχυθεί σημαντικά τα τελευταία τρίμηνα, κλείνοντας το χάσμα με τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η Moody's αναμένει περαιτέρω, σταδιακή απομόχλευση του τραπεζικού συστήματος και βελτιωμένους δείκτες ρευστότητας και κεφαλαίου που θα διατηρηθούν τα επόμενα δύο χρόνια.
Η ποιότητα του ενεργητικού των κυπριακών τραπεζών έχει επίσης βελτιωθεί ουσιαστικά και η Moody's αναμένει περαιτέρω, αλλά πιο σταδιακή βελτίωση τα επόμενα δύο χρόνια. Ο συνδυασμός επίλυσης και πωλήσεων προβληματικών δανείων μείωσε σημαντικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των κυπριακών τραπεζών. Τα ΜΕΔ (ορισμός EBA) ανήλθαν στο 2,9% των συνολικών δανείων και απαιτήσεων το πρώτο τρίμηνο του 2023, από 3,9% πέρυσι και από 55,3% το τρίτο τρίμηνο του 2014.
Για άνοδο και για κάθοδο
Οι προοπτικές μιας ταχύτερης από την αναμενόμενη βελτίωση των δημοσιονομικών μετρήσεων και των μετρήσεων του χρέους θα ασκούσαν ανοδική πίεση στην επόμενη αξιολόγηση, αναφέρει ο Οίκος. Ιδιαίτερα υψηλή απορρόφηση κονδυλίων της ΕΕ και η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, ιδίως στους τομείς του δικαστικού συστήματος και του ελέγχου της διαφθοράς, θα ήταν επίσης πιστωτικά θετικές καθώς η ώθηση της δυνητικής ανάπτυξης θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική και η ενίσχυση των θεσμών και η ισχύς της διακυβέρνησης θα μπορούσε να είναι πιο ουσιαστική.
Η καθοδική πίεση στην αξιολόγηση κατά τον Moody’s θα προέλθει από προοπτικές ουσιαστικά ασθενέστερων οικονομικών επιδόσεων από ό,τι προβλέπει επί του παρόντος o Οίκος. Η διατήρηση, ουσιαστική επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης που οδηγεί σε άλμα του χρέους και σημαντική αποδυνάμωση των μετρήσεων για το χρέος θα είναι επίσης πιστωτική αρνητική. Επιπλέον, μια σημαντική αύξηση των κινδύνων του τραπεζικού τομέα θα ήταν πιστωτική αρνητική.
