Του Απόστολου Τομαρά
Σημαντικά ευρήματα περιέχονται στην Ειδική Έκθεση του γενικού ελεγκτή Ανδρέα Παπακωνσταντίνου αφορούν το σχέδιο διάθεσης οικοπέδων σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα. Οι κυριότερες επισημάνσεις του γενικού ελεγκτή εστιάζονται στα κριτήρια παραχώρησης οικοπέδων αλλά και την αποπληρωμή τους. Ο έλεγχος διενεργήθηκε για 12 κοινότητες από όλες τις επαρχίες της Κύπρου, περιλάμβανε 13 γνωστοποιήσεις σχεδίων και 138 φάκελους αιτήσεων που υποβλήθηκαν την περίοδο 2020-2022. Εξαίρεση αποτελούν οι αιτήσεις της κοινότητας Έμπας, στην Επαρχία Πάφου, οι οποίες υποβλήθηκαν κατά το έτος 2018. Ο έλεγχος διενεργήθηκε σε πέντε ενότητες που αφορούν:
-Έλεγχο προνοιών του Σχεδίου Διάθεσης Οικοπέδων (ΣΔΟ)
-Δειγματοληπτικό έλεγχο αιτήσεων και παρακολούθηση υλοποίησής τους
-Αποτελεσματικότητα του ΣΔΟ
-Βιωσιμότητα του ΣΔΟ
Συνοπτικά τρεις από τις 34 περιπτώσεις δικαιούχων του δείγματος που υπέγραψαν Συμφωνία Ενοικιαγοράς (ΣΕ) έχουν καθυστερήσει στην καταβολή της δόσης της αποπληρωμής του οικοπέδου. Παρόλο που το ποσοστό των καθυστερήσεων αποπληρωμής στο δείγμα ελέγχου φαίνεται να είναι χαμηλό, όπως αναφέρεται στην Ειδική Έκθεση, και συγκεκριμένα κάτω από 10%, από μελέτη πρακτικών των Επαρχιακών Διοικήσεων (ΕΔ) και επισκόπηση εγγράφων, διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν σημαντικά οφειλόμενα ποσά προς τις ΕΔ από διάθεση οικοπέδων μέσω ΣΔΟ προηγούμενων περιόδων από αυτήν του ελέγχου της Ελεγκτικής Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα, τα οφειλόμενα ποσά, ανά ΕΔ, στις 31.12.2022, σύμφωνα με το έντυπο «ΓΛ 187 – Εισπρακτέα Ποσά» ανήλθαν σε €10.462.484, από τα οποία τα €6.742.230 ήταν άμεσα εισπρακτέα (64%).
Κριτήρια
Από τα ευρήματα του γενικού ελεγκτή ξεχωρίζουν κάποιες περιπτώσεις όπου φαίνεται να μην τηρήθηκαν τα εισοδηματικά κριτήρια. Ενώ κάποιες αιτήσεις απορρίφθηκαν επειδή ο σύζυγος και η σύζυγος ξεπερνούσαν το εισοδηματικό κριτήριο για λίγες χιλιάδες ευρώ, «εγκρίθηκαν περιπτώσεις όπου αιτητές δεν πληρούσαν όρο του ΣΔΟ που αφορούσε στη μη κατοχή ακίνητης ιδιοκτησίας από τους ιδίους και συγγενείς τους Α’ βαθμού, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για ανέγερση κατοικίας. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι υπήρξε περίπτωση όπου συγγενείς Α’ βαθμού του αιτητή κατείχαν ακίνητα αξίας πέραν του €1 εκατ., καθώς και άλλη περίπτωση όπου πάλι συγγενής Α’ βαθμού κατείχε μισό μερίδιο γης, έκτασης 6355τ.μ.».
Προτακτικά
Ο γενικός ελεγκτής διαπίστωσε τη μη τήρηση κατάλληλων πρακτικών κλήρωσης. Η διαδικασία, σύμφωνα με το ΣΔΟ, απαιτεί τη διάθεση των οικοπέδων στους δικαιούχους κατά σειρά προτεραιότητας. Παρατηρήθηκε ότι δεν τηρήθηκαν τα κατάλληλα πρακτικά κλήρωσης για την κατανομή των οικοπέδων στους δικαιούχους, στα οποία να καταγράφεται η διαδικασία που ακολουθήθηκε με σκοπό την επιβεβαίωση της ορθής παραχώρηση των οικοπέδων στους δικαιούχους. Συγκεκριμένα, σε οκτώ γνωστοποιήσεις δεν ετοιμάστηκαν κατάλληλα πρακτικά ενώ σε δύο περιπτώσεις δεν ετοιμάστηκαν καθόλου πρακτικά εφόσον σε μία υπήρχε μόνο μία έγκριση αίτησης και στην άλλη περίπτωση δεν εξετάστηκαν οι αιτήσεις ακόμα.
