Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Η εποπτική συνεργασία για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος βελτιώνεται, διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (ΕΒΑ). Σύμφωνα με σχετικό ριπόρτ της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών οι κατευθυντήριες γραμμές (JC 2019 81) για τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών για τους σκοπούς της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 (AMLD) μεταξύ αρμόδιων αρχών που εποπτεύουν πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δημοσιεύθηκαν από τις τρεις Ευρωπαϊκές Εποπτικές Αρχές τον Δεκέμβριο του 2019. Όπως εξηγεί η Αρχή, οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζουν το πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο περιλαμβάνει τα κολέγια για την καταπολέμηση της δραστηριοποίησης και την καταπολέμηση της καταπολέμησης του μαύρου χρήματος. Παράλληλα, υποδεικνύει πως, τα κολέγια είναι μόνιμες δομές που συγκεντρώνουν διάφορες αρμόδιες εποπτικές αρχές για την εποπτεία AML/CFT διασυνοριακού χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, το οποίο δραστηριοποιείται σε τουλάχιστον τρία κράτη-μέλη. Στόχος κατά την Αρχή, είναι να διασφαλιστεί ότι οι εποπτικές αρχές ανταλλάσσουν πληροφορίες έγκαιρα, και ότι συνεργάζονται για να επιτύχουν καλύτερα και πιο στοχευμένα εποπτικά αποτελέσματα στον αγώνα κατά του οικονομικού εγκλήματος.
Το 2020 λειτουργούσαν πλήρως 18 «κολέγια» AML/CFT. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022, ο αριθμός των πλήρως λειτουργικών «κολεγίων» αυξήθηκε σε 229. Το προσωπικό της Αρχής ενημερώθηκε επίσης για 54 επιπλέον κολέγια τα οποία δεν είχαν ακόμη πραγματοποιήσει τις πρώτες τους επαφές, αλλά θα τις πραγματοποιούσαν στη διάρκεια του 2023. Αναλυτικότερα, όπως περιγράφει η Αρχή, το 2022 το προσωπικό της παρακολούθησε ενεργά 16 από αυτά τα κολέγια και προχώρησε σε θεματική ανασκόπηση 10 κολεγίων επενδυτικών κεφαλαίων. Το προσωπικό της EBA συνέλεξε επίσης δεδομένα για όλα τα κολέγια AML/CFT για να τα αξιολογήσει σχετικά με τα κολέγια καταπολέμησης του οικονομικού εγκλήματος. Η ΕΒΑ διαπίστωσε ότι οι αρμόδιες αρχές είχαν λάβει σημαντικά μέτρα για να δημιουργήσουν «κολέγια» καταπολέμησης ξεπλύματος μαύρου χρήματος.
Έξι «κολέγια» AML/CFT δημιουργήθηκαν στην Κύπρο το 2022, με τα τρία να αφορούν οργανισμό συλλογικών επενδύσεων ή διαχειριστή κεφαλαίων και τρία να σχετίζονται με τον κλάδο ασφαλειών ζωής.
Στην Κύπρο έξι το 2022
Το 2022, οι αρμόδιες αρχές ενημέρωσαν την ΕΒΑ για τη σύσταση 105 νέων «κολεγίων» AML/CFT. Από αυτά τα 105 κολέγια, τα 35 ιδρύθηκαν σε σχέση με ένα πιστωτικό ίδρυμα, τα 18 ιδρύθηκαν σε σχέση με ίδρυμα πληρωμών ή ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος, 20 ιδρύθηκαν σε σχέση με οργανισμό συλλογικών επενδύσεων ή διαχειριστή κεφαλαίων, 12 ιδρύθηκαν σε σχέση με επιχείρηση επενδύσεων και 20 ιδρύθηκαν σε σχέση με τον κλάδο των ασφαλειών ζωής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΒΑ, έξι «κολέγια» AML/CFT δημιουργήθηκαν στην Κύπρο το 2022, με τα τρία να αφορούν οργανισμό συλλογικών επενδύσεων ή διαχειριστή κεφαλαίων και τρία να αφορούν στον κλάδο των ασφαλειών ζωής. Αφήνοντας στην άκρη τους τομείς βλέπουμε πως, στη Γαλλία υπάρχουν τα περισσότερα «κολέγια» ή καλύτερα, «δομές» (66 συνολικά). Ακολουθεί η Ιρλανδία με 34, η Γερμανία με 22, το Λουξεμβούργο επίσης με 22 και συμπληρώνει την πρώτη 5άδα το Βέλγιο με 14.
Βάζουν το λιθαράκι τους
Σύμφωνα με τη σύνοψη της Αρχής, το γεγονός ότι τα κολέγια AML/CFT θα κατοχυρωθούν στο νομοθετικό κείμενο «επιπέδου 1» στο μέλλον, όπως προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην προτεινόμενη νομοθετική δέσμη για την καταπολέμηση της καταπολέμησης του ξεπλύματος μαύρου χρήματος, είναι ένα «σαφές μήνυμα» προς τις αρμόδιες αρχές ότι τα «κολέγια» AML/CFT είναι το κλειδί για μία σωστή συνεργασία μεταξύ των Αρχών. «Αυτό σημαίνει ότι οι επικεφαλής επόπτες και τα μέλη θα πρέπει να συνεχίσουν να επικεντρώνονται στην ενίσχυση της λειτουργίας των υφιστάμενων κολεγίων, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι είναι πλήρως λειτουργικά και πληρούν τους στόχους τους», σχολιάζει σχετικά η ΕΒΑ.
Συγχρόνως, όπως αναφέρεται στη σύνοψη του ριπόρτ, η ΕΒΑ διαπίστωσε ότι οι αρμόδιες αρχές έχουν λάβει σημαντικά μέτρα για την καταπολέμηση του ξεπλύματος και τα «κολέγια» έχουν φανεί χρήσιμα και αποτελεσματικά. Με βάση τα πορίσματα που παρουσιάζονται σε αυτή την έκθεση, τα σημεία δράσης που εγκρίθηκαν το 2022 παραμένουν σχετικά με την περίοδο 2023-2024 που ακολουθεί.
Η ΕΒΑ υποδεικνύει πως, όταν το χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προσκαλείται σε «συνεδρίαση του κολεγίου», προτρέπεται να στέλνει εκ των προτέρων την παρουσίασή του και να τη μοιράζεται με τα άλλα μέλη, έτσι ώστε να υπάρχει χρόνος για ερωτήσεις πριν από την συνάντηση. Έτσι, θα γίνεται όπως περιγράφει, καλύτερα η διαδικασία.
Το ιστορικό
Η νομική βάση για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της εποπτείας της τρομοκρατίας μέσω «κολεγίων» («κολέγια AML/CFT») ορίζεται στο άρθρο 57α της Οδηγίας (ΕΕ) 2015/8492 («AMLD»). Τα «κολέγια» AML/CFT, δηλαδή μόνιμες δομές για συνεργασία και ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρμόδιων αρχών που είναι υπεύθυνοι για την εποπτεία AML/CFT του ίδιου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος, θα πρέπει να θεσπίζονται κάθε φορά που ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα δραστηριοποιείται σε τρία ή περισσότερα κράτη-μέλη. Οι αρμόδιες αρχές είχαν στη διάθεσή τους δύο χρόνια, έως τον Ιανουάριο του 2022, για να εφαρμόσουν τις κατευθυντήριες γραμμές.
