Του Ανδρέα Καραμήτα
Ανακοινώθηκαν αυτή την εβδομάδα οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ευρωπαϊκή οικονομία και κατ’ επέκταση όλων των κρατών-μελών για τα αμέσως επόμενα χρόνια. Από την έκθεση προκύπτει πως η οικονομική πορεία της Κύπρου για το 2023 παραμένει σταθερή. Μετά την ανάπτυξη του ΑΕΠ ύψους 5,1%, η κυπριακή οικονομία παρέμεινε σταθερή από τους κλυδωνισμούς της παγκόσμιας. Ωστόσο, η αύξηση του ΑΕΠ μειώθηκε στο 2,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022, κυρίως λόγω της μειωμένης εξωτερικής ζήτησης για τουριστικά προϊόντα. Ακόμη, ελπιδοφόρο είναι το γεγονός πως η τουριστική ζήτηση συνέχισε να ανακάμπτει και η αύξηση των αφίξεων επαναφέρει το ΑΕΠ σε τροχιά ανάκαμψης. Η ιδιωτική κατανάλωση παρέμεινε σταθερή, υποστηριζόμενη από αυξήσεις στους μισθούς και την απασχόληση. Προβλέπεται ότι η οικονομική ανάπτυξη θα διατηρηθεί στο 2,4% για ολόκληρο το 2023, ενώ για τα έτη 2024 και 2025 προβλέπεται ανάκαμψη με αυξήσεις του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,8% και 3% αντίστοιχα. Επιπλέον, τα επενδυτικά έργα σε ακίνητα, υγειονομική περίθαλψη, μεταφορές και τουρισμό στοχεύουν στο να ενισχύσουν την ανάπτυξη, υποστηριζόμενα και από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Ο πληθωρισμός, βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), αναμένεται να συγκρατηθεί στο 2,4% το 2024 και στο 2,1% το 2025, αν συμβεί η αναμενόμενη πτώση των τιμών της ενέργειας και άλλων βασικών εμπορευμάτων. Αντίθετα, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στον πληθωρισμό βάσει του ΕνΔΤΚ, εξαιρουμένων της ενέργειας και των τροφίμων. Με βάση τα παραπάνω, η Κύπρος αναμένεται να διατηρήσει τη θέση της ανάμεσα στις πλέον αναπτυγμένες χώρες της Ευρωζώνης, με οικονομική σταθερότητα .
Ο ρυθμός ανάπτυξης
Το υπουργείο Οικονομικών σε σχετική ανακοίνωσή του θεωρεί πως βάσει των στοιχείων της συγκεκριμένης έκθεσης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άλλαξε την πρόβλεψή της για τον ρυθμό ανάπτυξης τα επόμενα δύο χρόνια κατά 0,2 και 0,1 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) αντίστοιχα, σε σχέση με τις καλοκαιρινές προβλέψεις (σε 2,8% από 2,6% για το 2024 και σε 3,0% από 2,9% για το 2025), οι οποίες είναι πολύ κοντά και στις προβλέψεις του υπουργείου Οικονομικών (2,9% για το 2024 και 3,1% για το 2025). Το υπουργείο επίσης τονίζει πως η Κύπρος είναι στις δύο χώρες της Ευρωζώνης με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης το 2024 και στις πέντε χώρες το 2025. Επίσης, σε σχέση με την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. ο ρυθμός ανάπτυξης της Κύπρου είναι υψηλότερος κατά περίπου 2,0-1,9 π.μ. το 2024, και 1,5-1,3 π.μ. το 2025 αντίστοιχα, γεγονός που επιβεβαιώνει την ανθεκτικότητα και ευελιξία της κυπριακής οικονομίας που ενισχύεται περεταίρω και από Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Μείωση πληθωρισμού
Οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποτυπώνουν την προοπτική της οικονομίας της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του χειμώνα, η ανάπτυξη για το τρέχον έτος υπολογίζεται χαμηλότερα, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σημαντικά. Η οικονομική δραστηριότητα του 2023 παρουσιάζει ελάχιστη αύξηση, μόλις 0,5%, τόσο στην Ε.Ε. όσο και στη Ζώνη του Ευρώ. Οι προβλέψεις για το 2024 υποδεικνύουν περαιτέρω μείωση της ανάπτυξης, ενώ το 2025 αναμένεται να καταγράψει μικρή αύξηση. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, προβλέπεται σημαντική μείωση από το 2023 έως το 2025 τόσο στην Ε.Ε. όσο και στη Ζώνη του Ευρώ.
Η πράσινη μετάβαση
Πάντως η κυρίαρχη εικόνα από τις εκτιμήσεις καθρεπτίζει την αβεβαιότητα που επικρατεί στην ευρωπαϊκή οικονομία και υπογραμμίζουν την ανάγκη για προσεκτικότερη παρακολούθηση των οικονομικών εξελίξεων. Αξίζει να σημειωθεί πως η οικονομική πορεία τόσο της Ένωσης όσο και των κρατών-μελών περνά μέσα και από την πράσινη συμφωνία, γεγονός που είναι ενισχυτικό για τις εθνικές οικονομίες. Ιδιαίτερα μετά και τη δυναμική της οικονομικής ανάπτυξης που έφερε το ταμείο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας για το 2024 και το 2025 τα κράτη θα λάβουν εργαλεία στήριξης τα οποία έχουν να κάνουν και με τις προσπάθειες μετάβασης στην νέα εποχή αλλά και με την έμπρακτη ενίσχυση των χωρών. Ειδικότερα, η Ε.Ε. θα προχωρήσει άμεσα σε στήριξη της χρήσης γης και διαχείρισης των δασών, στον νέο πολεοδομικό σχεδιασμό της Ένωσης, στην ανάπτυξη λύσεων για την αντιμετώπιση του καύσωνα, της ξηρασίας, των πλημμυρών αλλά και του επιπέδου μόλυνσης του ατμοσφαιρικού αέρα, στην ενίσχυση απανθρακοποίησης των συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και τη δημιουργία επιπρόσθετων χρηματοδοτικών εργαλείων για την πρόκληση της ενεργειακής αυτονομίας κτιρίων των επιχειρήσεων. Τα πράσινα χρηματοδοτικά εργαλεία προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συμβάλουν στην ενίσχυση της οικονομίας αφού παρέχουν κεφάλαιο για την υλοποίηση έργων υποδομής και ανάπτυξης, όπως έργα ενέργειας και περιβάλλοντος. Αυτή η χρηματοδότηση μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τέλος, η χρηματοδότηση από την Ε.Ε. μπορεί να προωθήσει την οικονομική σύγκλιση μεταξύ των χωρών-μελών, ενισχύοντας την αλληλεγγύη και την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερη ισότητα και αειφορία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
