Money Review
29 Σεπτεμβρίου 1982
Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια των τελευταίων 40 ετών ξεκίνησε νωρίς εκείνο το πρωινό, με μερικά συνηθισμένα συμπτώματα: Πονόλαιμος και καταρροή. Όταν η 12χρονη Mary Kellerman από το Σικάγο παραπονέθηκε στους γονείς της για το κρύωμα που την ταλαιπωρούσε, εκείνοι της έδωσαν ένα χάπι του παυσίπονου Tylenol. Δεν γνώριζαν, βέβαια, ότι το φάρμακο ήταν δηλητηριασμένο με κυανιούχο κάλιο. Έως τις 7 το πρωί, η Mary ήταν νεκρή.
Την ίδια ημέρα, ένας 27χρονος ταχυδρομικός υπάλληλος, ο Adam Janus από το Ιλινόι πέθανε. Αρχικά, οι γιατροί πίστεψαν ότι επρόκειτο για καρδιακή προσβολή, αλλά τελικά αποδείχθηκε ότι και αυτός είχε δηλητηριαστεί με κυάνιο. Ο αδερφός του και η σύζυγός του, ο 25χρονος Stanley και η 19χρονη Theresa έσπευσαν στο σπίτι του για να παρηγορήσουν την υπόλοιπη οικογένεια. Η ένταση της ημέρας τους είχε προκαλέσει πονοκέφαλο και έτσι, ο καθένας τους πήρε από ένα ή δύο χάπια Tylenol που βρήκαν πάνω στον πάγκο. Ο Stanley πέθανε την ίδια μέρα και η Theresa δύο μέρες αργότερα.
Τις επόμενες μέρες, συνέβησαν τρεις ακόμη παράξενοι θάνατοι: Η 35χρονη Mary McFarland, η 35χρονη Paula Prince και η 27χρονη Mary Weiner. Όλοι τους, όπως αποδείχθηκε, πήραν το Tylenol λίγο πριν πεθάνουν.
Έως τις αρχές Οκτωβρίου του 1982, η αστυνομία είχε συνδέσει τους θανάτους από δηλητηρίαση με το Tylenol, το πρώτο σε πωλήσεις παυσίπονο εκείνη την εποχή στις ΗΠΑ.
Η αντίδραση της εταιρείας του Tylenol, της McNeil Consumer Products, θυγατρικής της Johnson & Johnson, υπήρξε άμεση και διδάσκεται μέχρι και σήμερα σαν μια επιτυχημένη στρατηγική διαχείρισης κρίσεων για επιχειρήσεις. Αμέσως, η εταιρεία έβγαλε ανακοινώσεις στα μέσα, ζητώντας την ανάκληση των πάνω από 31 εκατ. μπουκαλιών Tylenol που βρίσκονταν σε κυκλοφορία.
φωτ.: AP
Μολυσμένες κάψουλες ανακαλύφθηκαν στις αρχές Οκτωβρίου σε μερικά σούπερ μάρκετ και φαρμακεία στην περιοχή του Σικάγο, χωρίς ωστόσο να έχουν ακόμη πουληθεί ή καταναλωθεί.
Από τις έρευνες διαπιστώθηκε ότι τα μπουκάλια μολύνθηκαν με το δηλητήριο αφότου έφυγαν από το εργοστάσιο της φαρμακοβιομηχανίας. Όπως υπόθεσε η αστυνομία, κάποιος πρέπει να τα πήρε από τα ράφια των καταστημάτων, να τους έβαλε το δηλητήριο και στη συνέχεια να επέστρεψε τις μολυσμένες συσκευασίες στα ράφια, όπου πια περίμεναν τα ανυποψίαστα θύματά τους.
Ένας άνδρας, ο James Lewis, που ισχυριζόταν ότι ήταν ο δολοφόνος του Tylenol έγραψε μια επιστολή με την οποία ζητούσε λύτρα 1 εκατ. δολαρίων από την Johnson & Johnson για να σταματήσουν οι δηλητηριάσεις. Τελικά, η αστυνομία διαπίστωσε ότι ο Lewis ζούσε στη Νέα Υόρκη και δεν είχε κάποια αποδεδειγμένη σχέση με τα γεγονότα του Σικάγο. Παρόλα αυτά, κατηγορήθηκε για εκβιασμό και καταδικάστηκε σε 20 χρόνια φυλάκιση. Αποφυλακίστηκε το 1995 μετά από 13 χρόνια.
Η υπόθεση του Tylenol ενέπνευσε διάφορους μιμητές, που εμφανίστηκαν τη δεκαετία του 1980 και στις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά αυτά τα γεγονότα δεν ήταν ποτέ τόσο δραματικά ή τόσο θανατηφόρα όσο οι θάνατοι στην περιοχή του Σικάγο το 1982. Οι θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τα κίνητρα και τους υπόπτους διαδίδονται στο διαδίκτυο μέχρι σήμερα.
Όμως, η υπόθεση των θανάτων του Tylenol έχει αφήσει και μία σημαντική κληρονομιά. Πριν από την κρίση του 1982, το Tylenol ήλεγχε πάνω από το 35% της αγοράς παυσίπονων χωρίς ιατρική συνταγή. Λίγες εβδομάδες μετά τις δολοφονίες, το ποσοστό αυτό έπεσε κάτω από το 8%.
Η Johnson & Johnson γνώριζε ότι έπρεπε να απαντήσει για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του κόσμου. Έτσι, ανέπτυξε νέες μεθόδους προστασίας των προϊόντων της και σε συνεργασία με αξιωματούχους του FDA, εισήγαγε μια νέα αδιάβροχη συσκευασία, η οποία είχε πολλά σημεία ασφαλείας. Μία ταινία ασφαλείας που μαρτυρά εάν η συσκευασία έχει παραβιαστεί, ένα πλαστικό καπάκι που είναι δύσκολο να ανοιχτεί, μία πλαστική μεμβράνη κάτω από αυτό και ένα βαμβάκι ανάμεσα στην μεμβράνη και τα χάπια. Με τον καιρό, όλα αυτά τα σημεία ασφαλείας υιοθετήθηκαν από το σύνολο της φαρμακοβιομηχανίας στις ΗΠΑ και άλλαξαν τις συσκευασίες φαρμάκων.
Μέσα σε ένα χρόνο, και μετά από μια επένδυση άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων, οι πωλήσεις του Tylenol επανήλθαν εκεί όπου βρίσκονταν πριν από την τραγωδία, με το παυσίπονο να γίνεται και πάλι πρώτο σε προτίμηση στις ΗΠΑ.
Το 1983, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε το λεγόμενο «νομοσχέδιο Tylenol», που έκανε την παραβίαση καταναλωτικών προϊόντων ομοσπονδιακό αδίκημα.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 40 ετών από τις δολοφονίες, Αμερικανοί ερευνητές ανακινούν το τελευταίο διάστημα την υπόθεση, ελπίζοντας να διαλευκάνουν το μυστήριο του Tylenol. Τελευταία δημοσιεύματα, μάλιστα, μιλούν για νέα στοιχεία και ένα πιθανό κίνητρο που θα μπορούσε επιτέλους να ρίξει φως στο τι συνέβη.
