Το μυστικό συστατικό που είναι υπεύθυνο για τις αντικαρκινικές ιδιότητες της ντομάτας

Η καταγωγή της ντομάτας εντοπίζεται αρχικά στην Νότια Αμερική, πιθανότατα στο Περού, όπου και εξακολουθεί να φύεται ως άγριο φυτό. Οι περουβιανές ντομάτες, οι οποίες ήταν κίτρινες στο χρώμα και είχαν μέγεθος όσο ένα ντοματίνι (cherry tomato), δεν καταναλώνονταν από τους ΄Ινκας.

Οι Αζτέκοι της Κεντρικής Αμερικής ήταν αυτοί που ξεκίνησαν να καλλιεργούν το λαχανικό που αποκαλούσαν tomato, ή “σαρκώδες φρούτο”, το οποίο και συνδύαζαν με γλυκιές πιπεριές για να ετοιμάσουν αυτό που αναμφίβολα αποτέλεσε τον πρόγονο της σάλτσας.

Στη συνέχεια, η ντομάτα ανακαλύφθηκε από τους Ισπανούς, οι οποίοι κατέκτησαν (λεηλάτησαν…..) το Μεξικό στις αρχές του 16ου αιώνα και την έφεραν στην Ισπανία, από όπου έφτασε μέχρι την Ιταλία.

Πέρασαν πάνω από εκατό χρόνια, συγκεκριμένα το 1692, για να κάνει την εμφάνιση της σ΄ ένα Ιταλικό βιβλίο μαγειρικής, ενώ χρειάσθηκε ακόμα ένας αιώνας για να εξαπλωθεί η χρήση της στις κουζίνες της υπόλοιπης Ευρώπης. Η ντομάτα αποτέλεσε βασικό διατροφικό προϊόν ύστερα από το μισό του 19ου αιώνα. Σήμερα θεωρείται μια από τις βασικές πηγές βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων της δυτικής διατροφής.

Υπάρχουν πολλές ποικιλίες ντομάτας. Στις ΗΠΑ όμως καλλιεργούνται βασικά μόνο δεκαέξι. Το χαρακτηριστικό τους χρώμα ποικίλλει από το ροζ ως το βαθύ κόκκινο. Μια καλή, ώριμη ντομάτα δεν είναι ούτε μαλακή ούτε παραγινωμένη. Είναι καλοσχηματισμένη, απαλή, χωρίς κτυπήματα ή σημάδια σήψης. Οι χτυπημένες ντομάτες πρέπει να απομακρύνονται από τις γερές, γιατί η σήψη μεταδίδεται αμέσως από τη μια στην άλλη.

ΤΟ ΛΥΚΟΠΕΝΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ

Το λυκοπένιο ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των καροτενοειδών, μια εξαιρετικά ποικιλόμορφη κατηγορία φυτοχημικών ενώσεων που ευθύνονται για το κίτρινο, πορτοκαλί και κόκκινο χρώμα πολλών φρούτων και λαχανικών. Επειδή το ανθρώπινο σώμα δεν είναι σε θέση να συνθέτει καροτενοειδή, οι συγκεκριμένες ουσίες πρέπει να προσλαμβάνονται μέσω φυτικών πηγών στη διατροφή μας. Ορισμένα καροτενοειδή όπως η βήτα καροτίνη και η βήτα-κρυπτοξανθίνη, αποτελούν προδρόμους της βιταμίνης Α, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη, ενώ άλλα καροτενοειδή, όπως η λουτεϊνη, η ζεαξανθίνη και το λυκοπένιο, δεν παρουσιάζουν καμία χημική δράση που να συνδέεται με τη βιταμίνη Α και συνεπώς παίζουν διαφορετικούς ρόλους στη χημεία του ανθρωπίνου σώματος. Για παράδειγμα, η λουτεϊνη και η ζεαξανθίνη απορροφούν αποτελεσματικά το μπλε φως του φάσματος και μπορούν κατά συνέπεια να προστατεύουν τα μάτια μειώνοντας τον κίνδυνο σχηματισμού γεροντικού εκφυλισμού της ωχράς κηλίδος και το σχηματισμό καταρράκτη.

Ο ρόλος του λυκοπενίου παραμένει ανεξερεύνητος, όμως πολλές πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι πιθανότατα πρόκειται για ένα από τα καροτενοειδή με τη μεγαλύτερη δυνατότητα επίδρασης στην πρόληψη του καρκίνου.

Το λυκοπένιο είναι η χρωστική που ευθύνεται για το κόκκινο χρώμα της ντομάτας, η οποία, όπως και να τη χαρακτηρίσει κάποιος φρούτο και ή λαχανικό, αποτελεί την καλύτερη πηγή λυκοπενίου. Κατά γενικό κανόνα τα προϊόντα με βάση την ντομάτα περιέχουν περίπου το 85% της ποσότητας λυκοπενίου που προσλαμβάνουμε με το υπόλοιπο 15% να καλύπτεται από άλλα συγκεκριμένα φρούτα. Βλέπε τον πιο κάτω πίνακα:

Συμπερασματικά και περιληπτικά αναφέρω πως η κατανάλωση προϊόντων με βάση την ντομάτα αποτελεί ένα εξαιρετικό τρόπο για τη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Ωστόσο, πιο πρόσφατα ευρήματα δείχνουν ότι η ποσότητα λυκοπενίου που απαιτείται για να παρατηρηθεί μια σημαντική μείωση του κινδύνου είναι σχετικά υψηλή. ΄Εχει σημασία συνεπώς να επιλέγομε τροφές που δεν είναι μόνο πλούσιες σε λυκοπένιο, αλλά τροφές στις οποίες το είδος του λυκοπενίου που υπάρχει να απορροφάται πιο εύκολα από το σώμα. Από τα παραπάνω, φαίνεται ότι η σάλτσα ντομάτας αποτελεί ιδανική τροφή! Περιέχει υψηλά επίπεδα μιας μορφής λυκοπενίου η οποία απορροφάται καλά εξαιτίας του παρατεταμένου ψησίματος της ντομάτας και της παρουσίας ελαιολάδου.

*Ο κύριος Κωνσταντίνος Ιακώβου είναι Υπευθυνος Ξενοδοχειακού και Τουριστικού Τμήματος στο AMERICAN COLLEGE