ΚΥΠΕ
Η ιστορία, η μνήμη, αλλά και ο κοινωνικοπολιτισμικός και περιβαλλοντικός αντίκτυπος της μετάλλευσης στην Κύπρο αποτυπώνονται μέσα από μία σύγχρονη καλλιτεχνική προοπτική στη διεθνή ομαδική έκθεση Under|Mining Εκ|Μετάλλευση, η οποία θα φιλοξενηθεί μεταξύ 28 Οκτωβρίου και 20 Νοεμβρίου σε διάφορες τοποθεσίες της κοινότητας Καλαβασού, χωριού της επαρχίας Λάρνακας.
Η έκθεση διοργανώνεται στο πλαίσιο του Προγράμματος Πολιτιστικής Αποκέντρωσης των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του Υφυπουργείου Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενώ τα εγκαίνια θα τελέσει ο Υφυπουργός Πολιτισμού Γιάννης Τουμαζής την Παρασκευή 28 Οκτωβρίου στις 16:00.
Σύμφωνα με τους διοργανωτές, επιμελητές της έκθεσης είναι ο Δρ Γαβριήλ Κουρέας (Κύπρος), ο Herman Bashiron Mendolicchio (Ιταλία) και ο Γιώργος Λάζογλου (Κύπρος), ενώ στην έκθεση συμμετέχουν με έργα τους οι εξής εικαστικοί καλλιτέχνες: Κλίτσα Αντωνίου (Κύπρος), Trevor Borg (Μάλτα), Vince Briffa (Μάλτα), Ελίνα Ιωάννου (Κύπρος), Μελίτα Κούτα (Κύπρος), Βασίλης Ψαρράς (Ελλάδα), Lara Salmon (ΗΠΑ), Κωνσταντίνος Ταλιώτης (Κύπρος), Λεόντιος Τουμπουρής (Κύπρος) και Αντώνης Βολανάκης (Ελλάδα).
Όπως αναφέρεται, η μετάλλευση στην Κύπρο έχει μακραίωνη ιστορία που εκτείνεται από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, με τις εξορύξεις να κορυφώνονται κατά τη διάρκεια της Βρετανικής αποικιοκρατίας, με τη συγκεκριμένη έκθεση να πρωτοπορεί θεματολογικά και επικεντρώνεται στην άλλοτε μεταλλευτική κοινότητα της Καλαβασού και στην κληρονομιά της, πάντοτε όμως σε συνάρτηση με τις υπόλοιπες μεταλλευτικές κοινότητες της Κύπρου.
Αντλώντας από το έργο της ιστορικού τέχνης Lucy Lippard (Undermining, 2014) η έκθεση αξιοποιεί με γόνιμο τρόπο μεταλλεία ανοιχτού ορύγματος αλλά και υπόγεια φρεάτια εξόρυξης, διερευνώντας το πώς αυτοί οι τόποι αντικατοπτρίζουν κουλτούρες πιο ουσιαστικά, το πώς έχουν μεταβάλει τα οικοσυστήματα και συνεχίζουν να τα επηρεάζουν, παράγοντας νέες δομές μέσα στο περιβάλλον και στις κοινωνίες μας.
Όπως διευκρινίζουν οι ιθύνοντες, οι δύο λέξεις στον τίτλο της έκθεσης – mining (μετάλλευση, η διαδικασία εξόρυξης μεταλλεύματος από ορυχείο) και undermining (εκμετάλλευση, η διάβρωση της βάσης ή των θεμελίων μιας δομής, προκειμένου να μειωθεί η αποτελεσματικότητα, η δύναμη ή η ικανότητα ανθρώπου ή πράγματος, και μάλιστα με τρόπο σταδιακό ή ύπουλο) αποτελούν την αφετηρία από όπου θα εξεταστεί ο περιβαλλοντικός αλλά και ο κοινωνικοπολιτισμικός αντίκτυπος της μετάλλευσης στην Κύπρο. Μέσα από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης – γη, αέρα, φωτιά και νερό – και την αφύσικη εκμετάλλευσή τους, οι καλλιτέχνες της έκθεσης εγκύπτουν κάθετα και οριζόντια στην πολλαπλότητα των θεμάτων που προκύπτουν από την κατάχρηση των πόρων της γης.
Τέλος, σημειώνεται ότι οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση θέτουν παρόμοιους προβληματισμούς στην έκταση της Καλαβασού, χρησιμοποιώντας συχνά αρχειακό υλικό με πολυμεσικές εγκαταστάσεις.
