Kathimerini.gr
Του Σάκη Ιωαννίδη
Θα έχετε δει τον τρόπο που υποδέχονται οι Πολωνοί τους Ουκρανούς πρόσφυγες στα σύνορα των δύο χωρών. Ζεστά ρούχα, φαγητό, πρώτες βοήθειες παρέχονται στους πρόσφυγες που περνούν τα σύνορα με διαρκώς αυξανόμενο αριθμό. Οι τελευταίες εκτιμήσεις μιλούσαν για 1,8 εκατ. Ουκρανούς που πέρασαν στην Πολωνία, ανάμεσά τους και εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά.
Μια διέξοδο από τον τρόμο και το στρες του πολέμου με τα «όπλα» της λογοτεχνίας έρχεται να προσφέρει η πρωτοβουλία του λογοτεχνικού ιδρύματος της Πολωνίας, Fundacja Powszechnego Czytania, το οποίο προσπαθεί να ανακουφίσει το ψυχολογικό τραύμα των παιδιών προσφέροντάς τους βιβλία.
Από την έναρξη του πολέμου η συγγραφέας, εκδότρια και πρόεδρος του πολωνικού ιδρύματος, Μαρία Ντέσκου, ξεκίνησε μια προσπάθεια συγκέντρωσης χρημάτων. Στόχος ήταν να αγοράσει το ίδρυμα βιβλία και να τα στείλει στους χώρους συγκέντρωσης των Ουκρανών προσφύγων. «Ηταν ξεκάθαρο για μένα ότι θα έρχονταν χιλιάδες μικρά παιδιά από την Ουκρανία στην Πολωνία, και είναι γνωστά από έρευνες η σημασία και ο ρόλος των βιβλίων στην ψυχολογική σταθερότητα των παιδιών και στη μείωση του στρες, ειδικά σε καταστάσεις κρίσεων, όπως η τωρινή», λέει στην «Κ» η κ. Ντέσκου.
Μέσα στις επόμενες μέρες η Μαρία Ντέσκου περιμένει να περάσουν τα σύνορα τα πρώτα 25.000 παιδικά βιβλία Ουκρανών εκδοτών που θα διανεμηθούν εκεί όπου υπάρχουν παιδιά πρόσφυγες. Ακόμη 20.000 βιβλία στην ουκρανική γλώσσα τυπώθηκαν πριν από λίγες μέρες δωρεάν από Πολωνούς εκδότες, οι οποίοι πήραν τα αρχεία των βιβλίων από τους Ουκρανούς συναδέλφους τους. Οπως μας λέει η κ. Ντέσκου, η επικοινωνία με τους εκδότες στη γειτονική χώρα δεν ήταν καθόλου εύκολη λόγω των συνεχόμενων βομβαρδισμών. «Στα ηλεκτρονικά μηνύματα που τους στέλναμε, παίρναμε πολλές φορές την απάντηση ότι δεν μπορούν να στείλουν βιβλία επειδή πολεμούν. Με τα χρήματα που προσπαθούμε να συγκεντρώσουμε θέλουμε να βοηθήσουμε οικονομικά και τους εκδότες που μας έστειλαν βιβλία και όσους δεν μπόρεσαν είτε επειδή είναι στον πόλεμο ή επειδή καταστράφηκαν οι αποθήκες τους», σημειώνει.
Μέσα στις τρεις εβδομάδες του πολέμου η πρωτοβουλία του ιδρύματος γίνεται ολοένα και πιο ορατή. Αρχικά οι εκδότες που ανταποκρίθηκαν από την Πολωνία έστειλαν στα σύνορα χιλιάδες βιβλία ζωγραφικής και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων στα πολωνικά, μιας και η γλώσσα δεν ήταν εμπόδιο σε αυτή την περίπτωση. Λίγες μέρες μετά ένας Ισπανός εκδότης έστειλε επίσης βιβλία, μια εικονογράφος από την Αμερική, η Σόφι Μπλάκαλ, ζωγράφισε ένα σχέδιο ειδικά για την πρωτοβουλία, οι διεθνείς ενώσεις βιβλίου και εκδοτών άρχισαν να ανταποκρίνονται και εκείνες με τη σειρά τους.
Το ίδρυμα Fundacja Powszechnego Czytania ιδρύθηκε το 2018 με στόχο να αυξήσει το χαμηλό ποσοστό φιλαναγνωσίας στην Πολωνία, που τώρα καταγράφει την ανάγνωση μόλις ενός βιβλίου ετησίως για τους περισσότερους. Τα αίτια, μας λέει η κ. Ντέσκου, βρίσκονται στην καταστροφή που υπέστη η εκδοτική βιομηχανία και οι βιβλιοθήκες της χώρας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η ίδια δεν θέλει να γίνει το ίδιο και στην Ουκρανία. «Η ανάγνωση βιβλίων συνδέεται με τη δημοκρατία, την καινοτομία, την οικονομία, τις επιστήμες, με τα πάντα. Θέλουμε να περιορίσουμε το κενό που θα δημιουργηθεί στον εκδοτικό κόσμο της Ουκρανίας ώστε να μην ξεκινήσουν μετά από το μηδέν».
Πληροφορίες για την καμπάνια στο https://fpc.org.pl.
