Ο ρόλος των κυπριακών βιβλιοθηκών σήμερα

Η 3η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Λεμεσού (Limassol International Book Fair) ανοίγει τις πύλες του και φέτος στους Χαρουπόμυλους Λανίτη στη Λεμεσό από τις 22 έως τις 24 Νοεμβρίου και θα αποτελέσει για ακόμη μία χρονιά σημείο συνάντησης των επαγγελματιών του βιβλίου με συμμετοχές από την Κύπρο, την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον αραβικό κόσμο. Η Έκθεση θα κηρύξει την έναρξη των εργασιών της στις 22 Νοεμβρίου με το ολοήμερο διεθνές επαγγελματικό συνέδριο στους χώρους της Έκθεσης. Οι πρωινές συνεδρίες της Έκθεσης, την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου είναι αφιερωμένες στις βιβλιοθήκες, όπου θα συζητηθούν ενδιαφέροντα θέματα, όπως ο ρόλος των κυπριακών βιβλιοθηκών σήμερα, και πώς αυτός διαδραματίζεται από τις Εθνικές Βιβλιοθήκες, αλλά και ποια είναι σήμερα τα κατάλληλα εργαλεία που είναι απαραίτητα ώστε ο ρόλος τους αυτός να είναι αποτελεσματικός (προώθηση ψηφιακών δεξιοτήτων, βιώσιμη ανάπτυξη κ.ά.).

Στο πλαίσιο των συζητήσεων αυτών διοργανώνεται και στρογγυλό τραπέζι με θέμα τον σύγχρονο ρόλο των Εθνικών Βιβλιοθηκών, όπου η Λίνα Κασσιανίδου, υφυπουργός Πολιτισμού, ο Ανδρέας Αποστόλου, βουλευτής, Επιτροπή Παιδείας, η Χρύσα Νικολάου, γενική διευθύντρια, Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, ο Ανδρέας Κ. Ανδρέου (Καπανδρέου), υπεύθυνος Τομέα Συστημάτων και Τεχνολογιών Πληροφόρησης, Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Κύπρου και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, με συντονιστή τον δημοσιογράφο Γιώργο Σαββινίδη θα κληθούν να τοποθετηθούν στις ενότητες 1) Ο σύγχρονος ρόλος των Εθνικών Βιβλιοθηκών και το παράδειγμα της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, 2) Σχεδιασμός, προκλήσεις και προοπτικές για την Κυπριακή Βιβλιοθήκη και 3) Προοπτικές συνεργασίας και συνέργειες για τη διατήρηση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς Ελλάδας και Κύπρου. Πιο συγκεκριμένα, από τις 9 το πρωί έως τη 1 το μεσημέρι, το Συνέδριο θα φιλοξενήσει ομιλίες και συζητήσεις για τον σύγχρονο ρόλο των εθνικών βιβλιοθηκών και της Κυπριακής Βιβλιοθήκης και τη σημασία των κυπριακών βιβλιοθηκών για την προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης και για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ενώ θα απονεμηθεί το βραβείο «Κυπριακές Βιβλιοθήκες» στη μνήμη του Φίλιππου Τσιμπόγλου (1956-2023), διευθυντή της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου (1999-2014), γενικού διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος (2014-2023).

Η Κυπριακή Βιβλιοθήκη

Σχετικά με τη δεύτερη ενότητα, τις προκλήσεις και τις προοπτικές για την Κυπριακή Βιβλιοθήκη, ο Χάρης Ιωαννίδης, εκδότης και μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Κυπριακής Βιβλιοθήκης λέει στην «Κ» πως οι κατικές βιβλιοθήκες αποτελούν πυλώνα πολιτισμού και γνώσης σε κάθε σύγχρονη κοινωνία, με πολυδιάστατο ρόλο και τονίζει πως η Κυπριακή Κρατική Βιβλιοθήκη δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. «Ωστόσο, για δεκαετίες, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες, η υλοποίηση αυτού του σημαντικού έργου παραμένει ανεκπλήρωτη, αποτέλεσμα μιας συστημικής αδιαφορίας για επένδυση στον πολιτισμό. Είναι καιρός να αναγνωρίσουμε πως μια τέτοια επένδυση παράγει έργο και πλούτο που ωφελούν γενιές». Ερωτώμενος ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος μιας κρατικής βιβλιοθήκης λέει: «Η Κρατική Βιβλιοθήκη επιτελεί πολλαπλούς ρόλους. Πρωταρχικός είναι η καταγραφή της εθνικής βιβλιογραφίας, συγκεντρώνοντας και τεκμηριώνοντας όλες τις εκδόσεις της χώρας. Με ολοκληρωμένες διαδικασίες καταλογογράφησης, διασφαλίζει μια αξιόπιστη βάση δεδομένων για τη συλλογική πνευματική παραγωγή» και συμπληρώνει πως η μία κρατική βιβλιοθήκη λειτουργεί ως συντονιστικός φορέας για τις βιβλιοθήκες της χώρας, ελέγχει, καθοδηγεί και εναρμονίζει τη λειτουργία τους, προωθώντας πρότυπα, εκπαιδεύοντας προσωπικό και διευκολύνοντας τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Μέσω σύγχρονων ψηφιακών συστημάτων, παρέχει άμεση πρόσβαση σε βιβλιογραφικά δεδομένα για ερευνητές, φοιτητές και πολίτες, τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Ο κ. Ιωαννίδης λέει επίσης πως η διεθνής βιβλιογραφική δικτύωση είναι επίσης κομβική, αφού μέσω συνεργασιών με άλλες εθνικές βιβλιοθήκες, διευκολύνει την πρόσβαση σε ξενόγλωσσες εκδόσεις και ενισχύει την παγκόσμια διάχυση της γνώσης. Σημαντικό είναι και το στοιχείο που αναφέρει ο κ. Ιωαννίδης, για το ότι οι Κρατικές Βιβλιοθήκες προωθούν τη βιβλιοφιλία μέσω εκθέσεων, εκπαιδευτικών δράσεων και συναντήσεων με συγγραφείς, καλλιεργώντας την αγάπη για την ανάγνωση, ειδικά στις νεότερες γενιές και προσθέτει πως σημαντικός είναι και ο ρόλος της στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, μιας και με τη δημιουργία ψηφιακών αρχείων, διασφαλίζει τη συλλογή και τεκμηρίωση χειρογράφων και άλλων ιστορικών εγγράφων.

Ο κ. Ιωαννίδης τονίζει, κλείνοντας, πως ο πολιτισμικός πλούτος της Κύπρου δεν πρέπει να παραμένει ανεκμετάλλευτος και δεν πρέπει να χάνεται σε αποθήκες και υπόγεια και λέει χαρακτηριστικά: «Μια σύγχρονη Κρατική Βιβλιοθήκη με σωστές υποδομές και ξεκάθαρους στόχους μπορεί να αποτελέσει ζωτικό πνευματικό οργανισμό που υπηρετεί τον πολιτισμό, τη γνώση, την πληροφόρηση και τον τόπο» και τονίζει πως ο χρόνος για αναβολές έχει τελειώσει: «Η Κυπριακή Κρατική Βιβλιοθήκη δεν πρέπει να παραμείνει ένα διαρκές σχέδιο επί χάρτου. Είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθούν οριστικές και σωστές αποφάσεις, με όραμα και δέσμευση για την υλοποίηση ενός έργου που θα τιμά τον πολιτισμό μας και θα επενδύει στο μέλλον της γνώσης. Η ίδρυση μιας σύγχρονης, λειτουργικής και καλά σχεδιασμένης Βιβλιοθήκης δεν είναι πολυτέλεια, αλλά βασική υποχρέωση προς την κοινωνία και τις επόμενες γενιές.

Νέο νομικό πλαίσιο

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» σε πρόσφατη συνάντηση μεταξύ της υφυπουργού Πολιτισμού Λίνας Κασσιανίδου, με τη νέα Συμβουλευτική Επιτροπή της Κυπριακής Βιβλιοθήκης, τον ανταλλάχθηκαν απόψεις για τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του υφυπουργείου Πολιτισμού αναφορικά με την Κυπριακή Βιβλιοθήκη, και παράλληλα συζητήθηκε ο σχεδιασμός νέου κτηρίου της. Μάλιστα, στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν το θέμα της αναθεώρησης του νομικού πλαισίου της Βιβλιοθήκης και τα περαιτέρω βήματα που θα ακολουθήσουν σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή. Όπως είχε δηλώσει σε συνέντευξή της στην Καθημερινή της Κυριακής, τον Σεπτέμβριο του 2024, η κα Κασσιανίδου είχε δηλώσει πως είναι αποφασισμένη να προχωρήσουν όλα όσα αφορούν την Κυπριακή Βιβλιοθήκη.

Πληροφορίες

Το Σάββατο 23 και την Κυριακή 24 Νοεμβρίου η 3η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Λεμεσού θα υποδεχτεί τους αναγνώστες με 112 εκθέτες και 120 εκδηλώσεις στους Χαρουπόμυλου Λανίτη στη Λεμεσό.

Περισσότερες πληροφορίες: www.limassolbookfair.com