Του Παύλου Νεοφύτου
Τους συμβολισμούς της συνάντησης Μπάιντεν – Χριστοδουλίδη και τα μηνύματα, τα οποία στάλθηκαν προς την τουρκική πλευρά τη δεδομένη χρονική στιγμή, έχει πλέον καταγράψει η ελληνοκυπριακή πλευρά, απομονώνοντας τη μία από τις δύο βασικές θεματικές της συνάντησης, που ήταν το Κυπριακό. Η συζήτηση δεν έγινε υπό τη λογική «Κυπριακό και τι θα κάνουμε», αλλά με τον γενικό τίτλο «ο ρόλος της Κύπρου στην περιοχή – τι κάνει, τι μπορεί να κάνει – και το Κυπριακό», όπως ανέφερε πηγή από το Προεδρικό, η οποία συμμετείχε στην αποστολή στις ΗΠΑ. Και τα δύο θέματα συζητήθηκαν ξεχωριστά και η σύνδεση τους έγινε από τον ίδιο τον αμερικανό Πρόεδρο, όταν έκανε την αναφορά στην ανάγκη ανεξαρτησίας της Κύπρου, για να μπορέσει να συνεχίσει να έχει –ακόμη και να ενισχύσει- τον περιφερειακό της ρόλο. «Αν η μετεξέλιξη πρέπει να είναι ένα κράτος, το οποίο έχει αυτή την αυτονομία και ανεξαρτησία, για να μπορεί να κάνει αυτές κινήσεις, όπως ο ανθρωπιστικός διάδρομος προς τη Γάζα, χωρίς να παραλύει η διαδικασία λήψης των αποφάσεων ή να υπάρχει ένας τρίτος, ο οποίος να ασκεί επιρροή, αυτό είναι πολύ σημαντικό στοιχείο, που αγγίζει και την ουσία του Κυπριακού», εξήγησε η ίδια πηγή.
Πώς μπορούν να βοηθηθούν οι εξελίξεις
Στο ερώτημα πώς συνδέεται η συνάντηση Μπάιντεν – Χριστοδουλίδη με το Κυπριακό και πώς μπορεί να βοηθήσει στη συνέχεια των προσπαθειών επίλυσης του Κυπριακού, διπλωματική πηγή καταγράφει τρία δεδομένα:
- Από άποψη συμβολισμού, η επίσημη αμερικανική ανακοίνωση για τη συνάντηση Μπάιντεν – Χριστοδουλίδη έγινε την Τρίτη, 29 Οκτωβρίου. Αν δει κάποιος τον χρονισμό, είναι η εθνική ημέρα της Τουρκίας, κάτι που η Άγκυρα -μπορεί όχι η ελληνοκυπριακή πλευρά- αντιλαμβάνεται ως μήνυμα.
- Ένας βασικός στρατηγικός παίκτης στην περιοχή και εκ των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ κόβει την όποια κουβέντα της συζήτησης γύρω από την τουρκική επιχειρηματολογία για λύση δύο κρατών. Αυτή τη χρονική στιγμή πού οι πλευρές βρίσκονται στο μεταβατικό στάδιο για συναντήσεις, το μήνυμα είναι πολύ συγκεκριμένο με αποδέκτη την τουρκοκυπριακή ηγεσία και την Τουρκία.
- Έχει προκύψει έντονη πολιτική αντίδραση στο εσωτερικό της Τουρκίας, τόσο για το γεγονός της συνάντησης όσο και για τα μηνύματα. Εκφράζεται αμφιβολία για την πολιτική που ακολουθεί ο Ερντογάν στο Παλαιστινιακό και για τις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις.
Μία συστημική αντίδραση
Διά των δηλώσεων του Προέδρου Μπάιντεν, κατά τη συνάντηση της Τετάρτης με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, στάλθηκαν τα μηνύματα των ΗΠΑ προς την Άγκυρα και τους Τ/κ, όπως θεωρεί η ελληνοκυπριακή κυπριακή πλευρά, ενώ το επόμενο καίριο ερώτημα για αυτή είναι εάν αυτά τα μηνύματα θα έχουν θετικό αποτέλεσμα, κάτι το οποίο ελπίζει.
Μετά τις επαφές στην Ουάσιγκτον, η βεβαιότητα που επικρατεί στην ελληνοκυπριακή πλευρά είναι αυτή για τη δημιουργία πλέον μίας συστημικής αντίδρασης, υπό την έννοια ότι μετά τη ρητή αναφορά Μπάιντεν στο συμφωνημένο πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, πρακτικά ο Αμερικάνος πρέσβης θα κληθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, ο οποίος θα ζητήσει ενημέρωση για το τι σημαίνει η δήλωση του Αμερικανού Προέδρου, ενώ το ίδιο αναμένεται να γίνει και στη Νέα Υόρκη, στο επίπεδο των μόνιμων αντιπροσωπειών στον ΟΗΕ.
Τη συγκεκριμένη αναμενόμενη εξέλιξη, διπλωματική πηγή την τοποθετεί στις προσπάθειες που καταβάλλει η Κυπριακή Δημοκρατία να στέλνονται προς την Άγκυρα τα μηνύματα από σημαντικές χώρες και να της ασκείται πίεση, ώστε ο μηχανισμός της κάθε σημαντικής χώρας να εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση και να της ασκείται πίεση. Τα όσα λέχθηκαν για το Κυπριακό στον Λευκό Οίκο δεν είναι μηνύματα, τα οποία ένα σύστημα διπλωματίας μίας χώρας αφήνει να περνάνε απρατήρητα, τόνισε η ίδια πηγή, σημειώνοντας ότι σε απάντηση που αναμένεται να δώσει ο Αμερικανός διπλωμάτης προς το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας, δεν θα μπορέσει να απομακρυνθεί από τη γραμμή που του δόθηκε ήδη δημόσια από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Άρα υπάρχει μία ενίσχυση αυτού του μηνύματος, υπογράμμισε.
Την ίδια ώρα στην ελληνοκυπριακή πλευρά διατηρείται συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς τη δεδομένη χρονική στιγμή κανείς δεν μπορεί να πει ότι διά μαγίας η Τουρκία θα αλλάξει τη στάση της. Εκείνο όμως που μπορεί να λεχθεί είναι ότι ασκείται μία μορφή πίεσης προς την Άγκυρα προς αυτή την κατεύθυνση.
