Του Αντρέα Κημήτρη
«Είμαστε στα βήματα ενός νέου Ελσίνκι» δηλώνει σε συνέντευξη στην «Κ» ο αναπληρωτής κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Αντωνίου. Η στρατηγική μας, αναφέρει, κινείται σε εκείνο το πλαίσιο προσαρμοσμένη στα σημερινά δεδομένα. Θέλουμε να δούμε, λέει, τα δικά μας συμφέροντα να τέμνονται με αυτά της Τουρκίας, όπως συνέβη το 1999. Συζητώντας στον απόηχο της πρώτης συνάντησης των δύο ηγετών μετά την άτυπη διευρυμένη διάσκεψη στη Γενεύη, ο κ. Αντωνίου επισημαίνει ότι η Τουρκία ιεραρχεί ως βασική προτεραιότητα την ένταξή της στην Ε.Ε. και σημειώνει πως θα αξιοποιήσουμε αυτή τη στρατηγική της επιδίωξη για να υπηρετήσουμε την επίλυση του Κυπριακού. Τονίζει ότι έχουμε μεταφέρει απευθείας στην Τουρκία το μήνυμα ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε σοβαρά τη βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων, αρκεί να γίνουν βήματα και στο Κυπριακό.
–Τι κρατάμε από την πρώτη συνάντηση των δύο ηγετών μετά τη Γενεύη;
–Έγιναν μικρά αλλά σημαντικά βήματα. Υπάρχουν συγκεκριμένα παραδοτέα, όπως για παράδειγμα η σύσταση της δικοινοτικής επιτροπής για τη νεολαία, η συνεννόηση για νέα συνάντηση πριν από το Πάσχα και η ανακοίνωση για τον διορισμό απεσταλμένου του γενικού γραμματέα.
–Ποια είναι η πρόοδος που διαπιστώνει ο Πρόεδρος στο θέμα των οδοφραγμάτων;
–Ο κ. Τατάρ φαίνεται να μην είναι τόσο απόλυτος και αρνητικός για τα οδοφράγματα όσο ήταν μέχρι τώρα.
–Είπε δηλαδή ότι μπορεί να δεχθεί διάνοιξη σημείων διέλευσης σε Κόκκινα και Αθηένου;
–Όχι δεν το είπε κατ’ αυτό τον τρόπο, αλλά πλέον τα συζητά, ενώ μέχρι τώρα τα απέρριπτε κατηγορηματικά. Βλέπουμε μια μικρή διαφοροποίηση, που μπορεί να αποδειχθεί σημαντική.
–Τέθηκε θέμα διάνοιξης διόδων για πεζούς;
–Υπάρχει στο τραπέζι η ιδέα να ανοίξουν δίοδοι για πεζούς στην εντός των τειχών Λευκωσία, κάτι που η δική μας πλευρά αντικρίζει θετικά.
–Μπορεί να εγκαταλειφθεί το πακέτο των τεσσάρων σημείων διέλευσης και να γίνει προσπάθεια διάνοιξης αυτών των διόδων, ώστε να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα ενόψει της διάσκεψης Ιουλίου;
–Η προσπάθεια για τα οδοφράγματα δεν θα εγκαταλειφθεί, αλλά αν δούμε ότι η διάνοιξη αυτών των διόδων είναι πιο εφικτή και πιο γρήγορα υλοποιήσιμη, μπορούμε να προχωρήσουμε μέχρι να διαμορφωθούν οι συνθήκες για να πάμε στα υπόλοιπα.
–Πόσες διόδους αφορά η συζήτηση;
–Γίνεται λόγος για μία, ενδεχομένως και δεύτερη.
–Υπάρχει συμφωνία;
–Όχι, δεν είμαστε σε αυτό το στάδιο.
–Στο θέμα της ενέργειας, πώς θα μπορούσε να ξεπεραστεί η απαίτηση της τ/κ πλευράς να συνδεθεί το φωτοβολταϊκό πάρκο που θα γίνει στη νεκρή ζώνη με το δικό της σύστημα;
–Δεν συζητούμε οτιδήποτε παραπέμπει σε λογική δύο κρατών και σε στάτους συνεργασίας μεταξύ δύο ξεχωριστών κυριαρχικών οντοτήτων. Συνεπώς, για να προχωρήσει το θέμα του φωτοβολταϊκού πάρκου στη νεκρή ζώνη, η τ/κ πλευρά πρέπει να δεχθεί ότι η παραγόμενη ενέργεια θα πηγαίνει στο σύστημα της ΑΗΚ και από εκεί θα διοχετεύεται στα κατεχόμενα το ποσοστό που τους αναλογεί.
–«Κλείδωσε» ο διορισμός της κας Ολγκίν ως προσωπικής απεσταλμένης του κ. Γκουτέρες;
–Από την πληροφόρηση που έχουμε θεωρούμε ότι αυτό είναι το επικρατέστερο σενάριο. Υπενθυμίζω πως, όταν είχε ολοκληρωθεί η πρώτη της αποστολή στην Κύπρο, είχαμε προσπαθήσει να ανανεωθεί η σύμβασή της, όμως δεν δέχθηκε ο κ. Τατάρ. Αυτή τη φορά θέλουμε να υπάρξουν συγκεκριμένα παραδοτέα μέχρι τη διάσκεψη Ιουλίου.
–Είναι δεδομένη η διάσκεψη Ιουλίου ή η πραγματοποίησή της θα εξαρτηθεί από το αν θα υπάρξουν αποτελέσματα μέχρι τότε;
–Από τη στιγμή που έχει ανακοινωθεί από τον γ.γ., θεωρούμε ότι θα γίνει.
–Η κυβέρνηση έχει πληροφορηθεί το περιεχόμενο της έκθεσης της κας Ολγκίν μετά την πρώτη της αποστολή στην Κύπρο;
–Επισήμως όχι, έχουμε κάποιες ενδείξεις.
–Έχει λεχθεί ότι μία από τις βασικές της εισηγήσεις είναι ο διαχωρισμός των σημείων του πλαισίου Γκουτέρες σε ενότητες. Συμφωνείτε με αυτή την προσέγγιση;
–Το πλαίσιο Γκουτέρες είναι μέρος του διαπραγματευτικού κεκτημένου και ως έχει το δεχόμαστε επί της αρχής, όμως είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε κάποια θέματα που παραμένουν ανοιχτά.
–Μιλήσατε για αλλαγή στη στάση Τατάρ. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται;
–Δύο χρόνια πριν, ο κ. Τατάρ έλεγε ότι δεν συνομιλεί με τον κ. Χριστοδουλίδη αν δεν ικανοποιηθούν τα λεγόμενα τρία «Α», απευθείας εμπόριο, πτήσεις και επαφές. Εμείς λέγαμε ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. Στη συνέχεια αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί. Είχαμε τον διορισμό της απεσταλμένης, την έναρξη των συναντήσεων, το δείπνο στη Νέα Υόρκη, την πρόσφατη άτυπη πενταμερή στη Γενεύη και το Κυπριακό τέθηκε σε μια διαδικασία με στόχο να ξαναμπεί στις ράγες των διαπραγματεύσεων. Θεωρούμε ότι πίσω από τον Τατάρ είναι η Τουρκία.
–Και αυτή η αλλαγή θεωρείτε ότι στέλνει μήνυμα για αλλαγή στις προθέσεις της Τουρκίας;
–Πίσω από την αλλαγή στάσης του κ. Τατάρ, βλέπουμε μια διαπραγματευτική ευελιξία από πλευράς Τουρκίας.
–Υπάρχει ο κίνδυνος αυτή τη στιγμή στο Κυπριακό να βρεθούμε να συζητούμε για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, να χάσουμε τη μεγάλη εικόνα και η Τουρκία να μείνει εκτός κάδρου;
–Δεν θα συζητούμε ΜΟΕ που υπονομεύουν την προσπάθεια επιστροφής σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, αλλά μέτρα που λειτουργούν ως κίνητρο για λύση. Θεωρούμε ότι η Τουρκία είναι στο κάδρο από τη στιγμή που η ευρωπαϊκή της προοπτική περνά μέσα και από την Κυπριακή Δημοκρατία.
–Πώς θα αξιοποιήσουμε τη συγκυρία στις ευρωτουρκικές σχέσεις;
–Η Τουρκία έχει δηλώσει στο ανώτατο επίπεδο ότι ιεραρχεί ως βασική προτεραιότητα την ένταξή της στην Ε.Ε. Θα αξιοποιήσουμε αυτή τη στρατηγική της επιδίωξη για να υπηρετήσουμε την επίλυση του Κυπριακού. Είμαστε στα βήματα ενός νέου Ελσίνκι, αν μου επιτρέπεται ο όρος, και όπως γνωρίζετε, θέλουμε να δούμε τα δικά μας συμφέροντα να τέμνονται με αυτά της Τουρκίας, όπως συνέβη το 1999. Η στρατηγική μας κινείται σε εκείνο το πλαίσιο προσαρμοσμένη στα σημερινά δεδομένα, τα οποία ασφαλώς διαφέρουν κατά πολύ. Η πιο δραστική αλλαγή είναι ότι πλέον η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλήρες και ισότιμο μέλος της Ε.Ε. Έχουμε μεταφέρει απευθείας στην Τουρκία το μήνυμα ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε σοβαρά τη βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων, αρκεί να γίνουν βήματα και στο Κυπριακό.
–Αυτό έγινε στη συνάντηση Χριστοδουλίδη-Φιντάν στη Γενεύη;
–Μεταφέρεται με κάθε ευκαιρία και σε κάθε επίπεδο, μέσω της Ελλάδας και άλλων συνομιλητών μας που έχουν επαφές με την Άγκυρα. Αυτό έγινε ξεκάθαρο, μεταξύ άλλων και στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Απριλίου.
Απαντά για Αννίτα, Στέφανο, Νικόλα, Προύντζο και Οδυσσέα
Σχολιάζοντας την επιβολή δασμών από τον Τραμπ, ο κ. Αντωνίου αναφέρει ότι το υπ. Οικονομικών επεξεργάζεται διάφορα σενάρια ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι, γιατί αυτή η κατάσταση δεν αποκλείεται να επηρεάσει την Ευρώπη και κατ’ επέκταση και εμάς.
–Οι ανακοινώσεις Τραμπ για την επιβολή δασμών ανατρέπουν τις ισορροπίες στο παγκόσμιο εμπόριο. Έχουμε υπολογίσει πώς θα μας επηρεάσουν;
–Δημιουργείται μια αναστάτωση σε παγκόσμιο επίπεδο και τις επιπτώσεις δεν μπορούμε να τις υπολογίσουμε σε αυτή τη φάση. Εδώ και βδομάδες το υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζεται διάφορα σενάρια ώστε να είμαστε προετοιμασμένοι, γιατί σε κάθε περίπτωση αυτή η κατάσταση δεν αποκλείεται να επηρεάσει την Ευρώπη και κατ’ επέκταση και εμάς.
–Μας ανησυχεί αν από τη γενικότερη συμπεριφορά του Αμερικανού προέδρου θα επηρεαστεί και το επίπεδο των σχέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας με τις ΗΠΑ;
–Η στρατηγική σχέση της Κύπρου με τις ΗΠΑ είναι θεμελιωμένη σε στέρεο υπόβαθρο, διότι υπηρετεί αμοιβαία καλώς νοούμενα συμφέροντα και έτσι δεν μας ανησυχεί ότι θα έχουμε δραστικές μεταβολές, όμως, υπάρχει προβληματισμός για τις σχέσεις ΗΠΑ-Ε.Ε.
–Η πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αννίτα Δημητρίου ζητεί σύγκληση Εθνικού Συμβουλίου για το υδατικό. Γιατί επιλέχθηκε να απαντήσει η υπουργός Γεωργίας και όχι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας;
–Η επιστολή εστάλη από την υπουργό εκ μέρους του Προέδρου λόγω της απουσίας του στο εξωτερικό. Αν θα συγκληθεί ή όχι Εθνικό Συμβούλιο για το υδατικό είναι θέμα του Προέδρου.
–Ο γ.γ. του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου διαμαρτυρήθηκε πρόσφατα ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλάει στο τηλέφωνο με τους κυνηγούς, αλλά δεν απαντά στις επιστολές του για σημαντικά ζητήματα.
–Θα δοθεί απάντηση και στην επιστολή του κ. Στεφάνου. Σε κάθε περίπτωση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν αρνήθηκε σε κανένα πολιτικό αρχηγό να συζητήσει μαζί του.
–Θα διευθετηθεί κάποια συνάντηση;
–Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όποτε κρίνει ότι πρέπει να ανταποκριθεί σε αίτημα για συνάντηση το κάνει.
–Και ο δήμαρχος Λευκωσίας Χαράλαμπος Προύντζος έθεσε θέμα ότι ζήτησε συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά δεν έλαβε απάντηση.
–Ισχύει το ίδιο. Όταν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θέμα ή αίτημα για συνάντηση, τότε πρώτα παραπέμπεται στο αρμόδιο υπουργείο ή υπουργεία για να γίνεται καλύτερη προετοιμασία και να είμαστε πιο αποτελεσματικοί ώστε η συζήτηση να γίνεται ουσιαστική.
–Ο Πρόεδρος όμως πάει σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, εγκαίνια κτλ. Δεν βρίσκει χρόνο να δει τον αρχηγό του ΑΚΕΛ και τον δήμαρχο της πρωτεύουσας; Είναι διαφορετικό από το να δουν τον υπουργό.
–Ο Πρόεδρος προσπαθεί να ανταποκρίνεται σε προσκλήσεις που του απευθύνουν οργανωμένα σύνολα, εκπρόσωποι θεσμών και άτομα από την κοινωνία των πολιτών. Ανάμεσά τους περιλαμβάνεται και ο ηγέτης του ΑΚΕΛ αλλά και ο δήμαρχος της Πρωτεύουσας, για τους οποίους με ρωτήσατε εάν δεν βρίσκει χρόνο να τους δει. Όχι μόνον δεν τους απαξιώνει, αλλά με προθυμία τούς τιμά με την παρουσία του ή μέσω εκπροσώπων του, όταν αδυνατεί να παραστεί ο ίδιος. Σας το λέω μετά λόγου γνώσεως και σας καλώ να τους ρωτήσετε.
–Πρόσφατα ο Νικόλας Παπαδόπουλος είπε ότι το ΔΗΚΟ στηρίζει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και την κυβέρνηση, αλλά δεν δίνει λευκή επιταγή. Πώς το εισπράξατε αυτό;
–Σημειώνουμε με ικανοποίηση ότι ο κ. Παπαδόπουλος εξήρε τη δουλειά που γίνεται αυτά τα δύο χρόνια από την παρούσα κυβέρνηση. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ποτέ δεν ισχυρίστηκε ότι έλαβε λευκή επιταγή από κάποιο κόμμα. Έλαβε εντολή από το εκλογικό σώμα στη βάση του προγράμματος διακυβέρνησης, το οποίο η κυβέρνηση υλοποιεί.
–Λέει όμως ότι κατατίθενται νομοσχέδια από την κυβέρνηση με τα οποία το ΔΗΚΟ διαφωνεί και ότι αυτό δεν πρέπει να ξαναγίνει στο μέλλον.
–Η κάθε πολιτική δύναμη έχει την αυτονομία της και την ελευθερία να επικροτεί ή να επικρίνει, να συμφωνεί ή να διαφωνεί, όμως, η κυβέρνηση έχει την ευθύνη των αποφάσεων και τα πράγματα πρέπει να προχωρούν ακόμη και εάν υπάρχουν διαφορετικές θέσεις.
–Το μήνυμα είναι ότι εναπόκειται πλέον στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να βελτιώσει τη συνεργασία.
–Αναγνωρίζουμε την ανάγκη για αναβάθμιση της συνεργασίας, αλλά σίγουρα αυτή η προσπάθεια δεν μπορεί να είναι μονόπλευρη.
–Πώς βλέπει η κυβέρνηση την πτώση των ποσοστών των κομμάτων που τη στηρίζουν;
–Πτώση καταγράφεται στα ποσοστά όλων των κομμάτων πλην του ΕΛΑΜ, συνεπώς, δεν είναι δόκιμο να λέμε ότι η πτώση των ποσοστών αυτών των κομμάτων οφείλεται στη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση, διότι πτώση καταγράφουν και κόμματα της αντιπολίτευσης.
–Πώς η κυβέρνηση προσεγγίζει τις βουλευτικές εκλογές, που θεωρούνται ορόσημο για τις ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό;
–Κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι σημαντική, όμως είναι κάπως θεωρητικό να λέμε ότι όλα θα εξαρτηθούν από εκείνο το αποτέλεσμα. Μας ανησυχεί η πρόωρη προεκλογική περίοδος και η πόλωση που ενδεχομένως να επιδιωχθεί από όσους επιζητούν συσπείρωση ακόμη και μέσω λαϊκισμού.
–Η διαφαινόμενη είσοδος του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στην πολιτική εκλαμβάνεται ως απειλή από τον κ. Χριστοδουλίδη;
–Ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να πολιτευθεί και είναι όλοι καλοδεχούμενοι στην πολιτική αρένα. Εμείς δεν προσωποποιούμε αυτά τα ζητήματα.
