Του Παύλου Νεοφύτου
Έχοντας υπόψη ότι το στεγαστικό γίνεται ασφυκτικά πιεστικό ζήτημα για τη μεγάλη πλειονότητα της κοινωνίας, η Βουλή ανοίγει τη συζήτηση για τις συνέπειες από τους ρυθμούς με τους οποίους αυξάνεται η αγορά ακίνητης ιδιοκτησίας από πολίτες τρίτων χωρών. Το θέμα ενέγραψαν για την Πέμπτη τα μέλη της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εσωτερικών και ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Κουκουμάς, με σκοπό να γίνει μία χαρτογράφηση της κατάστασης, να συζητηθούν οι επιπτώσεις που έχει το φαινόμενο στην αγορά ακινήτων και συνολικά στην κοινωνία, αλλά και να εξεταστεί το νομοθετικό πλαίσιο άλλων ευρωπαϊκών κρατών ως προς την αγορά ακίνητης ιδιοκτησίας από ξένους πολίτες. Στην ατζέντα θα βρεθεί επίσης το πρόγραμμα με τις χρυσές βίζες, δηλαδή της χορήγησης σε ξένους μόνιμης διαμονής στην Κύπρο έναντι αγοράς ακινήτων, ένα πρόγραμμα που συνεχίζεται μετά τον τερματισμό του προγράμματος με τα χρυσά διαβατήρια.
Χαρτογράφηση
«Το ΑΚΕΛ πήρε την πρωτοβουλία για εγγραφή του θέματος στην Επιτροπή Εσωτερικών, γιατί οι ρυθμοί και οι διαστάσεις που παίρνει η αγορά ακίνητης ιδιοκτησίας από πολίτες τρίτων χωρών, απαιτούν να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση. Πρόκειται άλλωστε για ένα φαινόμενο που όλη η κοινωνία βλέπει και συζητά, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού συστήματος το προσπερνά», δήλωσε στην «Κ» ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γιώργος Κουκουμάς. Το πρώτο που θεωρεί ότι χρειάζεται για μία τέτοια συζήτηση είναι η χαρτογράφηση της κατάστασης. «Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία για αγοραπωλητήρια έγγραφα για την περίοδο Ιανουαρίου - Οκτωβρίου 2024, το 40% των ακινήτων για τα οποία κατατέθηκαν αγοραπωλητήρια έγγραφα αφορούν φυσικά πρόσωπα μη Κύπριους. Οι πραγματικές διαστάσεις βέβαια είναι μάλλον πολύ μεγαλύτερες, διότι σε αυτά τα στοιχεία δεν συνυπολογίζονται οι εταιρείες ξένων που έχουν εγγραφεί στην Κύπρο. Συνεπώς, θα ζητήσουμε από το υπουργείο Εσωτερικών να αναλύσει και να επεξεργαστεί τα στοιχεία του, ώστε να έχουμε την πραγματική εικόνα», είπε.
Πέραν των 35 χιλιάδων ακίνητα πωλήθηκαν από το 2021 μέχρι το 2024 σε αλλοδαπούς, Ευρωπαίους και πολίτες από τρίτες χώρες, σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου. Την ίδια περίοδο οι πωλήσεις ακινήτων σε Κύπριους ξεπέρασαν κατά πολύ τις 200 χιλιάδες.
Παρενέργειες
Το μεγαλύτερο μέρος της συζήτησης θα καλύψουν οι παρενέργειες και οι επιπτώσεις που έχει το φαινόμενο στην αγορά ακινήτων και συνολικά στην κοινωνία, ώστε μέσα από τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν, να επιχειρηθεί να βρεθούν, όπως τόνισε ο κ. Κουκουμάς, λογικές, σύννομες και αποτελεσματικές λύσεις. «Είναι προφανές ότι η γιγάντωση του φαινομένου προκαλεί μια τεχνητή διόγκωση στην αγορά ακινήτων που, μαζί με άλλους παράγοντες, συμβάλλει στη δραματική αύξηση στις τιμές των ακινήτων. Ουσιαστικά, μέρα με τη μέρα, τα κέντρα των πόλεών μας γίνονται οικονομικά απρόσιτα για τη μεγάλη πλειονότητα των Κυπρίων, οξύνοντας περαιτέρω το στεγαστικό πρόβλημα του τόπου. Ο μέσος Κύπριος δεν μπορεί να αγοράσει σπίτι ή διαμέρισμα μέσα στα αστικά κέντρα της χώρας και όχι μόνο. Μεγάλο μέρος της κατασκευαστικής βιομηχανίας προσανατολίζεται μονόπλευρα στους πλούσιους ξένους αγοραστές. Αυτή η τάση δημιουργεί ερωτήματα για τον μελλοντικό χαρακτήρα των πόλεων της ελεύθερης Κύπρου, αφού ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της ακίνητης ιδιοκτησίας του νησιού περνά με ιλιγγιώδεις ρυθμούς στα χέρια πλούσιων ξένων πολιτών. Κατ’ ακρίβεια, πρόκειται για ένα άλλο δημογραφικό ζήτημα που αντιμετωπίζει ο τόπος», σημείωσε.
«Χρυσή βίζα»
Μία άλλη πτυχή που θα αγγίξει η συζήτηση θα είναι και το πρόγραμμα «χρυσή βίζα», δηλαδή της χορήγησης σε ξένους μόνιμης διαμονής στην Κύπρο έναντι αγοράς ακινήτων. «Όπως θα πρέπει όλοι να γνωρίζουν, μπορεί να έχει τερματιστεί το διαβόητο πρόγραμμα με τα χρυσά διαβατήρια, συνεχίζεται όμως το πρόγραμμα με τις χρυσές βίζες. Κι αυτό παρά το ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε πριν ένα χρόνο τον τερματισμό του προγράμματος, αφού είναι και αυτό διάτρητο από κακοδιαχείριση, ανεπαρκείς μηχανισμούς ελέγχου και αδιαφάνεια», ανέφερε ο κ. Κουκουμάς. Συγχρόνως, επικαλούμενος παραδείγματα από την Ευρώπη, είπε ότι δεν είναι τυχαίο που η μία μετά την άλλη χώρες, όπως η Ιρλανδία, η Ολλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, καταργούν τη χρυσή βίζα, ενώ η Πορτογαλία και η Ισπανία, τόνισε, το αποσύνδεσαν από την αγορά ακινήτων, προκειμένου να φρενάρουν την αύξηση των τιμών. «Εντούτοις, στην Κύπρο τα πράγματα κινούνται στην αντίθετη κατεύθυνση κι εκτός ελέγχου, αφού μέχρι το 2022 είχαν παραχωρηθεί σχεδόν 6 χιλιάδες “χρυσές βίζες”», ανέφερε.
«Μέρα με τη μέρα, τα κέντρα των πόλεων γίνονται οικονομικά απρόσιτα για τη μεγάλη πλειονότητα των Κυπρίων, οξύνοντας περαιτέρω το στεγαστικό», δήλωσε στην «Κ» ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Γ. Κουκουμάς.
Αριθμοί πωλήσεων
35.468 ακίνητα πωλήθηκαν από το 2021 μέχρι και το τέλος του 2024 σε αλλοδαπούς, Ευρωπαίους και πολίτες από τρίτες χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρούνται στο Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας. Την ίδια ώρα οι πωλήσεις ακινήτων σε Κύπριους την τελευταία τετραετία ανήλθαν στις 239.878. Τα στοιχεία που διαβίβασε στη Βουλή ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, μετά από σχετικό αίτημα της ανεξάρτητης βουλευτού Αλεξάνδρας Ατταλίδου, καταδεικνύουν ότι οι περισσότερες αγορές ακινήτων στην Κύπρο από αλλοδαπούς την τελευταία τετραετία έγιναν στην επαρχία Πάφου, συγκεκριμένα 10.647. Ακολουθούν η Λεμεσός (8.829), η Λάρνακα (8.545), η Λευκωσία (5.431) και η Αμμόχωστος (2.016). Την ίδια περίοδο, αντίστοιχα, οι αγορές ακινήτων από Κύπριους ήταν 28.428 για την επαρχία Πάφου, 62.460 για τη Λεμεσό, 33.819 για τη Λάρνακα, 98.205 για τη Λευκωσία και 16.966 για την Αμμόχωστο.
Σύμφωνα με τον κ. Κουκουμά, το κόμμα του έχει ήδη καταθέσει κοινοβουλευτικά ερωτήματα προς την κυβέρνηση καλώντας τη να δώσει στοιχεία, ενώ έχουν ήδη ζητήσει από τη Βουλή να εκπονήσει συγκριτική μελέτη για το νομοθετικό πλαίσιο άλλων ευρωπαϊκών κρατών ως προς την αγορά ακίνητης ιδιοκτησίας από ξένους πολίτες.
