Του Γιάννη Ιωάννου
To σενάριο όδευσης ισραηλινού φυσικού αερίου από το «Λεβιάθαν» προς την Τουρκία εξετάζει δημοσίευμα του ισραηλινού ιστότοπου “Globes” (globes.co.il), το οποίο προαναγγέλλει, μάλιστα, επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπένιαμιν Νετανιάχου στην Άγκυρα -στα πλαίσια και της διπλωματικής επαναπροσέγγισης με την Τουρκία, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα σε διμερές επίπεδο.
Το σενάριο της συνεργασίας Ισραήλ-Τουρκίας στον τομέα της ενέργειας αποδίδεται, στο δημοσίευμα, στην ανάγκη της Άγκυρας να εκμεταλλευτεί το δίκτυο υποδομών της για να εμπλέξει, περαιτέρω, την Ευρωπαϊκή Ένωση στη πτυχή της ενεργειακής ασφάλειας καθώς και στην εξάρτηση της Τουρκίας, σε εισαγωγή φυσικού αερίου, από την Ρωσία και το Ιράν -με την πρώτη περίπτωση να επηρεάζεται από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και την δεύτερη να αφορά στην προβληματική συνεργασία, ιδίως μετά τον Ιανουάριο του 2023, Άγκυρας-Τεχεράνης στο τομέα της εισαγωγής ιρανικού αερίου. Το “Globes” επικαλείται πηγές στην Άγκυρα αναφερόμενο σε επικείμενη επίσκεψη Νετανιάχου στην Τουρκία όπου η ενεργειακή σύνδεση των δύο χωρών θα τεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης με τον Ερντογάν ενώ αναφέρεται και στο πως το Ισραήλ θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τις εξαγωγές του «Λεβιάθαν» εκτός των δομών υγροποίησης της Αιγύπτου αλλά και μιας δυνητικής συμφωνίας με την Ελλάδα και τη Κύπρο (σ.σ. αναφέρεται, αλλά όχι ονομαστικά, στον αγωγό EastMed) «που θα κόστιζε περισσότερο, γύρω στα 9 δισεκατομμύρια, κι εγκαταλείφθηκε από τις ΗΠΑ», όπως παρατίθεται χαρακτηριστικά.
Ρευστό σκηνικό
Το δημοσίευμα δεν προσθέτει κάτι νέο σε μια ισχύουσα -τόσο στη Τουρκία όσο και στο Ισραήλ- συζήτηση για τις ενεργειακές οδεύσεις στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου -που αναπόφευκτα επηρεάζουν και τους σχεδιασμούς και τις θέσεις της Λευκωσίας. Υπενθυμίζει ωστόσο πως το σενάριο της όδευσης του ισραηλινού φυσικού αερίου προς την Τουρκία δεν έχει απορριφθεί, τουλάχιστον όπως επαναλαμβάνει η πλειοψηφία της ελληνόφωνης ανάλυσης σε Κύπρο κι Ελλάδα. Ούτε είναι, βέβαια, δεδομένο.
Εκτός απροόπτου, Κύπρος-Ελλάδα και Ισραήλ θα συγκαλέσουν Τριμερή στις 26-27 Ιουλίου στη Λευκωσία όπου ζητήματα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση και η συνεργασία στον τομέα του φυσικού αερίου θα τεθούν στο επίκεντρο των συναντήσεων Χριστοδουλίδη-Μητσοτάκη και Νετανιάχου. Αυτό δεν αναιρεί το γεγονός πως το σκηνικό στην ανατολική Μεσόγειο παραμένει ρευστό και την ίδια σχεδόν περίοδο αναμένονται και επισκέψεις, στην Άγκυρα, του Αιγύπτιου Προέδρου Σίσι αλλά και του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου -των δύο χωρών με τις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία επένδυσε σημαντικό διπλωματικό κεφάλαιο μέσω του σχήματος της διπλωματίας των Τριμερών μετά το 2014.
Αυτό που σίγουρα προκύπτει είναι πως τόσο εντός του Ισραήλ υπάρχουν φωνές που διαβλέπουν το σενάριο μεταφοράς του φυσικού αερίου από το «Λεβιάθαν» προς το Τσεϊχάν της Τουρκίας ως την πιο συμφέρουσα οικονομικά επιλογή για τις ισραηλινές εξαγωγές υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη ενώ και η Τουρκία του Ερντογάν θέλει να εμπλέξει, ιδίως στη τρέχουσα συγκυρία, την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς το ζήτημα της ενεργειακής της ασφάλειας -υπό το βάρος του Ουκρανικού αλλά και υπό το φόβο της δικής της ενεργειακής εξάρτησης από την Ρωσία και το Ιράν (σ.σ. το Αζερμπαϊτζάν θεωρείται φίλια-σύμμαχος της Τουρκίας χώρα). Για την Λευκωσία, και δη για τους ενεργειακούς της σχεδιασμούς, το αμέσως επόμενο διάστημα παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες για να αναζητήσει, επιτέλους, αναβαθμισμένο ρόλο σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες και την γεωπολιτική τους αξία στην περιοχή. Παραμένει όμως και πεδίο στο οποίο μπορεί να βρεθεί προ εκπλήξεων αν δεν κινηθεί μεθοδικά και στοχευμένα.
