Του Γιάννη Ιωάννου
Η Ολλανδία, στον πυρήνα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, είναι μια χώρα σχετικά «άγνωστη» στη Κύπρο -πέραν της επισκεψιμότητας Κύπριων στο δημοφιλή προορισμό του Άμστερνταμ και των γνωστών ποδοσφαιρικών σωματείων όπως ο Άγιαξ. Ωστόσο αποτελεί μια ευρωπαϊκή χώρα με μακρά παράδοση διμερών σχέσεων με την Λευκωσία αλλά και με ξεχωριστή σημασία για την ΚΔ λόγω και της συγκέντρωσης διεθνών οργανισμών που φιλοξενεί στο έδαφός της.
Άριστες σχέσεις
Η Ολλανδία ήταν από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που αναγνώρισαν την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας αμέσως μετά την κήρυξή της το 1960 και το 1962 προχώρησε, μάλιστα, με συμφωνία απελευθέρωσης των περιορισμών θεώρησης εισόδου για Κύπριους πολίτες. Οι δύο χώρες απέκτησαν μετά το 2004 και την πλήρη ένταξη της ΚΔ στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ καλές σχέσεις, με την Λευκωσία να προχωράει, λίγο πριν το 1996, στην διάνοιξη πρεσβείας στη Χάγη. Σήμερα το βασίλειο της Ολλανδίας διατηρεί πρεσβεία και δύο προξενεία επί κυπριακού εδάφους ενώ οι διμερείς εμπορικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις χαρακτηρίζονται στην «Κ» ως άριστες αλλά και με περιθώριο περαιτέρω ενδυνάμωσης -πτυχή που σηματοδοτείται από την επίσημη επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στη Κύπρο (Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και Mάξιμα της Ολλανδίας).
Πρόσφατο παρελθόν
Η Κύπρος αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο να διατηρεί άριστες σχέσεις με την Ολλανδία μια χώρα κλειδί, και ιστορικά πρωτοπόρα, τόσο στην οικονομική αρχιτεκτονική της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στον σκληρό πυρήνα των ευρωατλαντικών κρατών, μελών του ΝΑΤΟ. Η Ολλανδία επίσης φιλοξενεί στο έδαφός της σειρά θεσμών και οργάνων που συνδέονται με την ΕΕ αλλά και την διεθνή έννομη τάξη -πτυχή στην οποία η ΚΔ ως μικρό-κράτος μέλος της ΕΕ υπό κατοχή αξιολογεί σημαντικά λόγω της διαχρονικής της προσέγγισης στην στάση αρχών που απορρέει από την παράδοση και την εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Χαρακτηριστικά, ο Οργανισμός για την Κατάργηση των Χημικών Όπλων (OPCW) εδρεύει στην Χάγη με την ΚΔ να συνεργάζεται στενά με την Ολλανδία την περίοδο 2013-2014 για την μεταφορά -μέσω Κύπρου- προς καταστροφή των χημικών όπλων του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία που είχαν χρησιμοποιηθεί στην περιοχή της Γκούτα -προκαλώντας τεράστια κατακραυγή διεθνώς. Στην Χάγη εδρεύει και η EUROPOL ο βασικός βραχίονας αστυνομικής συνεργασίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και η UNHCR -δεδομένου πως η ΚΔ αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια επίκεντρο προσφυγικών ροών και παράτυπης μετανάστευσης. Επιπλέον σε περιφερειακές κρίσεις (πχ Λίβανος, ευρύτερη Μέση Ανατολή) η ΚΔ συνέβαλε μέσω αποστολών RESEVAC στην ασφαλή εκκένωση πολιτών της Ολλανδίας μέσω Κύπρου -πτυχή που αποτέλεσε και αντικείμενο συζήτησης μεταξύ του ΠτΔ και του Ολλανδού μονάρχη. Τέλος στην Ολλανδία υπάρχει από το 1996 (σ.σ. χρονιά που η Κύπρος εγκαθίδρυσε πρεσβεία στην Ολλανδία) η Διεθνής Επιτροπή για τους Αγνοουμένους (ICMP) που διαχρονικά παρέδωσε και στην ΚΔ βοήθεια και τεχνογνωσία στην προσπάθεια της μετά το 1974 να διακριβώσει τις τύχες των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής.
Υπάρχει προοπτική
Στην ατζέντα των συζητήσεων με αφορμή την επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στη Κύπρο ωρέθηκαν θέματα διμερούς συνεργασίας όπως η οικονομία, οι επενδύσεις, θέματα άμυνας, ζητήματα ναυτιλίας, καθώς και η πτυχή της εκπαίδευσης-ανταλλαγής φοιτητών, (σ.σ. περίπου 700-800 Κύπριοι φοιτητές μεταβαίνουν κάθε χρόνο για σπουδές στην Ολλανδία μιας και αποτελεί χώρα που διαθέτει μεγάλο εύρος αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών), ζητήματα αγροτικής οικονομίας, αρχαιολογίας και, τέλος, τουρισμού. Επίσης, επίκεντρο των συζητήσεων υπήρξαν και οι περιφερειακές εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή, το Μεταναστευτικό, το Κυπριακό και τα Ευρωτουρκικά -σε μια κρίσιμη περίοδο προσπαθειών για άρση του αδιεξόδου των συνομιλιών.
Η επίσκεψη και οι δηλώσεις
Το πρωί, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και η Πρώτη Κυρία υποδέχθηκαν το Βασιλικό Ζεύγος, ενώ στρατιωτικό άγημα απέδιδε τιμές. Έγινε ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων των δύο χωρών και στη συνέχεια ο Βασιλιάς Willem-Alexander και η Βασίλισσα Maxima της Ολλανδίας κατέθεσαν στεφάνι στον ανδριάντα του Εθνάρχη Μακαρίου Γ’.
Ακολούθως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η σύζυγος του και το Βασιλικό Ζεύγος είχαν σύντομη συνάντηση στο Γραφείο του Προέδρου.
Καλωσορίζοντας τους ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε, μεταξύ άλλων, ότι βρίσκεται στην Κύπρο για πρώτη φορά το Βασιλικό Ζεύγος της Ολλανδίας, προσθέτοντας «ευχαριστώ που αποδεχθήκατε την πρόσκληση που απηύθυνα κατά την επίσκεψη μου στη Χάγη, τον Φεβρουαρίου του 2024».
Επεσήμανε ότι «υπάρχουν πολλά που μας συνδέουν και προσβλέπω στις συνομιλίες μας για θέματα πολύ σημαντικά για τις χώρες και τους πολίτες μας, από την εκπαίδευση, τη γεωργία, τη μετανάστευση, κοινά θέματα ευρωπαϊκής ατζέντας», εκφράζοντας περηφάνεια για την παρουσία στην Κύπρο και συγκεκριμένα στην Πάφο, αποστολής από πανεπιστήμιο της Ολλανδίας εις αναγνώριση αυτής της ιστορικής επίσκεψης.
Πρόσθεσε ότι εκ μέρους της Δημοκρατίας και του κυπριακού λαού απονέμεται στον Βασιλιά η ύψιστη διάκριση της χώρας, καθώς και δώρα που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό της Κύπρου.
Από την πλευρά του ο Βασιλιάς επεσήμανε το γεγονός ότι αυτή είναι η πρώτη κρατική επίσκεψη μετά το 1960, σημειώνοντας ότι η Ολλανδία αποδίδει μεγάλη σημασία στην Κύπρο και στον ρόλο της στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελώντας το νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρώπης σε μια ταραχώδη περιοχή και, συνεπώς, ανεφερε, η Κύπρος είναι ένας πολύ πολύτιμος εταίρος.
Ο Βασιλιάς της Ολλανδίας τόνισε τον ρόλο της Κύπρου στην περιοχή, κυρίως σε περιόδους κρίσεων, όπως με εκκενώσεις πληθυσμών και άλλες ανθρωπιστικές δράσεις, σημειώνοντας παράλληλα την επιθυμία για περαιτέρω ενίσχυση τόσο των διμερών σχέσεων όσο και των σχέσεων των δύο χωρών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
