Του Γιάννη Ιωάννου
Με γεμάτη ατζέντα βρίσκεται στην Αίγυπτο ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης για διήμερη επίσκεψη στην, σημαντική για τη Κύπρο, αραβική χώρα από την οποία ξεχωρίζει η συνάντηση με τον Πρόεδρο της, Αμπντελφατάχ αλ-Σίσι. Διμερείς σχέσεις, Κυπριακό, ενεργειακή συνεργασία και Τριμερείς με φόντο την ανατολική Μεσόγειο βρίσκονται στις διπλωματικές αποσκευές της κυπριακής αντιπροσωπείας κατά την διάρκεια της διήμερης επίσκεψης θα εστιάσει σε όλο το εύρος των υπό εξέταση θεμάτων -επιβεβαιώνοντας, επί της αρχής, το εξαιρετικό επίπεδο διμερών σχέσεων Κύπρου και Αιγύπτου. Επιπλέον ενδιαφέρον αποκτά και η συνάντηση της κυπριακής αντιπροσωπείας με τον Ahmed Aboul Gheit, ΓΓ του Αραβικού Συνδέσμου -ενός οργανισμού που παραδοσιακά η Λευκωσία διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις για σκοπούς που συνδέονται με το Κυπριακό.
Υπό το βάρος της συνάντησης, στις 18 Μαρτίου στο Κάιρο, αντιπροσωπειών της Αιγύπτου με την Τουρκία με επικεφαλής τους ΥΠΕΞ των δύο χωρών, κκ Τσαβούσογλου και Σούκρι, η επερχόμενη πλήρης αποκατάσταση των σχέσεων Καίρου-Άγκυρας αποκτά ξεχωριστή σημασία και για τη Λευκωσία.
Εξαιρετικές σχέσεις
Εν μέσω Ραμαζανιού, οι Προέδροι Κύπρου και Αιγύπτου, επανεπιβεβαίωσαν τις άριστες σχέσεις Λευκωσίας-Καίρου οι οποίες επεκτείνονται σε ένα ευρύ φάσμα εμπορικών συναλλαγών, τουρισμού, περιφερειακής συνεργασίας στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας αλλά και στο κομμάτι της ενέργειας -λόγω του διαχρονικού ρόλου που διαδραματίζει η Αίγυπτος στους σχεδιασμούς της περιοχής αλλά και της τεχνογνωσίας της στον τομέα της εξόρυξης φυσικού αερίου -που πηγαίνει πίσω στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και επιβεβαιώθηκε εκ νέου με την ανακάλυψη του τεράστιου κοιτάσματος «Ζορ», το 2015. Η Αίγυπτος αποτελεί δυνητικό προορισμό -λόγω της ύπαρξης των στρατηγικής σημασίας τερματικών υγροποίησης στο Ίντκου και στη Νταμιέτα- κοιτασμάτων φυσικού αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ αλλά κι εξαιτίας της στενής συνεργασίας του Καίρου με το Ισραήλ που εδράζεται στο πνεύμα και στο γράμμα των ιστορικών συμφωνιών ειρήνευσης του Καμπ Ντέιβιντ (1978-1979) που όρισαν, κι ορίζουν ακόμη, την αρχιτεκτονική ασφάλειας στη Μέση Ανατολή.
Οι τομείς του εξωτερικού εμπορίου, του τουρισμού και της τεχνολογίας αποτελούν επίσης εξαιρετικά πεδία περαιτέρω εμβάθυνσης των σχέσεων των δύο χωρών -σε μια συγκυρία που η Αίγυπτος διέρχεται διαφόρων διαρθρωτικών προβλημάτων με την οικονομία της που οδήγησαν στην περαιτέρω επέκταση των όρων εντολής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) -για 46 μήνες- στις αρχές του 2023 (σ.σ. βοήθεια ύψους 3 δις δολαρίων).
Ο Αιγύπτιος διπλωμάτης, Ahmed Aboul Gheit, επανεκλέγη, για δεύτερη φορά το 2021, ΓΓ του Αραβικού Συνδέσμου ενός διεθνούς οργανισμού ένωσης 22 αραβικών και μουσουλμανικών χωρών. Ο Αραβικός Σύνδεσμος με έδρα ιδρύσεως την Αίγυπτο έχει, διαχρονικά, μεγάλη σημασία για την Λευκωσία για λόγους που συνδέονται με το Κυπριακό και δη με ζητήματα μη αναγνώρισης της λεγόμενης ΤΔΒΚ από κράτη του αραβομουσουλμανικού κόσμου.
Και στο βάθος… Τουρκία
Η επίσκεψη Χριστοδουλίδη στο Κάιρο έχει προεκτάσεις και σε σχέση με την υπό εξέλιξη πλήρη αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων Αιγύπτου-Τουρκίας που ναι μεν δεν επηρεάζει per se τις κυπροαιγυπτιακές σχέσεις αλλά έχει ευρύτερες δυναμικές για την περιοχή και τα ενεργειακά. Ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ, Σαμέ Σούκρι, αναμένεται να επαναλάβει την επίσκεψη Τσαβούσογλου στην Άγκυρα πριν το τέλος του Ραμαζανιού (σ.σ. 23 Απριλίου) και η διαφαινόμενη αποκατάσταση των τουρκοαιγυπτιακών σχέσεων μετά από τα γεγονότα της ανατροπής Μόρσι από τον στρατηγό Σίσι (2013-1014) αναμένεται να έχει σοβαρό αποτύπωμα τόσο στην οικονομία (αύξηση όγκου εμπορικών συναλλαγών, που ήδη βρίσκεται σε αύξηση τα τελευταία δύο χρόνια), στα ενεργειακά (απευθείας αγορά φυσικού αερίου, LNG, της Τουρκίας από την Αίγυπτο) καθώς και στο ζήτημα της έκδοσης θεωρήσεων εισόδου (visa) με την πιθανή αναβίωση, για Τούρκους πολίτες, παλιότερης συμφωνίας (Joint Commission Mechanism) που σταμάτησε να λειτουργεί στα 90’s. Τέλος, Αίγυπτος και Τουρκία έχουν κοινό ενδιαφέρον στο υποσύστημα του Μαγκρέμπ και δη στο ζήτημα της επίλυσης της εξαιρετικά πολύπλοκης κατάστασης στη Λιβύη -θέμα που πλέον αγγίζει την ανατολική Μεσόγειο με χώρες, πχ, όπως την Ελλάδα να έχουν άμεσο ενδιαφέρον.
Αντί επιλόγου
Καταληκτικά, Κύπρος κι Αίγυπτος επιβεβαιώνουν το εξαιρετικό επίπεδο των διμερών τους σχέσεων -με περιθώρια εμβάθυνσης- χωρίς αυτό να λειτουργεί, όπως πλέον διαφάνηκε, μη συμπεριληπτικά για την περιοχή -ακόμη και για την Τουρκία, για την οποία η ανάλυση στην ελληνόφωνη δημόσια σφαίρα vis-à-vis την Αίγυπτο (και το Ισραήλ) απέκλειε το ενδεχόμενο αποκατάστασης των σχέσεων της με τις εν λόγω χώρες. Η επίσκεψη Χριστοδουλίδη στην Αίγυπτο έρχεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον timing και επιπλέον συναντήσεις όπως αυτή με τον υπουργό Ενέργειας, Τάρεκ αλ Μόλα, δείχνουν προς την κατεύθυνση των εξαιρετικών σχέσεων στενής συνεργασίας. Τέλος, η αναβίωση των Τριμερών με την συμμετοχή της Αιγύπτου, της Ελλάδας και του Ισραήλ -ως προς το σχήμα και σε κορυφαίο επίπεδο- είναι πεδίο που ενδιαφέρει ιδιαιτέρως την Λευκωσία λόγω και του γεγονότος πως ατόνησαν σε επίπεδο αρχηγών-κρατών τα τελευταία δύο χρόνια.
