Του Ανδρέα Καραμήτα
Ανεπηρέαστο φαίνεται να μένει επί του παρόντος το κυπριακό νηολόγιο από τις τελευταίες εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα, αφού παράγοντες της Κυπριακής Ναυτιλίας αναφέρουν πως ο αριθμός πλοίων υπό Κυπριακή σημαία παραμένει σταθερός και αναλλοίωτος ενώ η Κυπριακή Πλοιοκτησία αντιμετωπίζει επαρκώς και με όλα τα μέσα που διαθέτει τις προκλήσεις που επέφερε ο πόλεμος στην Γάζα και οι επιθέσεις των Χούθι. Παρόλα αυτά, τα τελευταία γεγονότα δεν αποκλείεται να επηρεάσουν την Κυπριακή Οικονομία εντονότερα και ιδιαίτερα σε θέματα ενέργειας μιας και οι επιθέσεις έχουν επεκταθεί και σε φορτία με καύσιμα ή τεχνικό εξοπλισμό που σχετίζεται με την ενεργειακή μετάβαση. Ήδη, η Ε.Ε έχει κινητοποιηθεί καθώς παρουσιάζεται διατεθειμένη να στείλει θαλάσσιες και αέριες δυνάμεις για να ενισχύσουν την ασφάλεια των πλοίων της Ευρωπαϊκής Ναυτιλίας μετά και την εμπλοκή των Η.Π.Α και Η.Β.
Ο ρόλος της Ε.Ε. και οι εξελίξεις που αφορούν την ασφάλεια του Ευρωπαϊκού Στόλου
Σε μία προσπάθεια στήριξης της Ευρωπαϊκής Ναυτιλίας, η Ε.Ε έχει ήδη εγκρίνει την σύσταση ειδικής ναυτικής αποστολής στην Ερυθρά θάλασσα με στόχο να προστατεύουν τα πλοία ευρωπαϊκών συμφερόντων από τυχόν τρομοκρατικές επιθέσεις. Σε θεσμικό επίπεδο ήδη εργάζεται στο συγκεκριμένο ζήτημα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία εξωτερικής δράσης με απώτερο σκοπό στις 19 Φεβρουαρίου η ευρωπαϊκή ναυτική αποστολή να αναλάβει δράση. Παράλληλα τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα βρίσκονται σε συνεχή επαφή με την Ένωση Ευρωπαίων Πλοιοκτητών (ECSA) και το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS) για καλύτερο συντονισμό των δράσεων. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως πρώτη φορά η ένωση εμπλέκεται ενεργά σε πολεμικές αναταράξεις που σχετίζονται με την Ναυτιλία.
Πώς επηρεάζεται η Κύπρος
Μέχρι τώρα όλες οι αρμόδιες πηγές της εγχώριας Βιομηχανίας αναφέρουν πως η Κυπριακή Ναυτιλία δεν έχει επηρεαστεί από την κρίση των Χούθι τουλάχιστον σε επίπεδο αριθμών. Το σύνολο του Κυπριακού στόλου παραμένει σε σταθερά επίπεδα και η Κυπριακή Πλοιοκτησία δείχνει ανεπηρέαστη από τα μέχρι τώρα γεγονότα. Σημαντικό όμως να αναφερθεί, το γεγονός πως η Κύπρος εισάγει προϊόντα και αγαθά κυρίως από την Ευρώπη και λιγότερο από την Κίνα ή αγορές που μέχρι τώρα περνούσαν από τη Διώρυγα του Σουέζ. Αυτή η συνθήκη ωστόσο, ενδεχομένως να αλλάξει στο άμεσο μέλλον, δεδομένου ότι το 98% των εμπορευμάτων της Κύπρου εισάγονται διά Θαλάσσης. Ποσοστό, που σε σύγκριση με άλλα κράτη είναι αρκετά μεγάλο. Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο τα προβλήματα που προκύπτουν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα ενδεχομένως να αγγίξουν και την Κύπρο.
Έκδοση εγκυκλίου στους πελάτες του εξέδωσε το Υφυπουργείο Ναυτιλίας
Σύμφωνα με εγκύκλιο που γνωστοποίησε στη βιομηχανία το υφυπουργίο ναυτιλίας παρακολουθεί στενά την κατάσταση και έχει προβεί ήδη σε προληπτικές ενέργειες. Σε αυτό το πλαίσιο η Υφυπουργός Ναυτιλίας Μαρίνα Χατζημανώλη ανέφερε πως θα ληφθούν προσωρινά μέτρα για την προστασία των κυπριακών πλοίων «δυνάμει των άρθρων 71(1)(ε) & (στ) και 71(2(α) του περί Προστασίας Κυπριακών Πλοίων από Πράξεις Πειρατείας και άλλες Παράνομες Πράξεις Νόμου του 2012 (Νόμος 77(Ι)/2012), και εκδόθηκε σχετικό Διάταγμα το οποίο τέθηκε σε ισχύ από τις 23 Δεκεμβρίου 2023, με το οποίο επεκτείνονται οι περιοχές υψηλού κινδύνου, ώστε να καλύπτονται οι περιοχές των επιθέσεων των ανταρτών». Η υφυπουργός υπογράμμισε και τις περιβαλλοντικές συνέπειες αφού τα πλοία που επιλέγουν να αποφύγουν την περιοχή και χρησιμοποιούν διαφορετικές θαλάσσιες οδούς, χρειάζονται περισσότερα καύσιμα με αποτέλεσμα να αυξηθούν κατά πολύ οι εκπομπές ρύπων . Επιπλέον, λόγω των επιθέσεων αυξήθηκαν και τα ασφάλιστρα μίας και οι ναυτιλιακές εταιρείες και πλοιοκτήτες θέλουν να ασφαλίσουν τα πλοία τους, το έμψυχο προσωπικό μα και το εμπόρευμα που μεταφέρουν. Μεταξύ άλλων η κ.α Χατζημανώλη αναφέρθηκε και στις καθυστερήσεις που συμβαίνουν από τα πλοία που επιλέγουν τα πραγματοποιούν τον περίπλου της Αφρικής αποφεύγοντας την Ερυθρά θάλασσα και την διώρυγα του Σουέζ που αποτελούν και τις πιο γρήγορες θαλάσσιες οδούς για πλοία ερχόμενα από την Ασία με τελικό προορισμό την Ευρώπη. Πάντως, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας δεν αποκλείει να λάβει επιπρόσθετα μέτρα εάν χρειαστεί ενώ βρίσκεται σε επαφή μέσω των αντιπροσώπων του και με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό.
Υπάρχει και η ανθρωπιστική διάσταση τονίζει το ΚΝΕ
Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο εκφράζει την ανησυχία του και μέσω των οργανισμών που εκπροσωπούν την Ευρωπαϊκή Ναυτιλία και την πλοιοκτητική οικογένεια, κρούουν τον Κώδωνα του Κινδύνου, μίας και πιστεύουν πως η κρίση είναι βαθύτερη αφού η Ναυτιλία μεταφέρει το 90% των εμπορευμάτων και αποτελεί τον βασικό πυλώνα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ειδικότερα προκύπτουν νέα ερωτήματα όπως τι θα γίνει με τις καθυστερήσεις παράδοσης αγαθών και προϊόντων πρώτης ανάγκης όπως τρόφιμα, φάρμακα και ιατρικός εξοπλισμός. Επίσης το ΚΝΕ δεν απασχολεί μόνο η οικονομική διάσταση μα και η ανθρώπινη αφού υπάρχουν εύλογα ερωτήματα για το πως θα προστατευθούν από τις επιθέσεις οι ναυτικοί, οι οποίοι δεν έχουν την δυνατότητα να θωρακίσουν την ζωή τους από τις επιθέσεις αλλά και εκ των πραγμάτων αδυνατούν να αντικρούσουν την όποια επίθεση, χωρίς στρατιωτική ενίσχυση είτε από αέρος είτε δια θαλάσσης. Σε σχέση με την Κύπρο και σε δηλώσεις του στην «Κ», ο Διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου κ. Θωμάς Καζάκος ανέφερε τα εξής : « Τίθεται εν αμφιβόλω η βιωσιμότητα εξυπηρέτησης της Κύπρου και ευρύτερα της ανατολικής μεσογείου και ίσως είναι και ασύμφορό για τις εταιρείες. Δεν νομίζω να φτάσουμε εκεί, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη θέματα αποθεμάτων στα βασικά προϊόντα όχι μόνο στα καταναλωτικά μα και σε αυτά που χρειάζονται οι επιχειρήσεις αλλά και ευρύτερα η Κοινωνία. Άρα αυτό το θέμα πέραν του βασικού θέματος αρχής ότι η Ναυτιλία θα πρέπει να αφήνεται να λειτουργεί απρόσκοπτα αφού εξυπηρετεί το παγκόσμιο εμπόριο δεν πρέπει να γίνεται ανεκτή η στοχοποιήση ή θυματοποιήση της Ναυτιλίας και των ναυτικών οι οποίοι δεν έχουν πολιτική ούτε πολεμική δραστηριότητα άρα τιμωρούνται άτομα και μία υπηρεσία που είναι πολύτιμα».
Καθυστερήσεις στους κυπριακούς λιμένες λόγω των νέων θαλάσσιων οδών
Σε επικοινωνία μας με τον σύνδεσμο ναυτικών πρακτόρων αναφέρθηκε πως ή κρίση ίσως επηρεάσει τα κυπριακά λιμάνια λόγω των καθυστερήσεων άφιξης των πλοίων. Αυτό όπως σημειώθηκε οφείλεται στο γεγονός ότι πολλές ναυτιλιακές εταιρείες έχουν προχωρήσει στο να αλλάξουν τα συνήθη δρομολόγια τους και κάποια φορτία να μην τα αφήνουν να έρχονται κατευθείαν στην Λεμεσό ή την Λάρνακα. Ωστόσο ο διευθυντής του Συνδέσμου Ναυτικών Πρακτόρων κ. Δημήτρης Κουζάπας ανέφερε στην «Κ» πως οι συνέπειες ακόμη δεν επηρέασαν την λιμενική βιομηχανία σε τραγικό βαθμό μιας και το 50% των Κυπριακών εισαγωγών προέρχεται από την Ελλάδα και μόνο το 12% των εισαγωγών σχετίζονται με την μέση Ανατολή.
