Του Παύλου Νεοφύτου
Εκρηκτικό «κοκτέιλ» πιέσεων προκύπτει σήμερα, σε σχέση με τα προβλήματα που προέκυψαν στον χώρο της δικαιοσύνης από την κατάρρευση του συστήματος e-Justice. Έχοντας χθες Τρίτη εκπνεύσει η προθεσμία που έδωσε ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος στο Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής (ΤΥΠ), που υπάγεται στο υφυπουργείο Έρευνας, Ψηφιακής Πολιτικής και Καινοτομίας, για επίλυση των προβλημάτων, που οδήγησαν σε παρεμπόδιση της πρόσβασης στη δικαιοσύνη, κάλεσε τα μέλη του σε διαμαρτυρία σήμερα έξω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων από τις 10.00 π.μ. μέχρι τις 11.00 π.μ., την ίδια ώρα που ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών θα παρευρίσκονται για να λογοδοτήσουν το υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και το υφυπουργείο Έρευνας, Ψηφιακής Πολιτικής και Καινοτομίας. Στα δύο αυτά μέτωπα ανάδειξης του θέματος, έρχονται να προστεθούν και τα καταρχήν ευρήματα έρευνας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τη σύμβαση που έτρεξε από το 2017 το ΤΥΠ, τα οποία αναμένεται να σταλθούν σήμερα στο ίδιο το ΤΥΠ με επιστολή. Τα συγκεκριμένα ευρήματα απορρέουν από ζητήματα που ξεκινούν από την πρώτη στιγμή που προκηρύχθηκε η σύμβαση, το 2017, όταν μέσω της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων (ΚΕΑΑ) η Ελεγκτική Υπηρεσία άρχισε να εξετάζει θέματα κόστους, διάρκειας, επεκτάσεων, απαιτήσεων της αναδόχου εταιρείας, καθυστερήσεις και αν μπήκαν ή όχι ρήτρες για αυτές, αναφέρθηκε στην «Κ» από την Ελεγκτική Υπηρεσία.
Προκρίθηκε η χρήση του e-Justice με ξεπερασμένες προδιαγραφές, και όχι το κτίσιμο πάνω στην ενδιάμεση πλατφόρμα i-Justice, η οποία από το 2021 λειτουργούσε χωρίς προβλήματα.
Αγνόησαν τις εξελίξεις
Σύμφωνα με πηγή, η οποία είναι άριστος γνώστης των τεκταινομένων στο υφυπουργείο Καινοτομίας, Ψηφιακής Πολιτικής, το πρόβλημα δεν αναμένεται να επιλυθεί σύντομα, παρά τις διαβεβαιώσεις του αναδόχου του έργου, διότι η νέα πλατφόρμα e-Justice είναι δομημένη με προδιαγραφές που ίσχυαν πριν περίπου μία δεκαετία, με βάση αυτές που συγκέντρωνε το ΤΥΠ από το 2010. Αυτές οι ξεπερασμένες προδιαγραφές ευθύνονται για την κατάρρευση του συστήματος, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι μετά την πάροδο μίας δεκαετίας η τεχνολογία και οι ανάγκες του δικαστικού συστήματος αλλάζουν, τόνισε η ίδια πηγή. Κάνοντας συγχρόνως λόγο για ένα πρόβλημα που έφερε στην επιφάνεια χρόνιες στρεβλώσεις στο ΤΥΠ, διερωτήθηκε γιατί προκρίθηκε η χρήση του e-Justice με ξεπερασμένες προδιαγραφές, και όχι το κτίσιμο πάνω στην ενδιάμεση πλατφόρμα i-Justice, η οποία από το 2021 που δημιουργήθηκε μέχρι και την περασμένη εβδομάδα (15 Ιανουαρίου 2024), που αντικαταστάθηκε από το e-Justice, λειτουργούσε χωρίς προβλήματα. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την κατάρρευση του συστήματος ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος ζήτησε την επιστροφή στο i-Justice, με την ελπίδα ότι θα δοθεί τέλος στο μαρτύριο που βιώνει σήμερα ο δικηγορικός κόσμος και ευρύτερα το σύστημα της δικαιοσύνης, για να λάβει όμως την απάντηση ότι αυτό δεν είναι εφικτό, αφού πλέον το i-Justice τελεί μόνο σε κατάσταση θέασης (viewing mode). Για να καθίστατο δυνατή η επιστροφή του, θα απαιτείτο, όπως τους αναφέρθηκε, πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ενδεχομένως και μήνες. Πλέον, και μέχρι την επίλυση του προβλήματος η πρόσβαση στη δικαιοσύνη γίνεται με φυσικές καταχωρίσεις για όλες τις υποθέσεις και η επικοινωνία, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, με τον δικηγορικό κόσμο να κάνει λόγο για πισωγύρισμα τεσσάρων χρόνων.
Οι οικονομικές πτυχές
Για σοβαρούς κινδύνους που δημιουργεί η ανεπάρκεια του συστήματος e-Justice μίλησε στην «Κ» ο πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Μιχάλης Βορκάς, που κλονίζουν, όπως τόνισε, την εμπιστοσύνη στον θεσμό της δικαιοσύνης, και πλήττουν εντέλει τη λειτουργία του κράτους δικαίου. Αναφερόμενος ειδικά στις οικονομικές πτυχές του προβλήματος αυτού, τόνισε ότι δεν μπορούν να αγνοηθούν, δεδομένου ότι ο συσχετισμός της δικαιοσύνης με την οικονομική ανάπτυξη είναι αποδεδειγμένος. «Για το συγκεκριμένο σύστημα, του οποίου δεν διασφαλίζεται μέχρι στιγμής η ασφάλεια, ούτε η λειτουργικότητα, και στο οποίο καταχωρίζονται αγωγές ακόμα και εκατομμυρίων, αντιλαμβάνεστε ότι μια δυνητική παρατυπία σε αυτό, μπορεί να προκαλέσει τεράστιες ζημίες σε μια εταιρεία, σε έναν οικονομικό οργανισμό», εξήγησε. «Και τούτο προκύπτει από τις διαδικασίες, αφού το σύστημα μπορεί να επιτρέπει σε έναν διάδικο να κάνει μια καταχώριση, ενώ στον αντίδικό του δεν επιτρέπει τούτο. Επίσης, η μέχρι τώρα χρήση του συστήματος κατέδειξε πως η πιθανότητα παραβίασης προσωπικών δεδομένων δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί», σημείωσε ο κ. Βορκάς.
Ζητούν επενδύσεις και συνέπεια
Εκτός από την εκδήλωση σήμερα έξω από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο ΠΔΣ ανακοίνωσε συγκέντρωση διαμαρτυρίας διάρκειας μίας ώρας (10.30 π.μ. μέχρι τις 11.30 π.μ.) και την ερχόμενη Παρασκευή, έξω από την κεντρική είσοδο των Επαρχιακών Δικαστηρίων. «Αιτούμαστε τη διασφάλιση της άμεσης πρόσβασης στη δικαιοσύνη για τους λειτουργούς και τους πολίτες, την παράδοση πλήρους και λειτουργικής πλατφόρμας για πραγματική πρόσβαση στη δικαιοσύνη και σαφείς οδηγίες προς τα αρμόδια πρωτοκολλητεία για τη δυνατότητα, τουλάχιστον, φυσικών καταχωρίσεων μέχρι την παράδοση πλήρους ηλεκτρονικής λειτουργικής πλατφόρμας, ώστε να διασφαλιστεί, έστω προσωρινά, η ομαλή πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη», ανέφερε ο κ. Βορκάς. «Μέλημα του ΠΔΣ ήταν και θα συνεχίσει να είναι ο πραγματικός εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης, η αναβάθμιση και βελτίωση των συνθηκών άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος. Έχουμε τονίσει, ουκ ολίγες φορές, ότι η δικαιοσύνη δεν πρέπει να συνεχίσει να είναι ο φτωχός συγγενής. Απαιτούνται σοβαρές επενδύσεις και συνέπεια. Γι’ αυτό και κατά τις αξιολογήσεις της κατάστασης στην κυπριακή δικαιοσύνη από ευρωπαϊκά όργανα, ζητούμε την απαραίτητη χρηματοδότηση για να μπορούν να υλοποιηθούν ζωτικά έργα. Το ίδιο έχουμε διαμηνύσει και προς την κυπριακή πολιτεία. Απαιτείται σχεδιασμός, ο οποίος να μετουσιώνεται σε απτά αποτελέσματα», πρόσθεσε.
