Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του κυπριακού κράτους για το 2025 υπολογίζονται στα 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ και φτάνουν στο 3,2% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Την ίδια ώρα, το δημοσιονομικό πλεόνασμα για το 2025 υπολογίζεται στα 700 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το χρέος που λήγει για το 2025 υπολογίζεται στα 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως, το χρέος αυτό θα λήξει τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», με τους υπάρχοντες σχεδιασμούς, η Κύπρος αναμένεται να βγει στις αγορές μέσω Ευρωπαϊκού Μεσοπρόθεσμου Ομολόγου (EMTN) όχι πριν τον Σεπτέμβριο του 2025. Το αν θα βγει Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο του 2025 είναι λίγο νωρίς για να καθοριστεί, αλλά το σημαντικό είναι πως το 2025 χαρακτηρίζεται από ήπιες χρηματοδοτικές ανάγκες που η ΚΔ μπορεί να διαχειριστεί. Το αν θα βγει με ομόλογο βιωσιμότητας η χώρα δεν είναι σαφές, αφού δεν έχει ανακοινωθεί κάτι συγκεκριμένο για χρηματοδότηση πράσινων έργων ανάπτυξης, ή επενδύσεις φιλικές προς το περιβάλλον. Είναι εξάλλου ένα είδος ομολόγου που δεν «βγαίνει» κάθε χρόνο, «βγαίνει» κάθε διετία και άνω. Η Κύπρος, υπενθυμίζεται πως είχε βγει τον Απρίλη του 2023 για πρώτη φορά στην ιστορία της με τέτοιου είδους δανεισμό στις αγορές. Τέλος, αναφορικά για τα έτη που θα «βγει» στις αγορές, είναι νωρίς ακόμα για το αν θα είναι 7ετές, 10ετές και ούτω καθ’ εξής.
Έχει τεθεί ως στόχος ότι το 85% κατά μέσο όρο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών για τη χρονική περίοδο 2025-2027 θα προέρχεται από εξωτερικές πηγές
Σε αντίστοιχα διαχειρίσιμες χρηματοδοτικές ανάγκες θα κινηθούν και το 2026 και το 2027. Βάσει σχεδιασμού, για το 2026 οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα είναι επίσης 1,1 δισ. ευρώ, όπως και το 2025. Ως ποσοστό του ΑΕΠ αντιστοιχεί στο 3,1%, το πλεόνασμα υπολογίζεται πως θα είναι στα 1,1 δισ. ευρώ, αλλά το χρέος που λήγει θα είναι μεγαλύτερο, στα 2,2 δισ. ευρώ. Τέλος, για το 2027 οι χρηματοδοτικές ανάγκες θα είναι αυξημένες και υπολογίζονται στα 1,7 δισ. ευρώ. Το πλεόνασμα υπολογίζεται να είναι αντίστοιχο του 2025, δηλαδή στα 700 εκατ. ευρώ, ενώ το χρέος που λήγει θα είναι στα 2,4 δισ. ευρώ, δηλαδή το μεγαλύτερο από τα 3 έτη. Ως ποσοστό του ΑΕΠ αντιστοιχεί σε 4,5%.
Όπως βρίσκουμε στη μεσοπρόθεσμη στρατηγική διαχείρισης του δημοσίου χρέους 2025 - 2027, τα Ευρωπαϊκά Μεσοπρόθεσμα Ομόλογα (EMTN) θα συνεχίσουν να είναι η κύρια πηγή δανεισμού για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του κράτους, καθώς όπως εξηγείται στην έκθεση, προσφέρεται η δυνατότητα στους εκδότες να μπορούν να προσελκύσουν επενδυτές πέρα από την εγχώρια αγορά και μέσω της διεθνούς αγοράς, διευρύνοντας έτσι την επενδυτική βάση τόσο σε μέγεθος όσο και γεωγραφικά και ανά κατηγορία επενδυτή. Έχει τεθεί ως στόχος ότι το 85% κατά μέσο όρο των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών για τη χρονική περίοδο 2025-2027 θα προέρχεται από εξωτερικές πηγές, δηλαδή από την έκδοση ομολόγων ΕΜΤΝ.
Διευκολύνεται η πρόσβαση
Ο διευθύνων σύμβουλος της Athlos Capital Investment Services, Γιάννος Πετρή, εξήγησε στην «Κ» πως η Κύπρος έχει επιδείξει αξιοθαύμαστη επίδοση το 2024 και γι’ αυτό έλαβε και τόσες αναβαθμίσεις από τους Οίκους Αξιολόγησης.
Υπέδειξε πως, όλη η επόμενη τριετία για την Κύπρο χαρακτηρίζεται από διαχειρίσιμες χρηματοδοτικές ανάγκες, παρά τις προκλήσεις που υπάρχουν λόγω κυρίως εξωτερικών κλυδωνισμών και κινδύνων. Ο κ. Πετρή συμπλήρωσε πως, η οικονομία της Κύπρου έχει αποδειχθεί ανθεκτική στους εξωτερικούς κραδασμούς που υπάρχουν και λόγω των δημοσιονομικών πλεονασμάτων σε συνδυασμό με την αξιοποίηση μέρους των ρευστών διαθεσίμων εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία.
Τέλος, ερωτηθείς σχετικά ο διευθύνων σύμβουλος της Athlos Capital, με το αν πράγματι μπορεί να έχει βάση ότι η ΚΔ θα βγει στις αγορές μετά τον Σεπτέμβριο, απάντησε θετικά. Υπέδειξε και αυτός με τη σειρά του ότι αφού το βασικό χρέος λήγει τον Νοέμβρη, θα ήταν μία λογική εξέλιξη. «Μην ξεχνάμε επίσης ότι, η πιστοληπτική ικανότητα του μακροπρόθεσμου χρέους της Κυπριακής Δημοκρατίας, όχι μόνο διατηρείται στην επενδυτική κατηγορία, αλλά προσφάτως μπήκε και στην «Α» κατηγορία, που διευκολύνει την πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και μειώνει το κόστος χρηματοδότησής της», κατέληξε εμφατικά.
Χρήσιμες οι επιτυχίες
Η πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου στην «Α» κατηγορία από τους Οίκους Αξιολόγησης και με προοπτική να ανέβει ακόμα παραπάνω το αξιόχρεο της χώρας, αναμένεται να μειώσει το κόστος δανεισμού της σε σχέση με προηγούμενες εκδόσεις. Στη μεσοπρόθεσμη στρατηγική διαχείρισης του δημοσίου χρέους 2025 - 2027 καταγράφεται πως, η κατανομή των επενδυτών ανά τύπο επενδυτή παρουσιάζει σημαντική βελτίωση τα τελευταία χρόνια λόγω, μεταξύ άλλων, και της βελτίωσης της πιστοληπτικής ικανότητας της ΚΔ από τις συνεχείς αναβαθμίσεις από όλους τους Οίκους. Όταν γραφόταν η στρατηγική αυτή η Κύπρος δεν είχε -σχεδόν από όλους τους Οίκους- αξιολογηθεί στην «Α» κατηγορία, άρα να αναμένουμε ακόμα καλύτερη ποιότητα επενδυτών να προσελκύονται στις επόμενες εκδόσεις χρέους της ΚΔ.
Μειώνεται το χρέος
Βάσει εκτιμήσεων του Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, το δημόσιο χρέος προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω κατά περίπου 9 π.μ. του ΑΕΠ το 2024 (με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία τέλος Σεπτεμβρίου 2024), υποχωρώντας στο 68,5% του ΑΕΠ από 77,4% του ΑΕΠ το 2023. Το 2025 προβλέπεται ότι ο δείκτης χρέους προς το ΑΕΠ θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία προσεγγίζοντας το 64,2% του ΑΕΠ και εκτιμάται ότι θα μειωθεί εκ νέου κάτω από το κριτήριο του Μάαστριχτ το 2026, προσεγγίζοντας το 58,8% και 53,3% του ΑΕΠ το 2026 και το 2027, αντίστοιχα. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι, στο τέλος του 2024, τα ταμειακά αποθέματα προβλέπεται να αποτελούν περίπου το 11% του ΑΕΠ. Το ύψος των ρευστών διαθεσίμων υπολογίζεται ότι θα ικανοποιεί τον στόχο της μεσοπρόθεσμης στρατηγικής διαχείρισης του δημοσίου χρέους για διατήρηση επαρκών ρευστών διαθεσίμων που να καλύπτουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες των επόμενων 9-12 μηνών.
