Με το δεξί η εφαρμογή του lobbying

Σε εφαρμογή τέθηκε από την 1η Μαρτίου για σκοπούς διαφάνειας και ενίσχυσης του κράτους δικαίου η νομοθεσία για το lobbying, με το ζητούμενο τώρα να είναι η τήρηση των προνοιών της, τόσο από τους κρατικούς αξιωματούχους όσο και από λομπίστες που επιδιώκουν συναντήσεις με τους πρώτους, ώστε να ικανοποιήσουν απαιτήσεις ομάδων συμφερόντων που εκπροσωπούν, σε συναντήσεις που έχουν το στοιχείο του οικονομικού συμφέροντος. Σε διαφορετική περίπτωση, τόσο ο λομπίστας όσο και ο αξιωματούχος, οι οποίοι δεν συμμορφώνονται με το γράμμα του νόμου, διαπράττουν ποινικό αδίκημα, που τιμωρείται είτε με πρόστιμο είτε με φυλάκιση.

Σύμφωνα με το «μητρώο διαφάνειας» της Ανεξάρτητης Αρχής Κατά της Διαφθοράς, η οποία έχει επιφορτιστεί με την εφαρμογή Νόμου, μέχρι την Τρίτη 5 Μαρτίου ενεγράφησαν 13 πρόσωπα (φυσικά και νομικά ιδιωτικού δικαίου) ως λομπίστες, με την Αρχή να δέχεται αυτό το διάστημα, επί καθημερινής βάσεως, τηλεφωνήματα για νέες εγγραφές και για επίλυση αποριών από ενδιαφερόμενους που προτίθενται να ενταχθούν στο μητρώο. «Σε αυτό το στάδιο στήνουμε δομές και είμαστε ικανοποιημένοι από την ανταπόκριση ενδιαφερομένων να εγγραφούν στο μητρώο, ο κόσμος θέλει να εγγραφεί, το βρίσκει πολύ ενδιαφέρον και θέλει να συμμορφωθεί, αντιλαμβανόμενος ότι αυτός ο θεσμός θα αποτρέψει τις συνθήκες διαφθοράς», δήλωσε στην «Κ» το μέλος της Ανεξάρτητης Αρχής Κατά της Διαφθοράς, Έλενα Πατέρα. Σύμφωνα με τον Νόμο, για να κάνει ένας λομπίστας συναντήσεις οικονομικού συμφέροντος με κυβερνητικούς αξιωματούχους πρέπει πρώτον, να είναι γραμμένος στο μητρώο διαφάνειας και δεύτερον, μέσα σε έξι μήνες από τη συνάντηση, να κάνει αναφορά στην Αρχή, με πληροφόρηση, όπως για το πότε έκανε τη συνάντηση και ποιοι ήταν παρόντες.

Ερωτήματα για συμμόρφωση

Τι γίνεται όμως στην αντίπερα όχθη; Από τη μέρα που τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος, οι κρατικοί αξιωματούχοι φροντίζουν να πραγματοποιούν συναντήσεις οικονομικού συμφέροντος μόνο με εκπροσώπους ομάδων συμφερόντων εγγεγραμμένους στο μητρώο; Τις δηλώνουν στα σχετικά έντυπα που είναι υποχρεωμένοι και εκείνοι με τη σειρά τους να αποστείλουν στην Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς σε διάστημα εντός δύο μηνών, για σκοπούς επαλήθευσης ότι και οι δύο πλευρές έκαναν την αναφορά; Αυτά είναι ερωτήματα που εγείρει από την πλευρά του o εκπρόσωπος Τύπου του Κυπριακού Συνδέσμου Λομπιστών και Επαγγελματιών Δημοσίων Υποθέσεων δρ Νικόλας Κυριακίδης, τονίζοντας σε δηλώσεις του στην «Κ» την ανάγκη να εφαρμοστεί ο Νόμος. «Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, κανένας επίτροπος ή ευρωβουλευτής δεν δέχεται κάποιο πρόσωπο για συζητήσεις οικονομικού συμφέροντος, αν εκείνο δεν αποδείξει ότι είναι γραμμένο στο μητρώο λομπιστών. Εμείς τώρα, μετά την εφαρμογή του Νόμου από την 1η Μαρτίου, το κάνουμε αυτό;», διερωτήθηκε.

Τα εργαλεία ελέγχου

Η αρμοδιότητα για την εφαρμογή του Νόμου ανήκει στην Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς, η οποία διαθέτει τα εργαλεία που της δίνει ο ίδιος ο Νόμος για διενέργεια ελέγχων, δήλωσε η κα Πατέρα. «Το πιο σημαντικό μας εργαλείο, είναι τα μητρώα που θα τηρούνται από εμάς και η δυνατότητα που θα έχουμε να διασταυρώνουμε τις πληροφορίες που θα έρχονται ενώπιόν μας, με βάση τις αναφορές που θα γίνονται. Δηλαδή, θα είμαστε σε θέση να διασταυρώνουμε τις εξαμηνιαίες αναφορές που θα κάνει ο λομπίστας, με τα έντυπα επικοινωνίας που θα μας υποβάλλει ο κάθε αξιωματούχος», σημείωσε. Στην ιστοσελίδα της Αρχής είναι αναρτημένα μία σειρά από έντυπα, τα οποία, σύμφωνα με την κα Πατέρα, προβλέπονται από τον ίδιο τον Νόμο, για σκοπούς εφαρμογής του. «Τα περισσότερα αφορούν τους εμπλεκόμενους λομπίστες και τα υπόλοιπα, με τα κυριότερα να είναι δύο, τους αξιωματούχους, το έντυπο επικοινωνίας και το έντυπο σε περίπτωση σύγκρουσης συμφέροντος, ώστε να συμπληρώνονται και να κατατίθενται ενώπιον της Αρχής», εξήγησε.

Στο ερώτημα τι γίνεται εάν κάποιος εκπρόσωπος ομάδας συμφερόντων ή αξιωματούχος παρανομήσει, απάντησε ότι η Αρχή μπορεί να αρχίσει τη διερεύνηση είτε αυτεπάγγελτα είτε μετά από καταγγελίες που θα έρθουν κοντά της. Στο προηγούμενο διάστημα, πριν από την εφαρμογή της νομοθεσίας, η Αρχή προχώρησε σε ενημέρωση των εμπλεκομένων. «Στείλαμε εγκυκλίους ξεχωριστά στους αξιωματούχους και ξεχωριστά στους υποψήφιους προς εγγραφή λομπίστες, ενώ παράλληλα αναρτούνταν στην ιστοσελίδα της Αρχής. Έχουμε κληθεί τόσο από τους αξιωματούχους να παρουσιάσουμε τη νομοθεσία και να συζητήσουμε μαζί τους, όπως έχουμε κληθεί και από Συνδέσμους, όπως σε συνέδριο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου. Επίσης διοργανώσαμε εκδήλωση που ήταν αφιερωμένη στο lobbying, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Κατά της Διαφθοράς. Εκεί παρουσιάσαμε τον Νόμο και παρευρέθηκαν ενδιαφερόμενοι προς εγγραφή λομπίστες και αξιωματούχοι», ανέφερε η κα Πατέρα.

«Γκρίζα πρόνοια»

Σχολιάζοντας τον νέο Νόμο ο κ. Κυριακίδης, αναφέρθηκε στις συναντήσεις των εμπλεκομένων, οι οποίες εξαιρούνται από την υποχρέωση της δήλωσής τους στην Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφοράς. Μία τέτοια περίπτωση, είπε, είναι οι συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών. Την ίδια ώρα χαρακτήρισε ως «γκρίζα πρόνοια» του Νόμου την ένταξη στις εξαιρέσεις και των κοινωνικών συναντήσεων. «Με την έννοια ότι μπορεί κάποιος εκπρόσωπος ομάδας συμφερόντων να συναντηθεί με κάποιον αξιωματούχο σε κάποια γαμήλια δεξίωση και να συζητήσουν για ένα θέμα οικονομικού συμφέροντος, αλλά στο τέλος να αναφέρουν ότι ήταν κοινωνική συνάντηση», εξήγησε, προσθέτοντας ότι, παρά τις αδυναμίες, το θέμα του lobbying τουλάχιστον ξεκίνησε από κάπου. Επίσης έκανε λόγο για την ανάγκη ανάπτυξης κουλτούρας, ώστε να μη δέχεται κάποιος αξιωματούχος ένα πρόσωπο για συζητήσεις οικονομικού συμφέροντος χωρίς αυτό να είναι γραμμένο στο μητρώο λομπιστών. Θα πρέπει, όπως πρόσθεσε, κατά το κλείσιμο ενός ραντεβού από κάποιον ενδιαφερόμενο, να αξιολογεί το γραφείο του κρατικού αξιωματούχου αν πρόκειται για συνάντηση με οικονομικό συμφέρον, και να ζητά αποδεικτικό εγγραφής στο μητρώο. «Διαφορετικά, αν γίνει η συνάντηση, θα είναι ποινικό αδίκημα, που τιμωρείται είτε με πρόστιμο είτε με φυλάκιση, και για τον ενδιαφερόμενο και για τον αξιωματούχο», τόνισε.