Kathimerini.gr
Στο εργοστάσιο Schuko της Γερμανίας, μια οικογενειακή επιχείρηση που κατασκευάζει φίλτρα αέρα, οι εργάτες είδαν πρόσφατα ένα ασυνήθιστο θέαμα στη γραμμή παραγωγής. Ο 46χρονος ιδιοκτήτης, Andre Schulte-Suedhoff, πήρε εργαλεία και άρχισε να βιδώνει μαζί τους, καθώς η εταιρεία αγωνίζεται να τηρήσει το πρόγραμμα παραδόσεών της. Το εργοστάσιο έχει 200 άτομα προσωπικό, αλλά υπολογίζεται ότι θα χρειαζόταν άλλα 15. Και όπως χιλιάδες επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη Γερμανία, μένει πίσω γιατί αδυνατεί να βρει εργαζομένους. «Θα μπορούσαμε να πουλάμε πολύ περισσότερα. Αυτό που λείπει είναι τα εργατικά χέρια», λέει στο Bloomberg ο Schulte-Suedhoff.
Σύμφωνα με ένα μοντέλο που κατάρτισε γερμανικό κρατικό ινστιτούτο ερευνών, το εργατικό δυναμικό της Γερμανίας, που φθάνει τα 47 εκατ. άτομα, θα σταματήσει πολύ σύντομα να αναπτύσσεται. Ισως και να έχει σταματήσει ήδη. Και αυτή η στιγμή θα σηματοδοτήσει το αποκορύφωμα ενός οικονομικού υπερκύκλου, που μεταμόρφωσε μια χώρα κατεστραμμένη από τον πόλεμο σε μια βιομηχανική υπερδύναμη και ένα από τα πλουσιότερα κράτη του κόσμου. Σύμφωνα με το Bloomberg, η εποχή όπου η μία μετά την άλλη οι γενιές των Γερμανών έβλεπαν το επίπεδο ζωής τους να βελτιώνεται, πλησιάζει στο τέλος της. «Οι ημέρες αυτές έχουν τελειώσει. Τα θεμέλια της περαιτέρω αύξησης της ευημερίας καταρρέουν», προειδοποίησε φέτος η αναπτυξιακή τράπεζα KfW.
Την επόμενη δεκαετία το εργατικό δυναμικό θα συρρικνωθεί κατά 3 εκατομμύρια άτομα.
Εάν δεν υπάρξει κάποια μεγάλη αλλαγή, το εργατικό δυναμικό της Γερμανίας θα συρρικνωθεί δραματικά τα επόμενα χρόνια, υπονομεύοντας την οικονομική ανάπτυξη, εντείνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις και φέρνοντας σοβαρά εμπόδια για βιομηχανικές εταιρείες όπως η Schuko, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας. Την επόμενη δεκαετία η προσφορά εργασίας θα συρρικνωθεί κατά 3 εκατ. άτομα ή 7%, εκτός κι αν οι Γερμανοί που συνταξιοδοτούνται αντικατασταθούν από μια σημαντική εισροή μεταναστών.
Μόνο για να παραμείνει στα σημερινά επίπεδα, η Γερμανία χρειάζεται 400.000 νέους μετανάστες τον χρόνο. Με τη μεταπολεμική γενιά των baby boomers να συνταξιοδοτείται, η γερμανική οικονομία εξαρτάται τώρα από την αύξηση της παραγωγικότητας για να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Ετσι, η ανάπτυξη δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 1% για δεκαετίες.
Μια λύση είναι να πειστούν περισσότεροι Γερμανοί να μπουν στο εργατικό δυναμικό. Ομως αυτή η «δεξαμενή» είναι περιορισμένη, καθώς η συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας έχει αυξηθεί κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τα τελευταία 30 χρόνια και πλέον ξεπερνάει τα επίπεδα των άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών, ενώ ευθυγραμμίζεται με τα δεδομένα των ΗΠΑ.
Μια ομάδα στην οποία θα μπορούσε να στραφεί η Γερμανία είναι οι συνταξιούχοι. Κάτω από το 9% των Γερμανών ηλικίας άνω των 65 ετών δουλεύει, την ώρα που το αντίστοιχο ποσοστό πλησιάζει το 20% στις ΗΠΑ και το 25% στην Ιαπωνία. Με την ηλικία συνταξιοδότησης να αυξάνεται σταδιακά στα 67 έως το 2030, το ποσοστό των εργαζομένων συνταξιούχων αναμένεται να αυξηθεί, αλλά με αργούς ρυθμούς.
Επομένως, η μελλοντική ανάπτυξη της Γερμανίας θα μπορούσε να στηριχθεί στην αύξηση της παραγωγικότητας του κάθε εργαζομένου. Ομως, το μέγεθος αυτό παρουσιάζει στασιμότητα τα τελευταία χρόνια, έχοντας αυξηθεί μόλις κατά 2% από το 2015, έναντι 8% στις ΗΠΑ. Ενας λόγος πίσω από τη χαμηλή παραγωγικότητα είναι ότι η Γερμανία έχει μείνει πίσω στον ψηφιακό μετασχηματισμό.
