ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΤΙΝΕΖ / REUTERS
Η μείωση των καταναλωτικών δαπανών υπήρξε μία από τις αιτίες που οδήγησαν τη Γερμανία σε ύφεση το α΄ τρίμηνο, όταν δηλαδή άλλες χώρες της Ευρωζώνης κατόρθωσαν να την αποφύγουν. Ακόμη όμως και τώρα που αρχίζει να υποχωρεί ο πληθωρισμός, όλα δείχνουν πως οι παραδοσιακά φειδωλοί στις δαπάνες Γερμανοί δεν προτίθενται να βγάλουν τη χώρα τους από την ύφεση αγοράζοντας και δαπανώντας. Εν ολίγοις, η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία πρέπει να βρει άλλους μοχλούς ανάπτυξης. «Οι Γερμανοί είναι φύσει προσεκτικοί», επισημαίνει ο Στέφαν Φετς, στέλεχος της KPMG, και συμπληρώνει: «Αν δεν αισθάνονται ασφαλείς για το μέλλον, δεν θέλουν να ξοδέψουν». Το ΑΕΠ της Γερμανίας συρρικνώθηκε κατά 0,3% το α΄ τρίμηνο καταγράφοντας το δεύτερο συναπτό τρίμηνο συρρίκνωσης, εν μέρει επειδή μειώθηκαν κατά 1,2% οι δαπάνες των νοικοκυριών ενώ αυξάνονταν σε Γαλλία και Ιταλία.
Η γερμανική οικονομία, που σε ανάλυση της Sentix αναφέρεται ως το «πιο προβληματικό παιδί της Ευρωζώνης», βρίσκεται σε σημείο καμπής. Η κατανάλωση των νοικοκυριών, που όπως και οπουδήποτε αλλού αντιπροσωπεύει περίπου το 50% του ΑΕΠ της Γερμανίας, θα σταθεί καθοριστική. Η εμπιστοσύνη των Γερμανών καταναλωτών παραμένει σε επίπεδα κάτω από τα χαμηλά που σημείωσε στο πρώτο κύμα της πανδημίας την άνοιξη του 2020, και το βαρόμετρο της γερμανικής Ενωσης Λιανικών Πωλήσεων σκιαγραφεί την ίδια εικόνα. Οπως τονίζει, «δεν αναμένεται σημαντική βελτίωση της ιδιωτικής κατανάλωσης τους επόμενους μήνες». Οι λόγοι είναι πολλοί. Οπως επισημαίνει ο κορυφαίος οικονομολόγος της Berenberg, Χόλγκερ Σμίεντινγκ, οι Γερμανοί καταναλωτές έχουν πληγεί ιδιαιτέρως από τις υψηλές τιμές της ενέργειας, αλλά τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης δεν ήταν τόσο γενναιόδωρα όσο σε άλλες χώρες. Ο Κάρστεν Μπρζέσκι, στέλεχος της ING, υπογραμμίζει επίσης ότι το Βερολίνο άργησε να επιβάλει όρια στις τιμές της ενέργειας σε σύγκριση με τη Γαλλία και την Ιταλία.
Μολονότι αποκλιμακώνονται οι πληθωριστικές πιέσεις, οι Γερμανοί καταναλωτές παραμένουν επιφυλακτικοί. Εχοντας συνηθίσει επί χρόνια στις χαμηλές τιμές χάρη στα εκπτωτικά καταστήματα, δεν θέλουν να προβούν σε δαπάνες καθώς θεωρούν τις τιμές υπερβολικά υψηλές. Και τώρα, προστίθεται ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγων: η άνοδος των επιτοκίων κατά 375 μονάδες βάσης στην οποία προχώρησε η ΕΚΤ από τον Ιούλιο του 2022, καθιστώντας πιο ακριβό τον δανεισμό και πιο προσοδοφόρα την αποταμίευση. Σύμφωνα με τον Γεργκ Κράμερ, οικονομολόγο της Commerzbank, από την πρώτη αύξηση των επιτοκίων και το πρώτο πλήγμα στην οικονομία μεσολαβούν κατά μέσον όρο πέντε τρίμηνα. Αυτό συνεπάγεται περαιτέρω συρρίκνωση της οικονομίας το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
