Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Βάσει της ετήσιας έρευνας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για το Κλίμα, το 83% των Κυπρίων ηλικίας κάτω των 30 ετών χαρακτηρίζουν τον κλιματικό αντίκτυπο της μελλοντικής τους εργασίας σημαντικό κριτήριο της επαγγελματικής τους επιλογής, ενώ το 25% δηλώνει ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας της ΕΤΕπ για το Κλίμα, η οποία διενεργήθηκε τον Αύγουστο του 2022 και δημοσιεύτηκε την Τρίτη 21 Μαρτίου 2023, περίπου τα τρία τέταρτα (71%) δηλώνουν πεπεισμένοι ότι η συμπεριφορά τους μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής έκτακτης ανάγκης. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δελτίο τύπου που αναλύει την έρευνα της ΕΤΕπ, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνέπειές του, όπως μεταξύ άλλων η άνοδος των τιμών ενέργειας και του πληθωρισμού, έχουν αυξήσει κατακόρυφα την ανησυχία για τη μείωση της αγοραστικής δύναμης στην Κύπρο. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή παραμένει μία από τις τρεις σημαντικότερες προκλήσεις για τη χώρα σύμφωνα με τους ερωτηθέντες.
Οι γυναίκες (80%) και οι νέοι ηλικίας κάτω των 30 ετών (78%) που ερωτήθηκαν στην έρευνα πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό ότι η ατομική τους συμπεριφορά μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση σε σύγκριση με τους άνδρες (62%) και τους ερωτηθέντες ηλικίας 30 ετών και άνω (69%). Για πολλούς, όπως τονίζεται στη σχετική ανάλυση, το κράτος έχει τη δυνατότητα να ενθαρρύνει την αλλαγή της ατομικής συμπεριφοράς. Η πλειονότητα των Κυπρίων (72%) τάσσονται υπέρ της λήψης αυστηρότερων μέτρων από το κράτος, τα οποία θα επέβαλλαν αλλαγές στη συμπεριφορά των ανθρώπων ώστε να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή (το 79% των ερωτηθέντων ηλικίας κάτω των 30 ετών θα επικροτούσαν τέτοια μέτρα).
Το 60% των Κυπρίων δηλώνουν πως θα πλήρωναν περισσότερο για είδη διατροφής που είναι φιλικά προς το κλίμα.
Σύμφωνα με την έρευνα, ο κλιματικός παράγοντας διαδραματίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο για την επιλογή εργοδότη. Το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού (77%) δηλώνει ότι είναι σημαντικό ο μελλοντικός εργοδότης να δίνει προτεραιότητα στη βιωσιμότητα. Για το 20% των υποψηφίων, το ζήτημα αυτό αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα. Όσον αφορά τους Κυπρίους ηλικίας κάτω των 30 ετών –στην ηλικιακή αυτή κατηγορία ανήκουν συνήθως όσοι αναζητούν για πρώτη ή δεύτερη φορά εργασία– περισσότεροι από τα τρία τέταρτα (83%) δηλώνουν ότι η βιωσιμότητα αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την επιλογή τους, με το 25% να δηλώνει ότι το ζήτημα αυτό αποτελεί πρωταρχική προτεραιότητα.
Υπέρ προϋπολογισμού άνθρακα
Όπως τονίζεται στην έρευνα, οι περισσότεροι από τους Κύπριους ερωτηθέντες (62%) δηλώνουν ότι τάσσονται υπέρ της καθιέρωσης συστήματος προϋπολογισμού άνθρακα, το οποίο θα κατανέμει ετησίως συγκεκριμένο αριθμό μονάδων άνθρακα που θα χρησιμοποιούνται για προϊόντα ή υπηρεσίες με μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα (προϊόντα που δεν θεωρούνται πρώτης ανάγκης, πτήσεις, κρέας κλπ.). Οι Ιταλοί συμμετέχοντες συμμερίζονται την άποψη αυτή στον ίδιο βαθμό (62%) σε σύγκριση με το 57% των Ελλήνων και Μαλτέζων ερωτηθέντων που δηλώνουν ότι θα επικροτούσαν την καθιέρωση ενός τέτοιου συστήματος. Βάσει της ανάλυσης που συνοδεύει την έρευνα, η πλειονότητα των Κυπρίων τάσσονται υπέρ αυτού του μέτρου ανεξαρτήτως εισοδήματος (το 62% των ερωτηθέντων χαμηλού εισοδήματος, το 62% των ερωτηθέντων μεσαίου εισοδήματος και το 64% των ερωτηθέντων υψηλού εισοδήματος).
Σήμανση και τιμολόγηση
Όπως αναφέρει η ανάλυση που συνοδεύει την έρευνα, η παραγωγή τροφίμων είναι υπεύθυνη για μεγάλο ποσοστό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Για να μπορούν να επιλέγουν πιο βιώσιμα προϊόντα όταν ψωνίζουν, το 85% των Κυπρίων τάσσονται υπέρ της σήμανσης όλων των προϊόντων διατροφής στην οποία θα προσδιορίζεται το κλιματικό τους αποτύπωμα. Το ποσοστό αυτό είναι παρόμοιο με το ποσοστό στην Ελλάδα (82%), αλλά υψηλότερο κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες από το ποσοστό στην Κροατία (77%).
Επιπλέον στην έρευνα τονίζεται πως, το 60% των Κυπρίων δηλώνουν ότι θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν περισσότερο για είδη διατροφής που παράγονται τοπικά και με πιο βιώσιμες μεθόδους (ποσοστό παρόμοιο με το 59% των Ελλήνων, αλλά χαμηλότερο κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες από το 69% των Κροατών). Πρόθυμες να πληρώσουν περισσότερο για τέτοια είδη διατροφής δηλώνουν όλες οι εισοδηματικές ομάδες.
Στη συνέχεια, γίνεται λόγος πως, η μείωση της κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων αποτελεί έναν ακόμα αποδοτικό τρόπο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αρκετά περισσότεροι από τους μισούς Κύπριους (58%) τάσσονται υπέρ του περιορισμού της ποσότητας κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων που μπορούν να αγοράζουν οι καταναλωτές (ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από το 54% των Ελλήνων, αλλά κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το 49% των Κροατών).
«Μολονότι το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει όλες τις εισοδηματικές ομάδες, υπάρχει σαφές διαγενεακό χάσμα καθώς ο περιορισμός της ατομικής κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων υποστηρίζεται από το 62% των ερωτηθέντων ηλικίας από 30 ετών και άνω, αλλά μόνο από το 47% των ερωτηθέντων ηλικίας κάτω των 30 ετών», σχολιάζεται στην έρευνα.
Θέλουν καταπολέμηση
Σύμφωνα με δήλωση της αντιπροέδρου της ΕΤΕπ, Lilyana Pavlova, που συνοδεύει την ανάλυση της έρευνας, «το αποτέλεσμα της Έρευνας της ΕΤΕπ για το Κλίμα αποδεικνύει ότι οι Κύπριοι είναι περισσότερο από πρόθυμοι να συμβάλουν στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε ατομικό επίπεδο. Ως η κλιματική τράπεζα της Ε.Ε., χαιρόμαστε για την αφοσίωση αυτή. Ρόλος μας είναι να ενθαρρύνουμε την κινητοποίηση των πολιτών για την καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης. Για τον σκοπό αυτό χρηματοδοτούμε πράσινες υπηρεσίες, όπως π.χ. τις βιώσιμες μεταφορές, την ανανεώσιμη ενέργεια και την ενεργειακή απόδοση κτιρίων. Το 2022 υπογράψαμε έργο αστικής αναζωογόνησης ύψους 150 εκατ. ευρώ, το οποίο φιλοδοξεί να βοηθήσει τους κυπριακούς δήμους να γίνουν πιο πράσινοι, να τονώσει την οικονομία και να βελτιώσει τη ζωή των πολιτών. Η χρηματοδότηση αυτή αντιστοιχούσε στο 60% του συνόλου των χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ στην Κύπρο το περασμένο έτος και συνοδεύεται από την παροχή σημαντικών τεχνικών συμβουλευτικών υπηρεσιών που χρηματοδοτούνται από την ΕΤΕπ, οι οποίες θα διευκολύνουν την υλοποίηση και θα συμβάλουν στον εντοπισμό και άλλων πράσινων επενδυτικών ευκαιριών στο μέλλον. Τόσο μέσω των χρηματοδοτικών όσο και μέσω των συμβουλευτικών μας υπηρεσιών θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε έργα και πρωτοβουλίες που επιταχύνουν την πράσινη μετάβαση και αναζητούμε καινοτόμους τρόπους για να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον με ευημερία για όλους».
