Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις της Κύπρου, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν από το 2020 με την έλευση της πανδημίας, παρουσιάζουν βελτίωση. Σημαντικοί κίνδυνοι που απορρέουν από τις γεωπολιτικές εξελίξεις μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και οι κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αμερική και το Ηνωμένο Βασίλειο θα ανέμενε κανείς πως θα είχαν φέρει μεγαλύτερες επιπτώσεις και θα τις επισήμαναν οι Οίκοι Αξιολόγησης. Στην πιο πρόσφατη αξιολόγηση πιστοληπτικού κινδύνου της Κύπρου, όμως, από τον S&P το βράδυ της περασμένης Παρασκευής, ο Οίκος αναβάθμισε την μακροχρόνια πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας κατά μία βαθμίδα και συγκεκριμένα στο ΒΒΒ από ΒΒΒ-, βάζοντας σταθερή προοπτική (Outlook). Ενώ οι Οίκοι Αξιολόγησης στις προηγούμενες αξιολογήσεις τους από το 2020 –όχι μόνο για την Κύπρο- κρατούσαν στάση αναμονής λόγω των κινδύνων που υπήρχαν, το 2021 άφησαν πίσω αυτή τη στάση σιγά – σιγά και το 2022 αποτυπώνει ακόμα καλύτερες αξιολογήσεις για τη χώρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η αξιολόγηση του καναδικού οίκου DBRS, που στον πρώτο κύκλο αξιολόγησης της Κύπρου την αναβάθμισε από BBB (low) σε BBB. Πλέον, αναμένουμε τον Οίκο Fitch στις 16 Σεπτεμβρίου για τη δική του αξιολόγηση και τον οίκο DBRS στις 7 Οκτωβρίου να κλείσουν τον κύκλο των αξιολογήσεων για το 2022. Πάντως, ο δεύτερο κύκλος των αξιολογήσεων για την Κύπρο έχει ξεκινήσει με το δεξί, αφού πέρα από την αναβάθμιση της κυπριακής οικονομίας από τον S&P, τον Αύγουστο ο οίκος Moody’s επιβεβαίωσε τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις της Κύπρου σε Ba1 και αναβάθμισε τις προοπτικές της χώρας από σταθερές σε θετικές. Δεν αποκλείεται αφού έθεσε τις προοπτικές της οικονομίας από σταθερές σε θετικές να ανεβάσει επιτέλους τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα. Ο Moody’s είναι ο μόνος Οίκος που δεν έχει περάσει τη χώρα σε επενδυτική βαθμίδα και την έχει εκτός για περισσότερο από μία δεκαετία. Εκείνο που είχε ξεχωρίσει ο Moody’s στην αξιολόγησή του τον Αύγουστο ήταν η σημαντική μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της χώρας για το τρέχον έτος, την ισχυρότερη από την αναμενόμενη ανθεκτικότητα της οικονομίας από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αλλά και από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, ενώ θετικά είδε και τη συνεχιζόμενη ενίσχυση των κυπριακών τραπεζών.
Περνώντας στα χαρακτηριστικά της πιο πρόσφατης αξιολόγησης, αυτής των S&P που ήταν και ο πρώτος Οίκος που έφερε την Κύπρο στην επενδυτική βαθμίδα το 2018, σύμφωνα με τον Οίκο η σταθερή προοπτική που έθεσε την κυπριακή οικονομία αντισταθμίζει τους κινδύνους ότι οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία θα εξασθενίσουν σημαντικά την κυπριακή οικονομία, έναντι της διαφοροποιημένης δομής της οικονομίας και την ανθεκτικότητα στους εξωγενείς κλυδωνισμούς. Όπως ανέφερε ο Οίκος στο σχετικό δελτίο, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία θα συνεχίσει να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, αναμένει ότι το δημοσιονομικό έλλειμα θα μειωθεί στο 0,9% λόγω και των μέτρων στήριξης της οικονομίας και των νοικοκυριών από τις υψηλές τιμές της ενέργειας. Πολύ σημαντικό δε, πως ο S&P αναβάθμισε τις εκτιμήσεις του για τον ρυθμό ανάπτυξης του τρέχοντος έτους σε 4,5% από 2,7% που είχε θέσει κατά την τελευταία του αξιολόγηση. Αναμένει επίσης για την Κύπρο ανάπτυξη, που θα είναι ανθεκτική αφού θα στηρίζεται από τις εκταμιεύσεις κονδυλίων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέχρι το 2026.
Οι δύο που αναμένουμε
Πλέον, αναμένονται οι αξιολογήσεις των Οίκων Fitch και DBRS για να κλείσει ο δεύτερος κύκλος αξιολογήσεων. Το Μάρτη του 2022 ο οίκος αξιολόγησης Fitch είχε επιβεβαιώσει την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας στο BBB- και τις προοπτικές τις έθεσε σταθερές. Οι σταθερές προοπτικές κατά τον Fitch αντιστοιχούν όπως είχε αναφέρει ότι, «παρά την έκθεση της Κύπρου στη Ρωσία μέσω των τουριστικών και επενδυτικών διασυνδέσεων, οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι μετριάζονται από την ενισχυμένη δημοσιονομική θέση της κυβέρνησης και τη συνεχιζόμενη ομαλοποίηση των δαπανών μετά το σοκ της πανδημίας».
Τον Απρίλιο του 2022 στον πρώτο κύκλο αξιολογήσεων της Κύπρου για το 2022, ο οίκος DBRS είχε αναβαθμίσει τις μακροπρόθεσμες αξιολογήσεις της Κύπρου από BBB (low) σε BBB και είχε αλλάξει την προοπτική από θετική σε σταθερή. Η αναβάθμιση είχε γίνει λόγω των ισχυρότερων από τις αναμενόμενες οικονομικές και δημοσιονομικές επιδόσεις της Κύπρου το 2021 και εν μέσω προσδοκιών του Οίκου ότι οι μεσοπρόθεσμες συνθήκες θα παραμένουν υποστηρικτικές για τις προσπάθειες μείωσης του χρέους της χώρας. Αφού αναβάθμισε την Κύπρο ήδη μία φορά το 2022 δεν θα πρέπει να αναμένουμε περαιτέρω αναβάθμιση από τον καναδικό οίκο.
Δειλά – δειλά το 2021
Όσον αφορά στις πιστοληπτικές αξιολογήσεις του 2021, τρεις Οίκοι αξιολόγησης είχαν επιβεβαιώσει το αξιόχρεο του μακροπρόθεσμου ομολόγου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην επενδυτική κατηγορία, δύο εξ αυτών αναθεώρησαν την προοπτική από σταθερή σε θετική, ενώ ο τέταρτος Οίκος είχε αναβαθμίσει κατά μία βαθμίδα την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου με αλλαγή της προοπτικής από θετική σε σταθερή.
